Lãnh đạo phòng giáo dục ở Nghệ An gửi tâm thư cho tân Bộ trưởng
(Baonghean.vn) - Ngày 13/4, Báo Nghệ An có nhận được bức tâm thư gửi Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ. Đây là những suy nghĩ, trăn trở của ông Nguyễn Đức Vĩnh - người có 30 năm gắn bó với Ngành Giáo dục. Hiện nay ông Vĩnh là Trường Phong GD&ĐT huyện miền núi Anh Sơn (Nghệ An)
Học sinh tiểu học ở bản Cao Vều (Anh Sơn - Nghệ An) lao động sau giờ lên lớp - Ảnh: Trần Trang
Kính thưa Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ!
Để đưa Ngành Giáo dục phát triển, theo tinh thần Nghị quyết số 29 – NQ/TW về “Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục, đào tạo” và thực tiễn đang diễn ra hiện nay đòi hỏi Bộ Trưởng phải lao tâm, khổ trí rất nhiều... Là một giáo viên phổ thông có thời gian công tác dạy học hơn 10 năm và gần 20 năm làm quản lý giáo dục tôi đã chứng kiến biết bao thành quả mà Ngành Giáo dục lại trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước. Đồng thời cũng thấy được muôn vàn khó khăn, thách thức vấp phải nhưng chưa được giải quyết. Vì vậy tôi xin mạo muội gửi tới Bộ trưởng vài vấn đề còn tồn tại và dề xuất hướng khắc phục như sau:
Thứ nhất: Về công tác quản lý giáo dục chưa được đồng nhất, thông suốt từ Bộ Giáo dục & Đào tạo về đến các cơ sở giáo dục... Khi Nghị định 115/2010/NĐ – CP của Chính phủ ra đời phải thừa nhận rằng nhờ sự kiến tạo của Bộ Giáo dục & Đào tạo có bước tiến ngoạn mục (được quy định trong một văn bản qui phạm pháp luật) chúng tôi tin rằng nó sẽ mang lại “Luồng sinh khí mới cho giáo dục”. Thế nhưng các Thông tư Liên tịch ra đời sau đó của Bộ Giáo dục & Đào tạo và Bộ Nội vụ (gọi tắt là TTLT 47, TTLT 11) lại không đáp ứng được văn bản pháp lý cao nhất của Chính Phủ; mặt khác nhiều địa phương mặc nhiên “níu kéo” về cơ chế cũ làm cho các cơ quan quản lý Giáo dục ở địa phương trở nên lúng túng và không thực hiện được.
Tôi đề xuất: Nghị định 115/2010/NĐ – CP của Chính phủ ( tuy hiện nay chưa được thực hiện nghiêm chỉnh) nhưng không vì thế mà tham mưu thay đổi theo hướng bất lợi mà Bộ trưởng hãy kiên trì phối hợp với các ngành, chỉ đạo các địa phương tiếp tục thực hiện nó, bởi hiện nay đã có Nghị quyết số 29 – NQ/TW làm “giá đỡ tinh thần vững chắc”.
Thứ hai: Về đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực phẩm chất và năng lực người học trên nền tảng kiến thức cơ bản (mà Bộ trưởng đã đề cập sau 2 ngày nhậm chức), tôi hết sức tâm đắc điều này. Thực tế vài năm lại nay Vụ Giáo dục tiểu học và Vụ Giáo dục trung học đang triển khai quyết liệt, có nhiều nội dung sáng tạo, dám thay đổi, bởi vậy mà các trường học dưới sự chỉ đạo của Phòng Giáo dục & Đào tạo và Sở Giáo dục & Đào tạo đã triển khai nghiêm túc nhưng có phần vẫn lượng lữ. Tôi rất tán thành cao Vụ Giáo dục trung học đã chỉ đạo: đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, xây dựng chương trình nhà trường...
Còn đối với mô hình trường học mới ở hai cấp học này (gọi tắt là VNEN), kính đề nghị Bộ trưởng bắt tay vào nghiên cứu và xem xét lại ngay vì mô hình này mới chỉ đáp ứng được: Tổ chức dạy học, học sinh hoạt động tích cực hơn (phần này là ưu điểm hay còn gọi là bề nổi), còn để củng cố kiến thức cơ bản và rèn luyện kỹ năng cho học sinh chúng tôi còn rất băn khoăn (đây là tồn tại). Hình thức đánh giá học sinh theo Thông tư 30 đối với cấp Tiểu học và theo VNEN (kể cả hai cấp)..., vô hình dung đã “hòa cả làng”, nguy cơ mất động lực phấn đấu của học sinh, phong trào thi đua “Hai tốt” sẽ bị lu mờ, trong lúc nhu cầu xã hội đang đòi hỏi nguồn lao động chất lượng cao.
Thứ ba: Về nội dung chương trình và sách giáo khoa.
Tôi tán thành ý kiến Bộ trưởng đã đề cập cách đây vài hôm (...) không để xã hội phải bàn tán nhiều (...)
Tôi đề xuất: Nên thành lập một đội ngũ khoa học đủ mạnh và tuyển chọn giáo viên dạy giỏi, có kinh nghiệm giảng dạy lâu năm rồi thành lập một trại viết sách, mọi người cùng tham gia thảo luận cùng viết, không viết sách theo hình thức khoán hoặc theo dự án. Sách giáo khoa được viết phải kế thừa ưu điểm của sách giáo khoa hiện hành (kể cả bộ sách ấn hành trước năm 2001); chú trọng kiến thức và kỹ năng cơ bản, phần quá hàn lâm thì cắt giảm; Học tập kinh nghiệm các nước phát triển mà không rập khuôn; Việc tích hợp các môn học cần vừa phải để giáo viên dễ thực hiện, học sinh dễ học dễ tiếp nhận.
Bữa ăn của các em học sinh tiểu học bản Cao Vều (Anh Sơn - Nghệ An)
Thứ tư: Về tiêu chuẩn hóa cán bộ quản lý giáo dục.
Tôi rất tán thành thời gian qua Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tiêu chuẩn hóa Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, giáo viên, cán bộ bán chuyên trách, nhân viên... Trong lúc đó lại chưa tiêu chuẩn hóa đội ngũ cán bộ Lãnh đạo tại cơ quan chuyên môn huyện, tỉnh (Phòng Giáo dục & Đào tạo và Sở Giáo dục & Đào tạo).
Tôi đề xuất:
- Cần có qui định tiêu chuẩn hóa Lãnh đạo Phòng Giáo dục & Đào tạo và Sở Giáo dục & Đào tạo;
- Chuyên viên công tác tại các Vụ thuộc Bộ GD & ĐT mang tính chuyên môn (Mầm non, Tiểu học, Trung học...) cần được lựa chọn và bổ sung những người từng là giáo viên dạy xuất sắc, cán bộ quản lý giỏi từ các trường học, từ Sở Giáo dục & Đào tạo.
Thứ năm: Cần nắm bắt kịp thời ý kiến từ các cơ quan quản lý giáo dục địa phương.
Để Bộ trưởng nắm bắt thông tin, kiểm soát tình hình của toàn ngành, Bộ trưởng định kỳ 3 tháng hoặc 6 tháng phải nắm bắt được thông tin từ đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục các địa phương thông qua hội nghị trực tuyến.
Tôi đề xuất: Ngoài tại các Sở Giáo dục & Đào tạo thì tại mỗi Quận/Huyện, Bộ trưởng nên đầu tư phòng họp trực tuyến để thuận lợi trong việc tiếp nhận thông tin.
Thứ sáu: Về chế độ chính sách nhà giáo và cán bộ quản lý.
Về chế độ chính sách nhà giáo và cán bộ quản lý, thời gian qua đã được Đảng và Nhà nước hết sức chăm lo; bởi vậy đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã yên tâm hơn trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình. Trong giai đoạn tiếp theo Đảng và Nhà nước cần phải quan tâm, chăm lo tốt hơn vì đây chính là điều kiện cần và đủ để thực hiện thành công, công cuộc “Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục, đào tạo”.
Tôi đề xuất mấy vấn đề:
- Lương và các chế độ phụ cấp Nhà giáo, cán bộ quản lý cần nghiên cứu bảo đảm được cuộc sống trung bình nghĩa là tăng thêm từ 1.3 đến 1.5 lần so với mức lương hiện nay; ngoài ngân sách Nhà nước phải chăng Chính phủ có chủ trương xã hội hóa (các doanh nghiệp đã được sử dụng nguồn lao động thông qua các nhà trường, nhà giáo);
- Về chế độ thâm niên cán bộ quản lý giáo dục (Phòng Giáo dục & Đào tạo và Sở Giáo dục & Đào tạo và Bộ Giáo dục Đào tạo) vẫn chưa được thực hiện là sự bất bình đẳng giữa nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; vì cán bộ quản lý giáo dục xuất thân từ giáo viên dạy giỏi, cán bộ quản lý giỏi từ các trường học lâu nay chưa được thực hiện nên rất thiệt thòi (họ đã kêu nhiều nhưng không thấu nên đành âm thầm chịu đựng);
- Về bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ Nhà giáo, cán bộ quản lý đây là yêu cầu không thể thiếu được; Việc tổ chức bồi dưỡng phương án tối ưu là tổ chức bồi dưỡng được thực hiện tại chỗ “Dùng người giỏi, kinh nghiệm của địa phương để bồi dưỡng cho đội ngũ mình, Phòng Giáo dục & Đào tạo, Sở Giáo dục & Đào tạo là cơ quan chịu trách nhiệm” là hiệu quả nhất. Còn lâu nay khi gửi bồi dưỡng các địa chỉ khác hiệu quả thấp, vì giảng viên học không được cọ xát thực tế nên việc bồi dưỡng hiệu quả sẽ không cao (ngoại trừ bồi dưỡng chuẩn hóa hoặc nang cao trình độ).
Kính thưa Bộ trưởng, tôi muốn nói nhiều hơn nữa nhưng còn e ngại... liệu ý kiến của mình có gì chủ quan hay phiến diện không, vả lại Bộ trưởng còn trăm công ngàn việc nên tôi chỉ trao đổi vài vấn đề nêu trên. Nếu ý kiến trên chưa đúng cũng chỉ vì khả năng của bản thân còn hạn chế. Nhưng một thực tế không thể phủ nhận là tôi đã có thời gian công tác trong ngành hơn 30 năm tại một huyện miền núi của tỉnh Nghệ An và luôn luôn mong muốn sự nghiệp giáo dục phát triển bền vững.
Cuối cùng tôi chân thành kính chúc Bộ trưởng dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và đưa sự nghiệp giáo dục nước nhà phát triển một tầm cao mới. Nguyễn Đức Vĩnh
Trưởng phòng GD & ĐT Anh Sơn