Lại 'nóng' tinh giảm biên chế

Tinh giản biên chế vẫn luôn là vấn đề "nóng" nhận được sự quan tâm của xã hội. Ảnh internet

Tại Hội thảo, ông Thang Văn Phúc, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng cần có một chính sách tiền lương công chức phù hợp, tương quan với các khu vực khác ngoài Nhà nước, khắc phục tình trạng tiền lương của công chức quá thấp, không đủ sống, mới chỉ đảm bảo khoảng 50-60% nhu cầu, không đủ tái tạo sức lao động và có tích lũy.

“Tiền lương công chức hiện nay không phản ánh đúng giá trị sức lao động của họ- một loại lao động đặc biệt. Do đó, các giá trị xã hội của công chức bị giảm sút, làm cho hiệu lực thực thi công vụ thấp, dễ bị tổn thương và là mảnh đất của tình trạng quan liêu, tham nhũng có cơ hội phát triển, trở thành vấn nạn của quá trình phát triển đất nước”, ông Thang Văn Phúc nói.

Ngoài ra, ông Phúc cho rằng, thiết kế hệ thống thang bảng lương, mức lương, các loại phụ cấp theo lương ngày càng tỏ ra bất cập, mâu thuẫn, không phản ánh vị trí việc làm của cán bộ, công chức. Hiện có quá nhiều loại phụ cấp (khoảng 18 loại) như phụ cấp công an, quân đội, một số nghề nguy hiểm, phụ cấp thâm niên, phụ cấp khu vực đắt đỏ, phụ cấp vùng khó khăn... cần xem xét, tính toán lại cho phù hợp.

Còn ông Trần Đình Thảo, Trưởng Khoa Tổ chức và Quản lý nhân lực, Đại học Nội vụ Hà Nội phân tích, việc tăng lương tối thiểu không dựa vào năng suất cùng việc ràng buộc lương tối thiểu với hệ thống an sinh tạo nên sức ép với cả doanh nghiệp và ngân sách Nhà nước, đồng thời thu nhập người lao động không thực sự được cải thiện.

Theo ông Thảo, cách xác định mức lương tối thiểu bị phụ thuộc, hệ số trung bình quá thấp dẫn đến hệ quả tiêu cực là người hưởng lương không sống được bằng lương, thu nhập ngoài tiền lương ở nhiều ngành, nghề, vị trí công tác, chức vụ ngày một cao, phức tạp, vượt khỏi tầm kiểm soát của Nhà nước.

Với góc nhìn khác, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài Chính chia sẻ: Tiền lương, thu nhập là mục đích làm việc trực tiếp và mối quan quan tâm hết sức cụ thể của cán bộ, công chức, viên chức. Điều này ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, chất lượng- một số lượng hoạt động dịch vụ, vì vậy tác động đến phẩm chất đạo đức của cán bộ, công chức, viên chức. Chính sách tiền lương thu nhập thấp sẽ dẫn đến cán bộ, công chức, viên chức phải tìm nguồn thu nhập khác để bổ sung, tham ô tham nhũng có nguyên nhân từ đây.

Nói về chính sách cải cách tiền lương, ông Nguyễn Quang Dũng, Vụ trưởng Vụ Tiền lương, Bộ Nội vụ cho biết, đối với cán bộ công chức viên chức khu vực Nhà nước lương hoàn toàn do ngân sách Nhà nước thì cải cách tiền lương sẽ gắn liền với sắp xếp lại tổ chức, tinh giảm biên chế. Ngoài ra, cần thực hiện cơ chế khoán để các cơ quan tự chủ, chuyển những khoản chi không phải cho con người như hội họp, đi nước ngoài chuyển sang chi cho tiền lương.

Ông Dũng cho rằng, đối với các đơn vị sự nghiệp phải thực hiện đổi mới tự chủ theo hướng tính đúng tính đủ chi phí tiền lương và giao tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp tự quyết định tuyển bao nhiêu người và chi trả lương thì mới có hiệu quả trong sắp xếp nguồn lực trong khu vực Nhà nước.

“Giả sử nếu chỉ trông chờ tăng lương cơ sở từ 1,21 triệu đồng lên 1,4 triệu đồng hay 1,5 triệu đồng thì hiện nay nguồn chi ngân sách Nhà nước không thể đảm bảo mà phải dựa trên cơ sở tinh giảm biên chế, sắp xếp bộ máy và đặc biệt là thực hiện tự chủ mạnh hơn trên cơ sở tính giá dịch vụ đối với đơn vị sự nghiệp,” ông Dũng nói.

Đồng tình với quan điểm này, ông Trần Xuân Cầu cho rằng sẽ là vô nghĩa nếu cải cách chính sách tiền lương không gắn liền với cải cách hành chính và tinh giảm biên chế, tăng cường quản lý cán bộ, nếu không sẽ như "muối bỏ biển".

Quan điểm của ông Thang Văn Phúc thì cho rằng, cần có bước đi cụ thể quá trình tiền tệ hóa tiền lương, các thu nhập ngoài lương phải được kiểm soát. Nguyên tắc chủ đạo là phải có những bứt phá mới trong việc thiết kế lại hệ thống thang bảng lương đơn giản, phù hợp hơn. Đồng thời tổng rà soát, sắp xếp tinh giản biên chế nhà nước, tiến hành quyết liệt việc tách quản lý hành chính Nhà nước với quản lý sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước và sự nghiệp dịch vụ công.

Để giải quyết bài toán tiền lương, ông Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị, cần phải xây dựng một chính sách lương sạch, đủ cao so với các đối tượng lao động khác để cán bộ, công chức, viên chức thực hiện 4 không: không được, không thể, không muốn, không dám tham nhũng. Một khi chính sách tiền lương- thu nhập hợp lý sẽ tạo được tiền đề tích cực cho loại bỏ tham nhũng khỏi bộ máy.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn cho biết, cải cách chính sách tiền lương là một trong những chương trình trọng tâm cải cách hành chính. Thời gian qua, cải cách chính sách tiền lương luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm giải quyết.

Tuy nhiên, theo ông Trần Anh Tuấn, chính sách tiền lương là câu chuyện rất khó, liên quan tới rất nhiều cải cách hành chính, công vụ, công chức. Theo ông Tuấn, chính sách tiền lương, chế độ tiền lương đã trải qua 4 đợt cải cách. Qua mỗi lần thì chế độ tiền lương được cải thiện, đổi mới lên một bước nhưng đều gắn liền với cơ chế quản lý đội ngũ cán bộ công chức.

Mặc dù chưa có cuộc khảo sát, điều tra chính thức về mức sống của cán bộ, công chức, nhưng theo tiến sĩ Lê Hồng Huyên, Vụ trưởng Vụ Xã hội, Ban Kinh tế Trung ương, hầu hết cán bộ, công chức đều có nhà ở kiên cố, có xe máy và rất nhiều người có ô tô riêng. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc một khoản thuế thu nhập cá nhân của cán bộ, công chức bị bỏ sót.

D.Ngân