Iran đòi Mỹ bồi thường 245 triệu USD vì Saddam Hussein

Đám tang tập thể ở Tehran cho 315 lính Iran thiệt mạng trong cuộc chiến tranh với Iraq 1980-88. Ảnh: RT/AFP

"Một số người bị tổn thương trong vụ đánh bom hoá học đệ đơn kiện lên toà án, và toà ra phán quyết với 18 người hoặc đã chết hoặc bị ảnh hưởng, đồng thời ước tính chi phí bồi thường" - hãng thông tấn Fars dẫn lời phát ngôn viên tư pháp Iran, Gholam Hossein Eje'l cho hay.

Cuộc chiến tranh 8 năm Iran-Iraq bắt đầu từ năm 1980 đã cướp đi sinh mạng của khoảng 1 triệu người - theo số liệu của Reuters.

Tờ Foreign Policy trích dẫn một bản ghi nhớ mật nói rằng, Mỹ đã biết về các cuộc tấn công hoá học của Iraq vào năm 1983, nhưng không có hành động nào chống lại những vi phạm luật quốc tế này.

"Iraq không bao giờ nói với chúng tôi rằng họ định sử dụng khí độc thần kinh. Họ không phải làm thế. Chúng tôi đã biết" - đại tá không quân về hưu Rick Franconna, nguyên tuỳ viên quân sự ở Baghdad trong các cuộc tấn công năm 1988, nói với tờ Foreign Policy.

Người ta tin rằng Mỹ cũng hỗ trợ cấp vũ khí cho Iraq, kể cả "các thành phần quan trọng của vũ khí hoá học" - tờ Guardian trích dẫn các tài liệu mật cho biết.

Ngày 28.6.1987, máy bay Iraq thả bom khí gas mù tạt xuống thành phố Sardasht, làm 110 người chết ngay lập tức và 12.000 người bị thương - theo Rudaw.

Thành phố người Kurd ở phía tây bắc Iran này trở thành nơi đầu tiên trên thế giới bị dội khí độc mù tạt. Trong số 20.000 dân, hiện 25% vẫn đang chịu những căn bệnh nặng do ảnh hưởng từ vụ tấn công - theo Global Security.org.

Trước dịp tưởng niệm 30 năm ngày tấn công vũ khí hoá học của Saddam Hussein vào thành phố Sardasht, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif lên án Mỹ vì cách tiếp cận tiêu chuẩn kép với việc sử dụng vũ khí hoá học.

"Những người tuyên bố rằng vũ khí hoá học được sử dụng ở Syria trong một tình huống nguy hiểm và đáng ngờ, lại là những người không chỉ lờ đi việc sử dụng vũ khí huỷ diệt hàng loạt và vũ khí hoá học bị cấm chống lại binh sĩ và thường dân Iran trong cuộc chiến nhằm vào nước Iran vô tội, mà còn là những kẻ đồng loã với tội ác của Saddam Hussein khi họ cung cấp vũ khí và hỗ trợ tổng lực cho chính quyền này" - hãng Fars dẫn lời ông Zarif.

Hồi tháng 4, Tổng thống Donald Trump ra lệnh không kích căn cứ Shayrat của Syria bằng 59 tên lửa hành trình Tomahawk, sau cáo buộc chính phủ của Tổng thống Assad tấn công hoá học vào Idlib. Syria bác bỏ cáo buộc này.

Vân Anh