Kỳ lạ lên núi rừng Tây Nguyên làm... ngư dân

Toàn bộ quang cảnh “Xóm chài buôn Ba Jang”

Họ là những người miền Tây, bỏ biển, bỏ sông nước mênh mông, thậm chí có người từ Biển Hồ Campuchia, để tìm đến những “ao làng” thủy điện trên rừng núi để đánh cá. Họ ngụ cư tại xóm chài buôn Ba Jang (huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk) hơn 6 năm nay, từ khi Thủy điện Buôn Tua Sar đóng nước, cá tôm nhiều vô kể...

Tình người trên nhà bè

Cường - một thanh niên da ngăm đen, cơ thể rắn chắc chèo xuồng đưa chúng tôi lên nhà bè ở lưng chừng bờ. Anh là con một gia đình sống lâu đời ở xóm chài. Năm nay, Cường vừa tròn 20 tuổi nhưng nhìn dáng vóc và cách ăn nói già hơn nhiều so với độ tuổi. Cường nghỉ học từ năm lớp 6, rồi theo gia đình lên bè đánh bắt cá mưu sinh. Sống trên bè, ngoài Cường và bố, còn có đứa em tên Duy, sau khi học hết lớp 8, cũng lên bè theo cha và anh rong ruổi kiếm cá.

Trên ngôi nhà bè đóng bằng gỗ, phía dưới được thiết kế lồng nuôi cá, bên trên đóng sàn gỗ và mái được lợp tôn. Nhà bè được cố định bằng dây thừng cột vào bờ và được làm nổi bằng những chiếc thùng phuy to. Ngày qua ngày, mọi sinh hoạt của “ngư dân” đều diễn ra trong nhà bè chật hẹp. Kế bên gia đình Cường là bè của ông Dũng và anh Nam. Nối tiếp đó, kéo dài xuống hàng trăm mét phía cuối xóm. Nơi đây, chủ yếu là người miền Tây sinh sống.

Buổi tối, ba gia đình Cường, ông Dũng và Nam thổi cơm ăn chung. Chúng tôi được mọi người đãi những món đặc sản của xóm chài. Những món cá lóc, cá thác lác, cá rô đồng được chế biến theo cách riêng, thơm lừng. “Cá này anh em tự đi mần đó, hai anh em cứ ăn thoải mái, chứ về thành phố không có đâu”, ông Dũng vừa nói vừa gắp cá bỏ vào chén chúng tôi.

Bên ngoài, trời tối đen như mực, gió thổi kèm theo hơi nước luồn vào bè lạnh tê người. Màn đêm yên tĩnh bỗng đánh thức bởi những chiếc xuồng máy lướt vun vút từ xóm dưới lên. Ông Dũng giật mình, “đã đến giờ đi làm. Hai chú chuẩn bị để đi cùng anh em cho kịp”.

Ông Dũng vừa dứt lời, mọi người xách dụng cụ bỏ lên xuồng, nào là bình ắc-quy, cần điện, vợt... bắt đầu “hành trình” đánh bắt cá. Thấy những chiếc xuồng máy chạy tóe nước, tôi hỏi Cường sao mình không dùng xuồng máy, Cường cười đáp: “Mình đi tìm cá, luồn lách vào những bụi cây và khu vực nước cạn, đi xuồng máy sẽ bị vướng và mắc cạn ngay”.

Mưu sinh trong màn đêm

Đêm xuống. Phía trước chúng tôi, lòng hồ thủy điện rực rỡ ánh sáng như một thành phố. Trên lòng hồ, có hàng trăm chiếc gió đèn (gió đèn là những cái bẫy được người dân tạo ra trên mặt hồ. Buổi tối người ta dùng bình ắc-quy thắp sáng một bóng đèn ở giữa. Thấy ánh điện, các loại phù du bay vào rớt xuống nước. Lúc này, các loại cá nhỏ bơi vào ăn. Sau khoảng 5 tiếng, cá tập trung đông ăn mồi, người dân quay lưới lên để thu gom) được thắp điện từ sớm để săn mồi cho cá bống tượng.

Ông Y Tây Pang Ting, Phó chủ tịch xã Krông Nô cho biết, theo thống kê mới nhất của chính quyền xã, tại khu vực xóm chài buôn Ba Jang có 34 hộ dân sinh sống. Chủ yếu là người miền Tây, ngoài ra có số ít là người dân các tỉnh khác. Công việc chủ yếu là đánh bắt và nuôi cá lồng. Công an xã đã nhiều lần đi kiểm tra để vận động người dân đăng kí tạm trú, tạm vắng. Hầu hết các trẻ em trên xóm chài đều nghỉ học sớm.

Để đến được “mỏ cá”, chúng tôi phải vượt qua mặt hồ nước mênh mông, lòng hồ lâu lâu còn trơ lại những cái cây đã chết do bị ngập nước. Tôi và Cường đi phía trước, ông Dũng và anh Nam theo sau. “Ở giữa lòng hồ nước sâu cả trăm mét, khu vực đánh cá của chúng ta ở phía thượng nguồn, phải mất khoảng 30 phút nữa mới đến. Ở đó, nước cạn, cá thường tập trung nhiều”, giọng anh Nam oang oang trong màn đêm.

Không cần ánh đèn chỉ đường, các “ngư dân” cứ thế chèo xuồng về vị trí định sẵn. Đến nơi, ba xuồng ráp máy kích điện, tay cầm vợt, tay cầm cần xua cá. Tiếng điện phóng ra kêu rè rè, cá bị kích điện, bất động trong nước, Cường đưa vợt, vớt từng con ném lên khoang xuồng.