Tế bào ung thư cần mỡ để di căn

Một nhóm các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng bằng cách ngăn chặn các tế bào ung thư hấp thụ chất béo, họ đã thực sự đã có thể ngăn chặn quá trình di căn ở những con chuột trong phòng thí nghiệm. Các nhà khoa học hy vọng kết quả nghiên cứu này có thể phát huy tác dụng tương tự trên người.

Di căn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu của các bệnh có liên quan đến ung thư trên toàn thế giới. Nhưng cho đến hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa hiểu hết được nguyên nhân cũng như cách thức các tế bào ung thư lấy được nguồn năng lượng, thâm nhập vào sâu bên trong các mạch máu và bắt rễ sinh sôi nảy nở ở một nơi khác trong cơ thể.

Vào thời điểm trước, người ta cho rằng đường là nguồn nhiên liệu chính cung cấp cho các tế bào ung thư. Nhưng một nghiên cứu gần đây lại cho thấy một quan điểm hoàn toàn khác biệt. Chính chất béo là nguyên nhân thúc đẩy sự lây lan của bệnh ung thư.

Các nhà nghiên cứu đã xác định được những tế bào chịu trách nhiệm cho sự lây lan của bệnh ung thư vòm họng ở chuột cần phải dựa vào các chất axit béo để lây lan khắp cơ thể.

Họ đã tìm ra điều này sau khi nhận thấy rằng rất nhiều tế bào ung thư trong quá trình di căn đã tiết ra một lượng lớn protein thụ thể có tên gọi là CD36. Thụ thể protein này có chức năng giúp tế bào hấp thụ chất béo.

Nồng độ cao của thụ thể CD36 cũng là một trong những phương pháp giúp chẩn đoán sự tồn tại của bệnh ung thư.

Các nhà khoa học quyết định ngăn chặn sự tạo thành các thụ thể CD36 nhằm xem xét hiện tượng xảy ra.

Và thật đáng kinh ngạc, khi CD36 bị ngăn chặn, các khối u ở chuột cũng đã hoàn toàn bị vô hiệu hóa và không thể di căn. Tất nhiên, dù điều này không chữa trị dứt điểm khối u nhưng cũng đã khiến cho nó không thể phát triển và di chuyển đến những bộ phận khác trong cơ thể. Từ đó, tỷ lệ sống sót của bệnh nhân sẽ được nâng lên rất cao.

Những tế bào ung thư cần hấp thụ chất béo liên tục để có đủ năng lượng. Nguồn ảnh: ScienceAlert

Trong khi khối u phát triển, một hoặc nhiều tế bào ung thư có khả năng tách ra, di chuyển đến vị trí mới cách xa khối u cũ và phát triển thành một ổ mới gọi là ổ di căn hay vị trí di căn. Còn vị trí hình thành bệnh được các bác sĩ gọi là u nguyên phát.

Bên cạnh đó, tế bào ung thư đi vào trong mạch máu, tự trôi theo dòng máu, mắc lại ở một nơi nào đó (thường là các mạch máu nhỏ) và sinh sôi, tăng trưởng ở đó. Phổi và gan là những nơi có mạch máu dày đặc nên tế bào ung thư hay mắc và trở thành bộ phận hay bị di căn nhất. Trên đường đi tới miền đất mới, có nhiều tế bào bị chết dọc đường. Vì vậy để có ổ di căn mới cần có rất nhiều tế bào tách ra khỏi khối u.

Ngoài ra, tế bào ung thư còn đi theo con đường thứ hai là bạch huyết. Đây là một mạng lưới gồm các ống chia nhánh giống như mạch máu, tỏa khắp cơ thể, gọi là bạch mạch có chất dịch gần như trong suốt lưu thông ở trong, có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể. Dọc đường đi của bạch mạch có các bạc huyết nhỏ hình hạt đậu. Tế bào ung thư sau khi thoát khỏi u nguyên phát có thể xâm nhập vào mạng lưới bạch mạch rồi mắc ở lại các bạch huyết.

Ung thư còn có thể di căn theo các lối ít bị cản trở vào các hốc, ống trong cơ thể. Ví dụ, ung thư dạ dày sau khi xâm lấn qua thành dạ dày, các tế bào có thể bong ra, rơi vào ổ bụng gây ra di căn ở buồng trứng.

Và trên thực tế là ung thư cũng có thể di căn do kỹ thuật mổ không đúng. Một con dao mổ cắt ngang qua khối u, dính đầy tế bào ung thư nếu để chạm vào các mô lành sẽ cấy tế bào vào các mô đó.

Ở những con chuột trong phòng thí nghiệm, việc ngăn chặn thụ thể CD36 kết hợp cùng với việc điều trị bằng kháng thể giúp tiêu diệt 15% kích thước của khối u. Phần còn lại của khối u đã từ từ thu nhỏ lại ít nhất là 80%.

Nghiên cứu cũng cho thấy rằng những con chuột được cho ăn chế độ giàu chất béo có nhiều khối u trong hạch bạch huyết hơn hẳn và kích thước của những khối u này cũng to hơn những con chuột có chế độ ăn bình thường.

Phan Thanh (Science Alert)