Kỳ II: Nghi vấn công an xã bắt giữ người trái pháp luật?

(BVPL) – Mặc dù không thuộc diện đối tượng phải bắt khẩn cấp, không bằng chứng chứng minh hành vi phạm tội đối với những người tình nghi, không có lệnh bắt giữ và cũng không quân phục, sắc phục nhưng Phó trưởng Công an xã Hồng Tiến, thị xã Phổ Yên, Thái Nguyên vẫn ngang nhiên hành hung và bắt giữ người. Hành vi này có được coi là trái quy định của pháp luật?

Bắt giữ người không có chứng cứ phạm tội

Như Báo Bảo vệ pháp luật đã đưa tin, tối ngày 20/10/2016, công an xã Hồng Tiến, thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên đã bắt giữ 1 nhóm người đánh bài tại Chùa Mồi.Vụ việc xảy ra không chỉ làm ảnh hưởng riêng đến uy tín của nhà chùa mà còn làm ảnh hưởng lớn đến thanh danh của hầu hết các tăng ni phật tử toàn giáo hội Phật giáo, vì trong số người bị bắt có hai chú tiểu đang tập tu tại chùa là Ngô Duy Sơn và Ngô Duy Giang. Cả hai chú tiểu này đều có hộ khẩu thường trú ở tổ 35, phường Quang Trung, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

Theo như bản tường trình mà hai chú tiểu tường trình lại với Ban trị sự giáo hội phật giáo Việt Nam tại tỉnh Thái Nguyên, trong lúc chờ đợi các bạn nữ thu dọn các em có chơi bài, nhưng là chơi bài quỳ đến khoảng 22h20 thì nghỉ. Còn số tiền gần 600 nghìn đồng được các em giải thích đó là tiền mà chú tiểu Ngô Duy Sơn đưa cho các bạn sinh viên trả tiền xe khi về, nhưng các bạn không lấy nên Sơn đã để xuống chiếu và nhờ Thắng, một trong những sinh viên cùng đi trong nhóm đến giúp thu dọn, quét tước nhà chùa đưa cho các bạn để trả tiền xe.

Đến khoảng 22h35, các em thấy ông Đáng (Trưởng xóm) cùng ông Điều (Công an viên) vào chùa. Thấy có khách, hai chú tiểu ra mở cửa mời ông Đáng và ông Điều vào phòng khách uống nước. Tuy nhiên, chỉ có mình ông Đáng vào còn ông Điều đứng ngoài. Khi thấy các em sinh viên xin phép ra về thì ông Điều đi vào và tiến thẳng tới khu phòng riêng của nhà chùa, tự ý mở cửa quan sát. Ngó nghiêng một lúc, ông Điều quát: “Chúng mày vừa đánh bài phải không?”, và yêu cầu không ai được đi đâu, chờ ông Điều gọi người đến giải quyết...

Hai chú tiểu cùng các em sinh viên trao đổi với phóng viên

Cũng theo trình bày của các em, sau khi ông Điều ra ngoài gọi điện (không rõ gọi cho ai), một lúc sau ông Lưu Quốc Hưng - Phó công an xã đến, mặc quần đùi áo phông, tay cầm gậy gỗ bước vào không chào hỏi ai, ông Hưng ngó vào phòng ngủ rồi quay ra quát to: “Mấy thằng này vừa đánh bài phải không? Thằng nào vừa đánh bài đứng dậy hết cho tao”. Do bất ngờ và thấy cử chỉ hành động của ông Hưng lỗ mãng khiến các em sợ và làm theo. Theo chú tiểu Ngô Duy Sơn, không chỉ bắt các em làm theo chỉ dẫn của mình, ông Lưu Quốc Hưng còn dùng những lời lẽ, cử chỉ, hành động xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm các em. Chưa dừng lại ở đó, khi dùng gậy chỉ thẳng vào mặt các em, bị các em phản ứng, ông Lưu Quốc Hưng đã không ngần ngại dùng tay tát nhiều cái, tát liên tiếp vào mặt các em, sau đó sai người ra mở cốp xe lấy còng số 8 rồi còng tay hai chú tiểu lại với nhau.

Sau khi còng tay hai chú tiểu, vẫn theo hành động cũ, ông Hưng dùng gậy chỉ thẳng vào mặt ba em sinh viên còn lại và bắt mang hết tài sản hiện có để xuống chiếu. Khi các em ngồi hết xuống chiếu, ông Hưng tiến hành khám xét người và lôi mọi thứ cùng tài sản mà các em có trên người đặt xuống chiếu, nơi có bộ bài rồi chụp hình lại.

Thông tin không đồng nhất

Để có được những thông tin khách quan và đa chiều về vụ việc, ngày 28/10/2016 nhóm phóng viên báo Bảo vệ pháp luật quay trở lại UBND xã Hồng Tiến và có buổi làm việc với ông Lưu Quốc Hưng - Phó trưởng công an xã, người trực tiếp bắt hai chú tiểu và các em sinh viên tại Chùa Mồi vào tối ngày 20/10/2016. Tại buổi làm việc này, trước hàng loạt các câu hỏi mà nhóm phóng viên đặt ra, ông Hưng đã cung cấp một số thông tin khá chi tiết có liên quan đến vụ việc. Tuy nhiên, những thông tin này lại chứa đựng nhiều điểm mâu thuẫn khác nhau. Cụ thể ông Hưng cho biết: Khoảng 23h40 ngày 20/10/2016, ông đang ngủ ở nhà riêng thì nhận được tin báo của đồng chí Nguyễn Quang Vinh - Trưởng công an xã rằng tổ an ninh xóm Chùa bắt quả tang một số đối tượng đánh bạc tại Chùa Mồi. Ông Vinh nói rõ là các đối tượng không chấp hành và có biểu hiện chống đối. Vì tính cấp thiết nên ông đã mặc quần ngố, áo thể thao ra xử lý vụ việc, khi ra không cầm theo bất cứ công cụ nào... Khi ra đến nơi thì thấy tổ an ninh đã bắt giữ và yêu cầu giữ nguyên hiện trường (tổ an ninh gồm có ông Lưu Bá Điều và ông Nguyễn Văn Đáng). Ông quan sát bên trong thấy trên chiếu có bài và có tiền. Bộ bài được chia làm 3 phần và có 2 người ngồi trên chiếu là anh Thắng, anh Giang, trên bàn máy tính có anh Hưng. Sau đó ông Hưng có hỏi ông Điều và ông Đáng rằng có ai đánh bạc? Ông Đáng trả lời có 3 người, cụ thể là Thắng, Ân và Minh (Ân và Minh là tên pháp danh của hai chú tiểu Sơn và Giang)... Sau đó, ông Hưng hỏi những ai có hành vi đánh bạc thì yêu cầu giữ nguyên hiện trường. Lúc này Minh tự nhận có hành vi đánh bài và nói rằng: “Chúng tôi chỉ đánh mấy nghìn vui thôi”.

Vì bà con ở khu vực gần chùa đến rất đông và nói một số lời lẽ không hay, nên 1 trong 3 đối tượng, cụ thể là anh Thắng đứng dậy và cuộn nắm đấm lại. Nhận thấy tâm lý của người vi phạm có diễn biến phức tạp, tổ an ninh của xóm Chùa đề xuất công an xã có biện pháp ngăn chặn để tránh đối tượng, người vi phạm, người bị bắt tẩu tán tang vật và chống đối xâm hại đến sức khỏe của những người xung quanh cũng như tổ công tác. Trước đề xuất của tổ an ninh, ông đã dùng còng số 8 khóa tay Thắng và Minh vào một khóa.

Ông Lưu Quốc Hưng - Phó trưởng Công an xã Hồng Tiến

Ngoài ra, khi được hỏi về hình ảnh một số cô gái ngồi trong chiếu bạc cũng như hình ảnh video clip liên quan đến vụ đánh bạc này, ông Hưng cho biết: “Tôi chỉ đề nghị những ai vi phạm giữ nguyên hiện trường, sau đó tôi không mời thêm ai ngồi xuống chiếu, còn hình ảnh những cô gái ngồi xuống chiếu tôi không biết do ai yêu cầu”.

Về hình ảnh, bằng chứng liên quan, ông Hưng cho biết thêm: “Khi tôi đến chùa thì thấy tổ an ninh đã bắt, còn cá nhân tôi chỉ là được điều động tăng cường để làm việc chứ không thấy những người được cho là vi phạm đang chơi bài mà chỉ thấy các đối tượng vi phạm cùng tang vật đang ngồi dưới chiếu...”.

Cũng liên quan đến vụ việc này, ngày 30/10/2016 nhóm phóng viên của báo Bảo vệ pháp luật đã có buổi làm việc với ông Nguyễn Văn Đáng, người đầu tiên có mặt tại chùa Mồi trước khi sự việc xảy ra. Qua trao đổi, ông Đáng cho biết: “Tôi vào chùa khoảng 23h đi tuần tra cùng với ông Điều công an viên. Lúc tôi vào chùa thì không thấy hai chú tiểu Ân và Minh cùng các cháu sinh viên đánh bài, mà chỉ thấy bộ bài tú lơ khơ, bao thuốc cùng điện thoại ở dưới chiếu, ba cô gái từ dưới chiếu đứng dậy lên giường ngồi. Hai chú tiểu Ân và Minh mời tôi vào bàn uống nước. Một lúc sau, ông Điều từ ngoài sân đi thẳng vào buồng ngó xem có sự đánh bài không, sau đó tôi gọi ông Điều ra ngoài bàn uống nước. Còn về việc hai chú tiểu cùng các cháu sinh viên đánh bài, mặc dù tôi là người đầu tiên vào chùa, nhưng bản thân tôi không nhìn thấy và cũng không có bất cứ một hình ảnh hay đoạn video clip nào ghi lại sự việc này. Sau đó, ông Điều ra ngoài gọi điện cho ai đó. Khoảng 10 phút sau, tôi thấy hai bố con ông Lưu Quốc Hưng - Phó trưởng công an xã đến. Lúc đến ông Hưng mặc quần đùi, áo cộc tay, trên tay cầm gậy và còng số 8 đi thẳng vào trong phòng ngó nghiêng rồi quay ra nói với mọi người đang ngồi trên bàn uống nước: “Ai chơi bài thì đứng dậy, ai ngồi ở vị trí nào thì vào ngồi ở vị trí đó”. Lúc này có hai chú tiểu Ân, Minh cùng các cháu gái và hai thanh niên cùng ngồi xuống chiếu...”.

Có thể dễ dàng nhận thấy giữa lời kể của ông Đáng với lời kể của ông Hưng - Phó trưởng công an xã có sự mâu thuẫn lớn, mặc dù cùng chứng kiến và cùng xử lý một sự việc. Điều này khiến dư luận đặt ra câu hỏi: Phải chăng do nhận thức được việc bắt người trong vụ việc này là trái pháp luật, nên ông Lưu Quốc Hưng - Phó trưởng công an xã Hồng Tiến đã cố tình vẽ thêm ra một số tình tiết mới để nhằm gỡ tội cho mình...?

Công an xã bắt giữ người sai quy định?

Để có đánh giá khách quan vụ bắt giữ người tại chùa Mồi của ông Phó trưởng công an xã Hồng Tiến, thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên có vi phạm pháp luật hay không? Nhóm phóng viên của báo Bảo vệ pháp luật đã liên hệ xin ý kiến đánh giá sự việc của một đồng chí lãnh đạo ngành Kiểm sát tại Thái Nguyên, ông cho biết: “Bắt người có 4 trường hợp đó là bắt quả tang, bắt khẩn cấp, bắt tạm giam và bắt người theo lệnh truy nã. Còn tạm giữ thì có 3 trường hợp gồm: Một là Bắt quả tang (tức là phạm tội quả tang). Hai là bắt khẩn cấp nếu có căn cứ cho rằng, người đấy đang chuẩn bị thực hiện một hành vi phạm tội thuộc trường hợp rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng nếu không thực hiện bắt khẩn cấp người đó sẽ bỏ trốn hoặc tẩu tán tiêu hủy chứng cứ. Ba là có dấu vết trên người, chỗ ở của người bị tình nghi đã thực hiện hành vi tội phạm thì sẽ bị bắt, còn bắt quả tang tức là trường hợp đang thực hiện hành vi phạm tội hoặc vừa thực hiện song, song bỏ chạy và bị truy đuổi liên tục đến cùng và bắt được sau đó mới tạm giữ. Tạm giữ có hai dạng gồm tạm giữ hình sự và tạm giữ hành chính. Trường hợp tạm giữ hành chính thì không được giữ quá 24 tiếng đồng hồ còn tạm giữ hình sự thì không được quá 3 ngày, nếu quá 3 ngày mà cần thiết phải chứng minh, làm rõ hành vi liên quan đến việc phạm tội, thì phải đề nghị Viện kiểm sát gia hạn. Công an xã chỉ được phép bắt người trong trường hợp: Bắt quả tang còn lại thì phải có lệnh mới được bắt. Sự việc xảy ra ở Chùa Mồi, đây không phải là trường hợp bắt quả tang và cũng không có bằng chứng, chứng cứ rõ ràng chứng minh hành vi phạm tội đối với người bị tình nghi mà Công an xã lại bắt giữ người như vậy là sai, là trái với những quy định của pháp luật”.

Qua ý kiến đánh giá nêu trên cùng với những thông tin mâu thuẫn xoay quanh vụ việc này, báo Bảo vệ pháp luật đề nghị các cơ quan chức năng, nhất là Cơ quan cảnh sát điều tra - Công an tỉnh Thái Nguyên nói chung và Cơ quan cảnh sát điều tra - Công an thị xã Phổ Yên nói riêng nhanh chóng vào cuộc điều tra, xác minh làm rõ những hành vi vi phạm đối với những người có liên quan để trả lại sự công bằng cho công dân.

Trọng Tài- Hà Thanh