Khai thác than tại xã Dương Huy, thị xã Cẩm Phả, Quảng Ninh: Hàng trăm hộ dân bị đe dọa

Thôn Khe Xím, xã Dương Huy, thị xã Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, nằm cách trung tâm thị xã Cẩm Phả khoảng trên 10km, khuất sâu trong vùng đồi núi của vòng cung than Đông Bắc. Những năm gần đây, các hoạt động khai thác than mở rộng và phát triển đã từng bước bao vây, cô lập, biến Khe Xím từ một vùng quê thanh bình dần trở thành một vùng "hoang địa" với những đe dọa nghiêm trọng về môi trường sống của người dân.

Mỏi mòn đợi chờ giải pháp Cách đây hơn chục năm, khi các hoạt động khai thác than tại Dương Huy được triển khai rầm rộ, dự cảm những tác động xấu về môi trường đã được đặt ra, người dân địa phương hy vọng các cơ quan chức năng sẽ sớm có những giải pháp khắc phục. Song, theo năm tháng, cùng với hàng triệu tấn than đã khai thác được, là tình trạng ô nhiễm môi trường với những diễn biến ngày càng nghiêm trọng. Giếng khô, nhà nứt, đường tan là hiện thực mà người dân thôn Khe Xím, xã Dương Huy, thị xã Cẩm Phả, đang hàng ngày phải gánh chịu, hy vọng về các giải pháp khắc phục chỉ là sự chờ đợi mỏi mòn. Ông Nguyễn Văn Khi, Trưởng thôn cho biết, bao quanh thôn Khe Xím hiện có tới 5 công ty đang tiến hành khai thác than bằng các hình thức khai thác lộ thiên và khai thác than hầm lò. Quá trình hoạt động của các đơn vị này đã làm cho nguồn nước ở đây bị cạn kiệt và ô nhiễm. Hiện 100% số hộ dân trong thôn không có nước sạch để dùng.Trên 50% hộ dân nhà ở bị nứt tường, xô mái, hư hỏng. Mỗi ngày, hàng trăm lượt xe vận tải hạng nặng với sức chở 35- 40 tấn, cày xới liên tục trên mặt đường, người dân trong thôn luôn phải chịu cảnh "nắng bụi, mưa lầy" mà không có cách nào khắc phục được. Tiếp chúng tôi tại căn nhà cấp 4 nằm ngay sát trục đường chính của thôn, ông Lê Đình Hương, Tổ trưởng tổ dân cư số 1 cho biết, hơn 30 hộ dân của tổ, từ nhiều năm nay luôn phải sống trong cảnh lo lắng không yên bởi việc nổ mìn khai thác than trên các khai trường bao quanh khu vực. Mìn nổ thường diễn ra bất ngờ, với số lượng lớn và không bao giờ báo trước cho dân được biết. Nhiều điểm nổ mìn chỉ cách nhà dân từ 50-300m; khói, bụi, đất đá bao trùm cả khu dân cư, gia đình bà Nguyễn Thị Thạo, bà Lương Thị Cậy và nhiều nhà khác đã bị đất đá văng vào gây hư hại tài sản và đe dọa sự an toàn tính mạng. Mới đây, vào lúc 17h ngày 9/9, mìn nổ từ khai trường của Công ty Than Quang Hanh đã làm một tảng đá lớn, bay xuyên qua mái tôn, xé nát lớp trần xốp chống nóng và một lớp trần nhựa rồi rơi vào giữa gian nhà của gia đình bà Nguyễn Thị Sáu trong lúc có tới 6 người đang ở nhà, rất may đã không xảy ra thương vong. Anh Vũ Văn Tính nói với chúng tôi, ở đây dưới nhà là hầm lò, bốn bên là công trường khai thác, mìn nổ, xe gầm rú suốt ngày, nước dùng không có, phải gạn lọc từng can, học sinh đi học, bố mẹ phải đi ủng cõng con tới trường, khổ đủ đường nhưng chẳng biết kêu ai. Không thể để mặc người dân chịu khổ Ngay trong khuôn viên nhà bà Đào Thị Mão, chúng tôi nhìn thấy 2 cửa lò được xây dựng kiên cố, ông Hương cho biết, đây là cửa lò khai thác của công trường đào lò 3 và đào lò 4 thuộc Công ty Than Quang Hanh. Trước cửa lò một khối lượng lớn đất đá đã tràn xuống vườn nhà bà Mão. Ngoài vườn và trong nhà nhiều đoạn bị nứt, giếng nước cũng đã khô cạn từ lâu. Khi được hỏi, gia đình bà có được đền bù hoặc có ý kiến gì từ phía Công ty Than Quang Hanh không, bà Mão cho biết, nhà bà cũng như tất cả các hộ dân ở đây, từ trước đến nay chưa nhận được bất kỳ một sự đền bù nào cả. Ông Nguyễn Văn Khi, Trưởng thôn Khe Xím cho biết, thay mặt cho người dân, ban lãnh đạo thôn cũng đã nhiều lần kiến nghị tới các doanh nghiệp, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương. Tuy nhiên cho đến thời điểm hiện tại, ngoài việc cho xe chở nước rải đường, Công ty Than Quang Hanh và các doanh nghiệp khác trong khu vực chưa có bất kỳ một động thái nào, đền bù hoặc làm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường cho người dân ở đây. Có thể thấy tình trạng ô nhiễm môi trường ở thôn Khe Xím đã vượt ngưỡng báo động khẩn thiết, đời sống của hàng trăm hộ dân đang bị đe dọa. Khai thác than là cần thiết nhưng không thể bằng mọi giá, làm ảnh hưởng đến môi trường và đời sống của người dân. Dư luận đòi hỏi Công ty Than Quang Hanh và các doanh nghiệp khai thác than thuộc khu vực Dương Huy cần phải có biện pháp di dời, bồi thường thiệt hại đối với dân tại các khu vực thuộc khai trường của mình, đồng thời sớm khắc phục những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trong khu vực, trong đó có việc hoàn nguyên môi trường, làm sạch nguồn nước và đảm bảo các điều kiện đời sống thiết yếu khác của người dân

Nguồn CAND: http://ca.cand.com.vn/vi-vn/thoisuxahoi/tintucsukien/2009/9/151629.cand