Lễ hội Katê Ninh Thuận: Tài sản vô giá được thế giới vinh danh

Lễ hội được bắt đầu bằng Lễ hội rước y trang của các vị thần.

Đặc sắc, độc đáo

Lễ hội Katê diễn ra vào tháng 7 lịch Chăm nhằm tưởng nhớ các vị nam thần như: Pô Klong Garai, Pô Rômê... và tưởng nhớ ông bà, tổ tiên. Ngay từ sáng sớm, hàng nghìn người dân đổ về Tháp Pô Klong Grai tham dự lễ hội dân gian đặc sắc và độc đáo này.

Các điệu múa mừng ngày hội trên tháp được bắt đầu từ: Múa quạt của thiếu nữ Chăm hòa cùng thiếu nữ múa đội thôn hala (mâm cao đựng trầu cau) - điệu múa mừng để cầu cho mưa thuận gió hòa, mọi người được an khang và hạnh phúc, đồng thời cũng là sự hiến dâng cho các vị thần linh tối cao.

Đội Múa mả la của đồng bào Raglai vui mừng cho lễ hội Katê trong điệu Ruguơ rộn ràng. Đây là sự thể hiện tình cảm gắn kết của hai dân tộc trong lễ hội Katê từ lâu đời.

Không gian trên đền tháp như ngưng đọng cho các gia đình chuẩn bị bày mâm lễ tế thần, cho các chức sắc Bàlamôn tiếp xúc với thần linh tối cao để tấu trình ý nguyện của mỗi người dân.

Ông Chămưnay làm lễ cầu xin vị thần ngự trị trong tháp để làm lễ tắm tượng, mặc y trang. Ông Kadhar với tiếng đàn ka nhi thiết tha, hát cầu lễ thần linh. Bà Muk Pajau và ông Chămưnay làm nghi thức mở của tháp, đưa lễ vật và y trang vào trong tháp. Các chức sắc Bàlamôn tiến hành tắm tượng và mặc y trang cho ngài Pô Klong Garai.

Tiếp theo là nghi thức Đại lễ Katê, kéo dài hơn hai tiếng đồng hồ. Sau khi kết thúc hội Katê tại các đền tháp, dòng người lan tỏa về các làng Chăm để chuẩn bị lễ hội Katê làng vào ngày hôm sau.

Tài sản vô giá được thế giới vinh danh

Cả sư Tháp Pô Klong Garai cho biết, lễ hội Katê là dịp để nhắc nhở đồng bào Chăm luôn luôn tôn trọng đạo lý “Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Cũng như đồng bào Chăm luôn nhớ ơn Bác Hồ kính yêu đã đem lại cuộc sống ấm no hạnh phúc cho toàn dân tộc.

Phát biểu khai mạc lễ hội, ông Lưu Xuân Vĩnh - Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận - cho biết, những đền tháp là tài sản vô giá, quý báu của dân tộc Chăm được thế giới vinh danh, Nhà nước tu bổ, bảo tồn, phát huy giá trị; các lễ hội đặc sắc gắn liền với đời sống tâm linh, tín ngưỡng, lao động sản xuất được duy trì, phát huy trong cộng đồng, trở thành nét đẹp, bản sắc văn hóa của dân tộc Chăm; diện mạo và đời sống văn hóa, kinh tế các làng Chăm đã có những chuyển biến, thay đổi hòa nhịp với sự phát triển của đất nước.

“Trong không gian linh thiêng của các đền tháp, âm nhạc hòa quyện với các điệu múa truyền thống, trang phục đặc sắc, đã thu hút hàng nghìn người Chăm khắp nơi hành hương đến các đền tháp để cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, con cháu sức khỏe, bình an cho bản thân, gia đình, làng xóm” - ông Vĩnh nói.

* Khi lễ Katê ở làng kết thúc thì lễ Katê gia đình được tổ chức. Theo phong tục, mỗi gia đình cử ra một gia đình đại diện để cúng lễ. Sau khi cúng xong, mỗi gia đình được chia phần lộc của lễ và mọi thành viên trong tộc họ cùng ăn uống, cộng cảm với nhau. Đây cũng là dịp ông bà, cha mẹ giáo dục cho các thế hệ con cháu nhớ ơn, kính trọng tổ tiên.

* Bên cạnh quảng bá nét văn hóa đặc sắc lâu đời của đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn tại lễ hội Katê, ngày 29.9, tỉnh Ninh Thuận kết hợp tổ chức tọa đàm Ngoại giao Đoàn nhằm tranh thủ các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế ủng hộ việc xác lập các thủ tục, bình chọn... để UNESCO công nhận hệ thống tháp Chăm và lễ hội Katê là Di sản Văn hóa vật thể và phi vật thể của thế giới.

Nhiệt Băng