HSBC: Việt Nam nên cổ phần hóa doanh nghiệp hạ tầng nhà nước

Đoạn cao tốc TPHCM - Trung Lương chỉ có chiều dài 40 km, song tiêu tốn đến 9.880 tỉ đồng - Ảnh: Anh Quân

Đây là khuyến cáo được HSBC đưa ra trong một báo cáo mới đây về nhu cầu chi tiêu cho cơ sở hạ tầng của các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.

Về mức chi tiêu của Việt Nam cho cơ sở hạ tầng, báo cáo của HSBC nêu rõ, Chính phủ vẫn duy trì mức chi tiêu trên 5% GDP trong một thập kỷ qua. Từ nay đến năm 2030 Chính phủ Việt Nam vẫn duy trì chi tiêu cho cơ sở hạ tầng ở mức cao và khả năng tăng thêm là rất ít.

Tuy nhiên, Việt Nam là quốc gia có tình hình tài chính căng thẳng nhất trong số các nước Đông Nam Á. Và ngân sách có khả năng bị cắt giảm nếu tình hình tài chính trở nên xấu hơn.

Do đó, Việt Nam cần gấp rút tạo ra môi trường hoạt động tốt hơn cho các nhà đầu tư tư nhân tham gia vào các dự án cơ sở hạ tầng. Để đạt được điều này thì việc cần làm là đẩy mạnh cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong lĩnh vực hạ tầng. Từ đó, chương trình hợp tác công - tư (PPP) về hạ tầng mới có hiệu quả.

Theo đánh giá của HSBC, trong những dự án đã hoàn tất theo số liệu của Ngân hàng Thế giới thì các dự án hợp tác công - tư về hạ tầng là khá nhỏ, PPP chỉ tập trung vào ngành công nghệ thông tin, viễn thông và điện lực. Trong số 3 quốc gia gồm Việt Nam, Indonesia, Philippines thì Việt Nam có bước tiến xa nhất trong việc hình thành cơ chế hỗ trợ các dự án PPP. Trong đó, Chính phủ đã xây dựng một văn phòng PPP, hình thành ban chỉ đạo liên bộ và có sự tài trợ bước đầu.

Báo cáo của HSBC đưa ra trong bối cảnh Bộ GTVT mới trình Chính phủ dự án đường cao tốc Bắc - Nam dài 1.372 km, với tổng mức đầu tư gần 230.000 tỉ đồng. Theo tính toán của Bộ GTVT dự kiến kinh phí đầu tư khoảng 229.829 tỉ đồng, nhà đầu tư huy động 136.286 tỉ đồng và đề nghị Chính phủ, Quốc hội bố trí vốn trái phiếu Chính phủ 93.534 tỉ đồng (chiếm tỷ lệ 40,7%).