Không chủ quan với các bệnh đường hô hấp

Cha mẹ cần tuân thủ trong điều trị các bệnh đường hô hấp ở trẻ

Viêm phổi - nguyên nhân gây tử vong hàng đầu

Trước những tác động mạnh từ môi trường cùng diễn biến thời tiết thất thường, điều mà các bậc cha mẹ lo lắng là việc con thường xuyên mắc các chứng bệnh liên quan đến đường hô hấp. Bệnh thường kéo dài, lặp đi lặp lại và rất dễ biến chứng nặng như hen suyễn, viêm phổi…

Nhằm hỗ trợ cha mẹ trong việc chăm sóc sức khỏe con cái, nhiều thông tin đã được các bác sĩ chuyên khoa truyền tải tới các bậc phụ huynh trong chương trình Giáo dục sức khỏe hô hấp trẻ em năm 2016. Lưu ý đầu tiên là về bệnh viêm phổi khi được coi là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu đối với trẻ em dưới 5 tuổi ở Việt Nam.

Theo TS.BS Trần Anh Tuấn - Phó chủ tịch Hội Hô hấp TP Hồ Chí Minh, trong số các bệnh về đường hô hấp gồm viêm hô hấp trên như viêm nhiễm vùng tai - mũi - họng; viêm hô hấp dưới gồm viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi… thì bệnh viêm phổi cần sớm được phát hiện, điều trị, tránh biến chứng và tử vong.

Theo số liệu mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới, viêm phổi vẫn là nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ dưới 5 tuổi không chỉ tại Việt Nam mà ở cả các nước đang phát triển. Ước tính có khoảng 2.500 trẻ tử vong do viêm phổi mỗi ngày, cứ mỗi 35 giây sẽ có một trẻ tử vong do viêm phổi trên toàn thế giới và 99% là ở các nước có mức thu nhập trung bình và thấp.

TS.BS Trần Anh Tuấn nhấn mạnh, các bệnh viêm đường hô hấp rất thường gặp nhưng không được xem nhẹ. Có khoảng ¼ các trường hợp sẽ diễn tiến thành viêm phổi. Để phòng bệnh, các bậc cha mẹ cần theo dõi và phát hiện sớm khi trẻ có các dấu hiệu như thở nhanh, rút lõm lồng ngực, cùng các dấu hiệu bệnh nặng khác như ngủ li bì - khó đánh thức, không uống được, bỏ bú… trong đó, thở nhanh chính là dấu hiệu nhạy cảm nhất, xuất hiện sớm nhất khi trẻ bị viêm phổi.

Các bệnh về đường hô hấp tuy nguy hiểm nhưng nếu phát hiện sớm các triệu chứng, hoàn toàn có thể xử trí tốt. Đối với các bệnh đường hô hấp trên là viêm nhiễm vùng tai - mũi - họng, thường do virus, nếu chăm sóc tốt đa số trẻ sẽ tự khỏi. Thêm một lưu ý từ PGS.TS.BS Phạm Thị Minh Hồng - Phó chủ nhiệm Bộ môn Nhi Bệnh viện Nhi đồng 1 về việc phân biệt giữa cảm lạnh và cảm cúm bởi cảm lạnh và cúm đều có chung triệu chứng. Tuy nhiên, cúm thường gây sốt cao, ớn lạnh, đau nhức cơ thể, mệt mỏi, buồn nôn hoặc nôn. Bệnh cúm đặc biệt nguy hiểm với trẻ vì có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, trong đó có bệnh viêm phổi với các diễn biến bệnh xấu, đe dọa an toàn của trẻ.

Bỏ thói quen tự chữa bệnh cho con

Một trong những nguyên nhân khiến các bệnh về đường hô hấp của trẻ kéo dài hay biến chứng nặng thêm chính là việc sử dụng kháng sinh không đúng cách. TS.BS Trần Anh Tuấn nhấn mạnh, sai lầm lớn nhất ở các bậc cha mẹ là dùng kháng sinh tùy tiện như dùng toa thuốc cũ khi trẻ bệnh ở lần sau, không cho trẻ uống đúng và đủ liều như bác sĩ chỉ định dẫn đến tình trạng bệnh tái phát nhiều lần, lần bệnh sau nặng hơn lần bệnh trước.

Với các bệnh viêm hô hấp dưới do nhiễm khuẩn, có thể được điều trị bằng kháng sinh kết hợp với chế độ chăm sóc, dinh dưỡng hợp lý. Tuy nhiên, nhiều cha mẹ lại không tuân thủ sử dụng kháng sinh đúng loại, đúng liều trong điều trị các bệnh về hô hấp ở trẻ nhỏ. TS.BS Trần Anh Tuấn cho biết, việc tuân thủ liệu trình điều trị là rất quan trọng để chữa dứt điểm mọi triệu chứng bệnh của trẻ em. Vì lý do đặc biệt như bé đi học khó tuân thủ liệu trình, hay bé khó uống thuốc hoặc dễ nôn ói khi uống thuốc… thì cần chia sẻ với bác sĩ điều trị để tìm giải pháp phù hợp. Hiện nay, đã có kháng sinh thế hệ mới với liều dùng dễ nhớ, thời gian điều trị ngắn ngày hơn kháng sinh thông thường, cũng là một sự lựa chọn cho các bác sĩ điều trị.

“Tuy nhiên, các bậc cha mẹ cần lưu ý, mọi phương pháp điều trị đều phải tùy theo cơ địa, tình trạng bệnh, bệnh lý của bé… thì mới có thể đạt được hiệu quả tối ưu. Bởi vậy, việc sử dụng tùy tiện các loại kháng sinh sẽ dẫn đến hệ quả xấu thay vì hạn chế các bệnh đường hô hấp của trẻ” - TS.BS Trần Anh Tuấn nhấn mạnh.