Kiều lên kịch

Vậy là sau những đêm những ngày “lao tâm khổ tứ”, NSND Anh Tú cùng 60 diễn viên của Nhà hát Kịch Việt Nam đã có thể dễ thở hơn phần nào khi vào 20h hôm nay (6/11), trên sân khấu Nhà hát Kịch Việt Nam (số 1 Tràng Tiền, Hà Nội) vở “Kiều” chính thức ra mắt…

Cảnh trong vở "Kiều".

Mới tuần trước thôi, gặp NSND Anh Tú, thấy anh còn tất bật, và không giấu nổi sự lo lắng. Dù đã đạo diễn nhiều vở kịch, nhưng đứng trước một kiệt tác như “Truyện Kiều” của Đại thi hào dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du, băn khoăn, đắn đo đâu có gì lạ.

Mặc dù, kịch bản sân khấu đã được nhà văn Nguyễn Hiếu chuyển thể, nhưng dựng như thế nào, nhấn nhá ra sao, đó là cả một vấn đề, nó thể hiện bản lĩnh, tài năng, tài hoa của người nghệ sĩ.

Lo nhưng không có nghĩa là không làm. Lý do cho sự “mạo hiểm” này, bởi “Truyện Kiều” quá hay, thuộc hàng kinh điển của dân tộc. Nhưng đã làm nghệ thuật, giải những bài toán khó, hoặc buộc mình phải vượt qua những áp lực lớn, những giới hạn chưa từng, nó cũng thể hiện phẩm cách dám làm, dám chịu của nghệ sĩ.

Thừa nhận mình không dựng lại toàn bộ tác phẩm “Truyện Kiều”, Anh Tú nói, chỉ dừng ở đoạn Kiều nhảy xuống sông Tiền Đường tự vẫn, để bản dựng chỉ gói trong khoảng 120 phút. Với vở chính kịch này, đạo diễn Anh Tú cũng không mang thế mạnh là mảng miếng ra để chinh phục công chúng.

Anh cố gắng khai thác kỹ chất thơ trong danh tác “Truyện Kiều”. Những lời thơ khi đọc, khi ngâm, khi hát được vang lên bởi Thúy Kiều (do nghệ sĩ Diễm Hương đóng), Thúy Vân (nghệ sĩ Quỳnh Hoa), Vương Ông (NSƯT Việt Thắng), Kim Trọng (nghệ sĩ Tô Dũng)… với hi vọng “thơ nâng kịch lên và kịch chắp cho thơ đôi cánh”.

Cho đến trước buổi sơ duyệt, đạo diễn - NSND Anh Tú- Phó Giám đốc phụ trách nghệ thuật Nhà hát Kịch Việt Nam, vẫn chưa hết băn khoăn. Tên vở mới tuần trước thôi anh cùng tập thể Nhà hát Kịch Việt Nam đã thống nhất đặt là “Chuyện nàng Kiều”.

Thế nhưng, sáng 5/11, đã thấy anh báo tin, bây giờ tên của vở kịch chỉ còn rất gọn: “Kiều”. Có sự sửa này, là bởi những góp ý chân tình từ nhiều phía, và những ý kiến đã được lắng nghe. Cũng không chỉ có lắng nghe để sửa cái tựa đề, một số chi tiết trong kịch mục cũng được thay đổi, cho phù hợp.

Theo đó, Nhà hát Kịch Việt Nam dàn dựng vở “Kiều” với nhiều lát cắt mới về nghệ thuật: Phản ánh giá trị hiện thực: vở diễn phơi bày bộ mặt xã hội phong kiến bất công, tàn bạo, đồng thời phản ánh nỗi khổ đau, bất hạnh của con người, đặc biệt là người phụ nữ…

“Kiều” ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên, vẻ đẹp con người, là bài ca về vẻ đẹp của tài, sắc, tình, lòng hiếu thảo, trái tim nhân hậu, đức tính vị tha, thủy chung, chí khí anh hùng… “Kiều” cũng là câu chuyện mang tính dự báo: khi quyền lực bẩn, đồng tiền bẩn lên ngôi thì những giá trị về đạo đức, giá trị về con người sẽ bị đảo lộn.

NSND Anh Tú cũng chia sẻ rằng, bản dựng lần này có kết hợp những hình thức hát, múa. Hình ảnh hoa sen của người Việt được sử dụng với hàm ý như cuộc đời một con người: lúc hé mở ban đầu, lúc sung mãn, lúc cao trào, lúc tàn khô, héo úa… nhưng vượt lên trên tất cả chính là sự dâng hiến những cái đẹp, cái tinh túy nhất cho tình yêu, cho cuộc đời… Bên cạnh đó, anh còn lồng điệu múa bài bông - một điệu múa cổ của đất Thăng Long vào vở diễn.

Suốt gần 100 ngày qua, đạo diễn và 60 diễn viên của Nhà hát Kịch Việt Nam đã phải “ăn ngủ” cùng “Kiều”. Bên cạnh nội dung, vấn đề trang phục của vở diễn cũng được đặt ra, sao cho có sự thuần Việt trong từng chi tiết mà vẫn toát lên tính cách của mỗi nhân vật.

Bên cạnh sự đóng góp của nhà văn Nguyễn Hiếu, họa sĩ thiết kế - NSƯT Lê Sơn, phần âm nhạc được nhạc sĩ Giáng Son chăm chút, khắc đậm chất dân gian mà vẫn có tính đương đại. NSƯT Xuân Bắc lần đầu hóa thân làm Hồ Tôn Hiến, cũng phải nhờ riêng Giáng Son viết cho một ca khúc để diễn trong bản dựng lần này.

Chuyển thể “Truyện Kiều” lên chính kịch, nhiều người bảo đạo diễn đang tự “húc đầu vào đá”. Khó khăn, thách thức. Nhưng hi vọng, “Kiều” của Nhà hát Kịch Việt Nam sẽ chạm được vào trái tim những người yêu kịch, để có thể “thắp sáng” những sân khấu kịch vốn đang thưa vắng khán giả.

Phương Nhi

Nguồn Đại Đoàn Kết: http://daidoanket.vn/van-hoa-the-thao/kieu-len-kich/132572