Khu kinh tế Nghi Sơn phải ghi nhớ bài học Formosa

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đi kiểm tra khu kinh tế Nghi Sơn - Ảnh: Xuân Tuyến

Ngày 2-7, đi kiểm tra công tác xây dựng, vận hành một số nhà máy, tổ hợp nhà máy lớn tại Khu kinh tế (KTT) Nghi Sơn ở tỉnh Thanh Hóa, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu Ban quản lý KTT Nghi Sơn, các tổ hợp nhà thầu tại các công trình trọng điểm báo cáo sâu về phương án xử lý chất thải, xả thải.

Hiện KTT Nghi Sơn chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Để đầu tư vào hạng mục này cần khoảng 102 triệu USD và việc kêu gọi nhà đầu tư vào lĩnh vực này cũng rất khó khăn. Tỉnh đã phối hợp với Tổ chức Tư vấn của Pháp hoàn thiện các bước về hỗ trợ kỹ thuật để lập báo cáo tiền khả thi và đang kêu gọi vốn đầu tư hệ thống xử lý nước thải theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Sau sự cố môi trường do Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (KTT Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh) gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt ở 4 tỉnh miền Trung, tỉnh Thanh Hóa đã yêu cầu nhà máy lọc dầu Nghi Sơn tạm dừng việc xả nước thử áp/súc rửa đường ống; đồng thời yêu cầu Tổ hợp nhà thầu báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) để được xem xét, chấp thuận trước khi xả thải. Ngày 16-6, Đoàn kiểm tra do Tổng cục môi trường ra Quyết định đã tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn, trong đó có nội dung kiểm tra việc súc rửa đường ống và việc thải nước súc rửa đường ống ra biển. Đến nay, do chưa có kết luận chính thức, tổ hợp nhà thầu vẫn đang phải tạm dừng việc xả nước thử áp, súc rửa đường ống.

Ngoài ra, việc đầu tư xây dựng hệ thống thoát nước mặt, lắp đặt các trạm quan trắc không khí tự động cũng đang rất cấp bách.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đặc biệt lưu ý lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa, KTT Nghi Sơn về việc phải đặc biệt quan tâm vấn đề môi trường do đây là khu kinh tế có diện tích sử dụng đất, mặt nước lớn, tập trung nhiều nhà máy công nghiệp nặng như lọc hóa dầu, sản xuất thép, xi măng, nhiệt điện. Phải tăng cường kiểm soát nhà nước về đầu tư xây dựng, đặc biệt chú ý hệ thống xử lý chất thải, nước thải, khí thải...

Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn

“Từ bài học của Formosa, phải luôn cảnh giác, luôn có ý thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường. Trong từng nhà máy, tùy theo mức độ xả thải, phải có hệ thống xử lý nước thải phù hợp. Trong từng khu công nghiệp, phải có nhà máy xử lý nước thải tập trung”- Phó Thủ tướng yêu cầu.

Bên cạnh đó, phải tiến hành giám sát môi trường, xả thải theo đúng các quy định của luật, thông lệ quốc tế, phải nghiệm thu kết quả xử lý chất thải trước khi thải ra môi trường. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ TN-MT chủ trì thành lập Hội đồng nghiệm thu cấp Bộ hoặc cấp nhà nước, với sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học, các chuyên gia tư vấn trong và ngoài nước để đánh giá một cách khách quan, khoa học, chính xác.

Về việc lắp đặt các trạm quan trắc môi trường, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ TN-MT nhanh chóng hỗ trợ, hướng dẫn các cơ quan của tỉnh để tổ chức thực hiện, yêu cầu các trạm quan trắc này phải được nối mạng 24/24 với cơ quan quản lý nhà nước. Việc lắp đặt trạm quan trắc phải được thực hiện tại tất cả các cơ sở có xả thải ra môi trường, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm, không loại trừ bất kỳ ai.

Khu kinh tế Nghi Sơn được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định thành lập năm 2006, diện tích ban đầu 18.611,8 ha, trên địa bàn 12 xã phía Nam huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa. Qua 10 năm xây dựng, đến nay KKT Nghi Sơn đã thu hút được 127 dự án đầu tư trong nước với tổng vốn đăng ký là 96.174 tỉ đồng; 9 dự án FDI với tổng vốn đăng ký là 12.031,4 triệu USD. Đã có 65 dự án đi vào hoạt động. Nhiều dự án lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Thanh Hóa như: Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Nhiệt điện 1, Xi măng Công Thanh, Xi măng Nghi Sơn...

Giai đoạn 2011 - 2015, giá trị sản xuất công nghiệp - thương mại - dịch vụ đạt 44.500 tỉ đồng; nộp ngân sách đạt 6.700 tỉ đồng; xuất khẩu đạt 500 triệu USD; giải quyết việc làm cho khoảng 45.000 người.

Đặc biệt là liên hợp Lọc hóa dầu Nghi Sơn có tổng vốn đăng ký đầu tư 9 tỉ USD, diện tích gần 400 ha trên bờ và hơn 900 ha mặt nước, công suất 10 triệu tấn dầu thô/năm.

Trung tâm Nhiệt điện Nghi Sơn được quy hoạch tổng công suất 2.400 MW. Hiện nay, nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn 1 do EVN làm chủ đầu tư, công suất 600 MW đã đi vào hoạt động và hòa vào lưới điện quốc gia. Dự án Nhà máy Nhiệt điện Công Thanh, công suất 600 MW, dự kiến sẽ khởi công xây dựng vào năm 2017. Dự án Nhiệt điện Nghi Sơn 2 đã được Bộ Công Thương chấp thuận chủ trương, với tổng vốn đầu tư 2,3 tỉ USD, công suất 1.200 MW.

Để xử lý rác thải ở KTT Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa đã huy động vốn của nhà đầu tư xây dựng hoàn thành và đi vào hoạt động nhà máy xử lý rác thải Nghi Sơn giai đoạn 1, công suất xử lý chất thải sinh hoạt 250 tấn/ngày; chất thải nguy hại 10.000 tấn/năm; chất thải công nghiệp 15.000 tấn/năm. Dự kiến tháng 12-2017 sẽ hoàn thành giai đoạn 2, đưa tổng công suất xử lý rác lên 500 tấn rác thải sinh hoạt/ngày và 70.000 tấn rác thải nguy hại và công nghiệp/năm.

Thế Dũng