Lỗ hổng chiến lược

(Cadn.com.vn) - Trong những năm qua, Mỹ và các đồng minh nỗ lực kiềm chế tham vọng của Trung Quốc trên biển Đông. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn đẩy mạnh các hoạt động yêu sách chủ quyền ở đây bằng việc liên tục cải tạo đất và xây dựng các đảo nhân tạo cũng như căn cứ quân sự.

Và giờ đây, nhiệm vụ của Washington càng thêm khó khăn khi Philippines - đồng minh chiến lược lâu năm của Mỹ tại Đông Nam Á - bất ngờ thay đổi toan tính khi hướng về Bắc Kinh. Việc này rõ ràng tạo ra tiền lệ đáng lo ngại cho Mỹ cũng như những kỳ vọng của Washington trong việc nhờ vào các đồng minh khu vực để bảo đảm vị thế cường quốc thống trị ở Thái Bình Dương.

Động thái của Philippines cũng làm lộ ra lỗ hổng đáng lo ngại trên mặt trận đoàn kết, vốn trải dài từ Nhật đến Malaysia, nhằm chống lại tham vọng của Trung Quốc ở biển Đông. Hiện nay có thể nói rằng, đã có một khoảng trống ở góc phía đông nam (Philippines) và có thể sẽ sớm có lỗ hổng khác ở phía cuối tây nam (Malaysia).

Thỏa thuận giữa Trung Quốc-Philippines đã trở nên rõ ràng khi Manila mới đây cho biết Bắc Kinh bắt đầu cho phép ngư dân Philippines hoạt động tại các vùng biển tranh chấp tại biển Đông lần đầu tiên trong nhiều năm qua, như một “phần thưởng” dành cho tân Tổng thống Philippines Duterte - người đang nỗ lực lấy lòng Bắc Kinh và xa lánh Washington.

Chưa đến 2 tuần sau khi ông Duterte đến Bắc Kinh, Thủ tướng Malaysia Najib Razak có chuyến thăm quan trọng đến đây, từ ngày 31-10. Và cũng giống như Tổng thống Duterte, Thủ tướng Najib đến Trung Quốc cùng một đoàn doanh nghiệp, với quyết tâm thu hút vốn đầu tư của Trung Quốc vào Malaysia, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ mới và cơ sở hạ tầng.

Chuyến thăm này được cho là sẽ lại càng làm thay đổi bối cảnh địa chính trị của khu vực Đông Nam Á theo hướng có lợi cho Bắc Kinh. Chuyến thăm cũng diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Malaysia và Mỹ cũng chứng kiến giai đoạn căng thẳng nhất, khi Washington khiến Kualar Lumpur nổi giận khi mạnh mẽ chỉ trích chính quyền Thủ tướng Najib do liên quan đến vụ bê bối tham nhũng quỹ 1MDB đang gây sóng gió chính trường quốc gia Đông Nam Á này.

Tất nhiên, không ai muốn Mỹ để lại khu vực cho Trung Quốc. Vì lẽ đó, Bắc Kinh đang sử dụng đòn bẩy kinh tế để lôi kéo Philippines và cả Malaysia với nỗ lực thay đổi cán cân quyền lực tại khu vực, vốn đang bộc lộ rõ nét những thay đổi thất thường trong chính sách của Mỹ.