Kiểm soát chặt môi trường các nhà máy nhiệt điện than

Dự kiến tới năm 2020 có thêm 12 dự án nhiệt điện than được đưa vào hoạt động với tổng công suất lắp đặt 24.370 MW. Thời gian gần đây, người dân chung quanh các NMNĐ than luôn lo ngại về mức độ an toàn môi trường của các nhà máy này, nhất là việc xử lý tro xỉ, tiêu chuẩn khí thải…

Theo kiểm tra của Bộ Công thương, đến nay, các NMNĐ đã thực hiện đầy đủ việc lập và trình Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Một số nhà máy đã đi vào vận hành nhưng chưa có Giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường (BVMT) mà báo chí phản ánh như: Vĩnh Tân 2, Duyên Hải 1... cũng đã gấp rút hoàn thành và đáp ứng các quy định. Hiện tại, nước thải công nghiệp, sinh hoạt của các nhà máy được xử lý đạt quy chuẩn về môi trường và hầu hết được tuần hoàn tái sử dụng.

Nước làm mát sau quá trình trao đổi nhiệt để làm mát bình ngưng, được giải nhiệt và xả ra nguồn tiếp nhận như sông hoặc biển và bảo đảm nhiệt độ thấp hơn 40oC, không ảnh hưởng môi sinh. Các nhà máy đều lắp đặt hệ thống lọc bụi tĩnh điện (ESP), hệ thống xử lý khí NOx và xử lý khí SO2 (có hai NMNĐ với công nghệ cũ nên không lắp hệ thống xử lý SO2 là Nhiệt điện Phả Lại 1 và Ninh Bình). Do vậy, khí thải của các nhà máy được xử lý đáp ứng QCVN 22:2009/BTNMT - về khí thải công nghiệp nhiệt điện. Đối với chất thải nguy hại, các NMNĐ đang kiểm soát chặt chẽ theo quy định. Tuy nhiên, một số nhà máy vẫn mắc các lỗi liên quan chất thải nguy hại, như: thu gom và phân loại chưa triệt để, xây kho lưu giữ không đúng quy định, quản lý chứng từ chưa chặt chẽ… Bộ Công thương đã chỉ đạo các chủ đầu tư, doanh nghiệp nhanh chóng xử lý và khắc phục.

Vừa qua, NMNĐ Duyên Hải 1 (Trà Vinh) đã mở cửa mời người dân địa phương vào tham quan và giám sát công tác vận hành nhà máy, nhất là công đoạn xử lý môi trường. Mong rằng, việc này được nhân rộng ra các NMNĐ khác. Bộ Công thương đã công bố khoảng 30 dự án, nhà máy, trong đó có một số NMNĐ nằm trong danh sách có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường vào trong diện "giám sát đặc biệt".

Bộ cũng đã yêu cầu các NMNĐ xây dựng và thực hiện quy trình thải tro xỉ, bảo đảm không phát tán ra môi trường; khẩn trương hoàn thành đàm phán và ký hợp đồng tiêu thụ tro xỉ các NMNĐ, nhất là Duyên Hải 1, Vĩnh Tân 2, Vũng Áng trong năm 2016; hoàn thiện hệ thống quan trắc tự động các thông số phát thải của NMNĐ thuộc các Trung tâm Điện lực Vĩnh Tân, Duyên Hải, kết nối đến đơn vị chức năng của địa phương theo quy định trong quý IV-2016; kiểm tra nồng độ phát thải, thực hiện các giải pháp cần thiết để đáp ứng QCVN 22:2009/BTNMT.

Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh trong một cuộc họp gần đây đã bày tỏ mong muốn chính những người đứng đầu các tập đoàn, tổng công ty lớn của ngành phải đứng ra cam kết “không đánh đổi môi trường lấy dự án”; không để người dân cứ nhắc đến nhiệt điện than lại liên tưởng tới ô nhiễm, bệnh tật; đồng thời khẳng định sẽ kiên quyết đóng cửa những nhà máy, dự án nào bị kết luận gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đời sống dân sinh.

Để bảo đảm công tác BVMT cho các dự án nhiệt điện than, thời gian tới sẽ tập trung vào các giải pháp: làm rõ trách nhiệm, việc phân công, phân cấp và công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, giữa T.Ư và địa phương trong công tác quản lý môi trường của ngành, lĩnh vực. Bộ Công thương cần rà soát các dự án có nguy cơ ô nhiễm để kiểm tra, giám sát công tác BVMT và xử lý nghiêm minh các vi phạm. Thẩm định chặt chẽ các hạng mục BVMT đối với các dự án đầu tư có nguy cơ ô nhiễm môi trường ngay từ giai đoạn thiết kế cơ sở; đánh giá các nguy cơ, rủi ro về môi trường đối với các dự án đầu tư, giám sát công tác BVMT tại các dự án đầu tư trong giai đoạn xây dựng. Kiên quyết từ chối đầu tư các dự án có công nghệ tiềm ẩn các nguy cơ ảnh hưởng môi trường, từng bước đổi mới, cải tiến công nghệ đối với các nhà máy hiện có để giảm phát thải, cải thiện môi trường. Lắp đặt hệ thống giám sát, quan trắc môi trường tự động, kết nối với đơn vị chức năng tại địa phương theo quy định.