Liên kết tiêu thụ nông sản an toàn: Ngổn ngang vướng mắc

Chăm sóc đàn lợn tại HTX Chăn nuôi Hoàng Long, xã Tân Ước (huyện Thanh Oai). Ảnh: Thái Hiền

Thiếu vắng vai trò của HTX

Đợt khảo sát thực tế một số HTX điển hình sản xuất rau, thịt của Hà Nội có thể tham gia vào Liên hiệp của Liên minh HTX Việt Nam và Hà Nội đã cho thấy không ít khó khăn. Giám đốc HTX Chăn nuôi Hoàng Long, xã Tân Ước (huyện Thanh Oai) Nguyễn Trọng Long chia sẻ: Hiện HTX có quy mô chăn nuôi 400 lợn nái, hằng năm bán ra thị trường khoảng 1.000 tấn thịt lợn thương phẩm. Trước khi tham gia Liên hiệp, ông Nguyễn Trọng Long mong muốn HTX phải hoàn thiện cơ sở vật chất từ xử lý môi trường, giết mổ công nghiệp, đóng gói sản phẩm quy mô 50 con/ngày, có cửa hàng giới thiệu sản phẩm thịt lợn sinh học của HTX tại thị trấn Kim Bài (huyện Thanh Oai) làm điểm tựa và lan tỏa ra các khu vực xung quanh. Những việc này vẫn đang trong quá trình triển khai, muốn sớm hoàn thành cần khoản kinh phí đầu tư khá lớn về trang thiết bị, nhưng do chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên HTX vẫn chưa có tài sản thế chấp cho ngân hàng nên chưa được vay vốn.

Tại HTX Rau Văn Đức (huyện Gia Lâm), với hơn 250ha trồng rau các loại, Giám đốc HTX Nguyễn Văn Minh cho biết: Mỗi năm nông dân Văn Đức xuất ra thị trường hơn 3.000 tấn rau các loại, trong đó chủ lực là bắp cải, su hào. Sản phẩm của HTX không chỉ tiêu thụ trên địa bàn thành phố, các tỉnh miền Trung, mà còn đủ điều kiện xuất khẩu sang Nhật Bản và một số nước khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, HTX chủ yếu làm các dịch vụ: Thủy lợi, bảo vệ đồng ruộng, vệ sinh môi trường..., cách thức hoạt động theo lối cũ, chưa áp dụng công nghệ cao nên vẫn tự sản, tự tiêu; phụ thuộc vào thương lái; vai trò của HTX ở khâu tiêu thụ hoàn toàn vắng bóng...

Tổ chức tốt cả sản xuất và tiêu thụ

Theo Chủ tịch Liên minh HTX Hà Nội Nguyễn Quang Mạnh, xây dựng quan hệ cung - cầu trong tiêu thụ nông sản an toàn được nhắc tới nhiều thời gian qua, song cả người sản xuất, tiêu dùng chưa gặp nhau trong thực tế... Tham gia vào Liên hiệp này, Hà Nội sẽ lấy chất lượng nông sản an toàn để xây dựng thương hiệu và tạo chữ tín. Muốn làm được điều đó, Liên minh HTX Hà Nội mong Liên minh HTX Việt Nam và TP Hà Nội hỗ trợ hơn nữa cho các HTX về vốn, công nghệ chế biến, bố trí mặt bằng giới thiệu, tiêu thụ nông sản... Hiện Hà Nội đã có trên 20 sản phẩm nông sản an toàn tham gia vào Liên hiệp này với các sản phẩm chủ lực như: Rau, quả, gạo… Liên minh HTX Hà Nội sẽ lựa chọn những HTX nông nghiệp có tiềm năng và quy mô, xây dựng thành mô hình mẫu và nhân rộng.

Hiện Liên minh HTX Hà Nội đang phối hợp với các đơn vị liên quan để giải quyết những khó khăn tiến tới xây dựng vùng rau Văn Đức (Gia Lâm) thành điển hình trong liên kết, tiêu thụ nông sản an toàn theo chuỗi của Liên minh HTX Việt Nam. Liên minh HTX TP Hà Nội đã chỉ đạo thành lập Tổ công tác trực tiếp và phối hợp thường xuyên với HTX trong việc thực hiện các mục tiêu, xây dựng chuỗi hàng hóa quy mô lớn, mang lại hiệu quả cao. Bên cạnh đó, Liên minh HTX TP Hà Nội sẽ hỗ trợ HTX cho vay tín dụng bằng tín chấp khi tham gia chuỗi hàng hóa sản phẩm của hệ thống Liên minh; phấn đấu đến thời điểm trước Tết Nguyên đán năm nay, rau an toàn Văn Đức sẽ chiếm 1/3 lượng rau an toàn của Liên hiệp để cung cấp cho thị trường.

Để tháo gỡ, mở đường cho nông sản Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung thuận lợi trong liên kết tiêu thụ, được người tiêu dùng đón nhận, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Võ Kim Cự cho biết, các địa phương phải đề cao vai trò HTX. Hiện việc nhận thức và chỉ đạo quản lý HTX nhiều nơi ở Hà Nội chưa đúng bản chất theo Luật HTX năm 2012. Tuy các huyện đều có chương trình quan tâm đến HTX trong nông nghiệp, nông thôn, nhưng lại chưa có chính sách đặc thù riêng cho mô hình này. Đặc biệt, cần chú ý phát triển HTX trong lực lượng thanh niên, phụ nữ và cựu chiến binh. Hiện không ít HTX tiêu thụ rau an toàn và các loại nông sản hàng hóa nhưng không có vùng sản xuất, gây hiểu lầm về chất lượng, xuất xứ. Do đó, bản thân các HTX cần đẩy mạnh quy mô, hoàn thiện quy trình hợp quy chất lượng sản phẩm. Đặc biệt, HTX phải làm tốt cả hai vấn đề: Tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Tổng Giám đốc Liên hiệp HTX tiêu thụ nông sản an toàn Việt Nam Phạm Anh Tuấn cho biết: Liên hiệp liên kết với hơn 20 HTX trên toàn quốc để tiêu thụ những sản phẩm an toàn cho HTX, có truy xuất nguồn gốc. Trong năm 2016, Liên hiệp mở chuỗi cửa hàng tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Từ năm 2017 trở đi, Liên hiệp cùng phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam xây dựng mô hình trung tâm thu mua sản phẩm cho HTX tại các tỉnh…

Bạch Thanh