Lãi suất cho vay USD tăng có thể đẩy giá tiền đồng

Khối ngoại rút vốn, kiều hối giảm không phải do lãi suất 0% khi gửi USD

Lãi suất huy động USD được duy trì trong thời gian dài ở mức 0%. Trong khi đó, ở bên kia bán cầu, Mỹ đang dần thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ với lộ trình tăng lãi suất kỳ vọng 1,5% vào cuối năm 2017 và 2,25% vào cuối năm 2018. Điều này đã làm xuất hiện những lo ngại về khả năng rút vốn của các nhà đầu tư ngoại.

Tuy nhiên, chia sẻ tại buổi giao lưu trực tuyến “Đường đi của lãi suất năm 2017” do báo điện tử Tri Thức trẻ tổ chức, các chuyên gia cho rằng dù việc giữ lãi suất tiền gửi 0% có những bất cập riêng nhưng việc rút vốn của nhà đầu tư nước ngoài không phải do lãi suất USD.

Ông Nguyễn Đức Hùng Linh, Giám đốc Khối Phân tích KHCN công ty SSI nhận định việc duy trì lãi suất USD 0% để giảm đô la hóa, tăng nguồn cung USD giúp bình ổn tỷ giá là chủ trương đúng trong thời gian qua.

Tuy nhiên, ông Hùng Linh cũng nhấn mạnh bất kỳ một phương án nào cũng có hai mặt. Khi lãi suất của FED thấp thì mặt trái của lãi suất 0% không thể hiện nhiều nhưng FED tăng lãi suất thời gian tới đây sẽ nới rộng mức chênh lệch lãi suất và kỳ vọng chênh lệch lãi suất rất nhanh. Điều này theo ông Linh sẽ làm giảm nhu cầu chuyển tiền hoặc cất giữ tiền ở Việt Nam và là một nguyên nhân khiến lượng kiều hối giảm.

Việc rút vốn của nhà đầu tư nước ngoài và việc lãi suất USD chỉ duy trì ở mức 0% lại ít có sự liên hệ trực tiếp. “NĐTNN không tới Việt Nam để gửi tiền USD. Họ quan tâm đến lãi suất như một chỉ báo cho rủi ro tỷ giá và quan tâm tới lãi suất VND chứ không phải USD”, ông Linh cho hay.

Vị chuyên gia của SSI nhận định việc FED nâng lãi suất và rủi ro rút vốn liên quan nhiều hơn đến thị trường chứng khoán khi NĐTNN thay đổi chiến lược phân bổ tài sản. Theo đó, họ rút tiền từ các thị trường mới nổi để chuyển về Mỹ do rủi ro tại thị trường mới nổi tăng còn cơ hội đầu tư tại Mỹ lại nhiều lên. Dù TTCK Việt Nam khá may mắn khi NĐTNN vẫn đang mua ròng cả cổ phiếu lẫn trái phiếu nhưng ông Linh cho rằng không thể chủ quan. Nỗi lo FED tăng lãi suất chưa ảnh hưởng lớn tới cán cân dòng tiền rút ra khỏi Việt Nam nhưng về dài hạn thì không thể chủ quan.

Cùng quan điểm với ông Linh, Ts. Nguyễn Đức Độ, Chuyên gia - Phó viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính cũng cho rằng nguyên nhân chính khiến kiều hối về Việt Nam không được như mong đợi trong năm 2016 là do Fed tăng lãi suất chứ không hẳn là do lãi suất tiền gửi USD tại Việt Nam bằng 0%. Vì nếu như họ vay ở Mỹ bằng USD thì khi chuyển sang Việt Nam sẽ cho vay bằng VNĐ với lãi suất là 7% chứ họ không cho vay bằng USD với lãi suất 0,5% hay 1%.

Theo Ts. Độ, ảnh hưởng của việc giữ lãi suất bằng đồng USD ở mức 0% là không nhiều, có thể ở mức độ nào đó việc Fed tăng lãi suẩt ảnh hưởng người gửi tiền, người ta có thể suy nghĩ muốn giữ USD rồi thì có thêm động lực nữa.

Mặc dù lãi suất huy động USD không ảnh hưởng tới dòng vốn ngoài ra khỏi nền kinh tế nhưng ông Cấn Văn Lực cho rằng vẫn nên cân nhắc việc nâng trần lãi suất huy động USD từ dân cư.

Nguyên nhân là bởi điều này sẽ tạo tâm lý cho người Việt Nam là không quá thiệt thòi khi gửi USD khi xu thế tăng lãi suất của FED khá rõ ràng. Hơn nữa, tính trên bài toán hiệu quả nếu không cho phép nâng trần huy động USD thì ngân hàng Việt Nam phải đi vay nước ngoài với lãi suất 1- 3% cao hơn nhiều so với mức lãi suất huy động 0,25% nếu được tăng lên. Mặt khác, nâng lãi suất tiền gửi USD sẽ giúp minh bạch hóa hệ thống bởi không phải không xuất hiện tình trạng một số NHTM huy động USD “đi đêm” thông qua các hình thức khuyến mại, hoa hồng cho khách hàng.

Lãi suất cho vay USD có thể đẩy đà tăng lãi suất đồng nội tệ

Trái với lãi suất huy động bằng USD, diễn biến của lãi suất USD chiều đi vay lại có tương quan khá lớn tới lãi suất cho vay bằng đồng nội tệ. Lãi suất cho vay USD cũng đang có xu hướng tăng, hiện có nơi đã tăng lên 7%/năm.

Theo ông Nguyễn Đức Hùng Linh, những tháng vừa qua Việt Nam nhập siêu, nguồn USD về ít, thanh khoản đồng USD sẽ gặp khó. Nhu cầu vay USD trong nước gia tăng do cần đầu vào sản xuất trong các quý tới, nhu cầu nhập khẩu tăng, đẩy mạnh nhu cầu vay USD. Ngoài ra, ông Linh cũng chỉ ra việc nhà máy lọc dầu Dung Quất đóng cửa sửa chữa nên nhu cầu ngoại tệ tăng do phải đẩy mạnh nhập khẩu xăng dầu.

Cầu ngoại tệ tăng kéo lãi suất USD tăng, ảnh hưởng tới lãi suất VND vì các ngân hàng có xu hướng găm giữ, NHNN không mua được USD, phải đẩy lãi suất tăng.