Khu kinh tế Nghi Sơn trước nguy cơ bị phạt 24,5 triệu USD/ngày

Ngồi trên đống lửa!

Dự án Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn có mức đầu tư khoảng hơn 9 tỷ USD tại Thanh Hóa của Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn là dự án có vốn đầu tư nước ngoài lớn nhất nhì Việt Nam được cấp phép vào tháng 4/2008.

Đây là dự án liên doanh giữa Việt Nam và các nhà đầu tư quốc tế, trong đó nhà đầu tư nước ngoài chiếm 75% vốn. Cụ thể Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) có 25,1%, Công ty Dầu khí Quốc tế, Kuwait (KPI/KPE) 35,1%, Công ty Idemitsu Kosan, Nhật Bản (IKC) 35,1%, Công ty Hóa chất Mitsui Nhật Bản (MCI) 4,7%.

Ngay từ khi thiết kế dự án lọc hóa dầu khổng lồ này thì nguồn nước sạch phục vụ cho dự án sát biển luôn là yêu cầu hàng đầu mà các nhà đầu tư đặt ra. Nhà máy sẽ không thể vận hành nếu thiếu nước sạch đảm bảo các thông số kỹ thuật cho đầu ra của dầu đạt đủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Chính vì thế, theo thỏa thuận bảo lãnh và cam kết của Chính phủ Việt Nam (GGU), Chính phủ cam kết cấp nước đã qua xử lý cho dự án trong giai đoạn xây dựng là 15.000m3/ngày đêm và 30.000m3/ngày đêm khi dự án đi vào hoạt động. Nếu không thực hiện được cam kết đó, phía Việt Nam sẽ phải chịu phạt mới phạt tới 24,5 triệu USD/ngày cho các tổn thất thương mại, kỹ thuật, nhân lực liên quan đến việc dừng hoạt động nhà máy.

Để đáp ứng yêu cầu này UBND tỉnh Thanh Hóa đã kêu gọi đầu tư và dự án cấp nước thô giai đoạn I từ hồ Yên Mỹ và hồ Đồng Chùa với công suất 30.000m3/ngày đêm do Công ty TNHH Bình Minh thực hiện. Sau khi thi công, Dự án này đã hoàn thành, đưa vào sử dụng đảm bảo cấp nước cho toàn bộ hoạt động của Khu kinh tế Nghi Sơn.

Tuy nhiên, từ khi Dự án này được mở rộng gồm phần diện tích còn lại của huyện Tĩnh Gia; 3 xã Yên Mỹ, Công Bình, Công Chính (thuộc huyện Nông Cống) và 3 xã Thanh Tân, Thanh Kỳ, Yên Lạc (thuộc huyện Như Thanh) có tổng diện tích 106.000 ha thì nguồn nước sạch cung cấp cho Khu kinh tế Nghi Sơn càng trở nên bức thiết với nhu cầu cần đáp ứng gấp 2-3 lần như hiện.

Cảng Nghi Sơn, thuộc Khu kinh tế Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa

Trao đổi với phóng viên Báo Gia đình Việt Nam, ông Ngô Hoàng Kỳ, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết, nhu cầu sử dụng nước sạch tại Khu kinh tế Nghi Sơn hiện nay rất bức thiết, bởi nếu không có nước, mọi vận hành ở đây sẽ không tồn tại. Tuy nhiên, hiện nay chỉ có duy nhất nhà máy nước của Công ty TNHH Bình Minh với công suất 30.000m3/ngày đêm là không đủ đáp ứng với nhu cầu thực tế.

“Một sức ép lớn đối với tỉnh Thanh Hóa đã được Trung ương giao nhiệm vụ phải đáp ứng nguồn nước sạch cho toàn bộ hoạt động, vận hành của Dự án Khu kinh tế Nghi Sơn. Trong khi đó, nhà máy nước của Công ty TNHH Bình Minh hiện nay không đủ đáp ứng nhu cầu.

Thêm nữa, từ 2015 đến nay, phía Công ty TNHH Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã nhiều lần có văn bản gửi Chính phủ, Bộ Công Thương, UBND tỉnh Thanh Hóa bày tỏ quan ngại về nguồn cung cấp và chất lượng nước của nhà máy này không đảm bảo chất lượng, trong khi đó Dự án đang trong giai đoạn nước rút để chính thức đi vào hoạt động.

Bởi, nếu không đáp ứng nguồn nước cho toàn bộ hoạt động của khu kinh tế thì theo cam kết giữa Chính phủ và các đối tác nước ngoài, chúng ta phải chịu mức phạt tương đương khoảng 24,5 triệu USD/ngày mà tỉnh Thanh Hóa được Trung ương giao nhiệm vụ phải đáp ứng các nhu cầu này. Nay chỉ có một nhà máy nước của Công ty TNHH Bình Minh là không thể đáp ứng được và có nguy cơ ta bị phạt là rất lớn…”, ông Kỳ cho biết thêm.

Nhà máy nước có công suất 60.000m3/ngày đêm đang gấp rút hoàn thiện để giải "cơn khát" nước sạch cho Khu kinh tế Nghi Sơn

Tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh

Cũng theo ông Kỳ, sau khi Khu kinh tế Nghi Sơn được mở rộng, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng nhìn thấy “cơn khát” nước tại đây nên đã tính toán và kêu gọi các nhà đầu tư để xây dựng thêm nhà máy cung cấp nước cho toàn bộ hoạt động ở Khu kinh tế Nghi Sơn và Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn. Sau đó, Công ty TNHH Bình Minh được nhận gói thầu nâng cấp xây dựng nhà máy nước để phục vụ cho Khu kinh tế Nghi Sơn và Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn.

Theo lộ trình, do nguồn vốn vay từ Ngân hàng phát triển Chấu Á (ADB) đến tận năm 2018 mới giải ngân cho Công ty TNHH Bình Minh để thực hiện dự án nâng cấp xây dựng nhà máy nước có công suất 70.000m3/ngày đêm nên sẽ không thể đáp ứng được tiến độ đến đầu tháng 4/2017 phải hoàn thiện việc cấp nước. Nhìn thấy những nguy cơ chậm tiến độ này nên UBND tỉnh Thanh Hóa đã phải kêu gọi đầu tư từ các doanh nghiệp. Từ nhìn nhận đánh giá năng lực, UBND tỉnh Thanh Hóa đã mời được Liên danh Công ty TNHH MTV Sông Chu và Công ty Đầu tư xây dựng và Thương mại Anh Phát cùng triển khai dự án xây dựng nhà máy nước phục vụ cho hoạt động bình thường của Khu kinh tế Nghi Sơn.

“Dự án xây dựng nhà máy nước có công suất 60.000m3/ngày đêm của Công ty Anh Phát và Công ty Sông Chu đang được gấp rút hoàn thiện và làm chúng tôi bớt lo đi rất nhiều.

Thứ nhất, đây là dự án có tổng mức đầu tư là hơn 1.000 tỷ đồng từ nguồn xã hội hóa, tỉnh không phải sử dụng ngân sách Nhà nước, nguồn vốn này sẽ được sử dụng vào các dự án trọng điểm khác. Thứ hai, dự án đang triển khai ngày đêm, đảm bảo tiến độ và sẽ hoàn thiện và vào hoạt động từ ngày 1/4/2017 tới đây. Và quan trọng hơn, chúng ta không phải chịu sức ép nộp phạt 24,5 triệu USD/ngày nữa”, ông Kỳ cho hay.

Đường ống dẫn nước cung cấp cho Khu kinh tế Nghi Sơn đang được lắp đặt

Cũng theo ông Kỳ, việc có thêm một nhà máy nước nữa cung cấp cho Khu kinh tế Nghi Sơn cũng tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, chống độc quyền, ảnh hưởng đến hợp tác kinh doanh của Việt Nam với các đối tác nước ngoài trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.

“Việc các doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực cung cấp nước sạch vào Khu kinh tế Nghi Sơn là điều chúng tôi khuyến khích vì khi có nhiều nhà máy thì sự cạnh tranh về chất lượng và giá cả sẽ xuất hiện và khách hàng trong khu kinh tế là người được hưởng lợi từ sự cạnh tranh đó. Nếu có thêm 2, 3 nhà máy nữa chúng tôi càng yên tâm không lo thiếu nước cho siêu dự án lọc dầu Nghi Sơn nói riêng và hàng chục dự án công nghiệp khác ở đây nữa”, ông Kỳ nói.

Hải Sơn