HOREA cảnh báo 'cục máu đông' nợ xấu có thể phát sinh thêm 350.000 tỷ đồng

Có thể phát sinh thêm 350.000 tỷ đồng nợ xấu

HOREA cho biết rất hoan nghênh dự thảo nhằm giải quyết "cục máu đông" ngăn trở sự phát triển của nền kinh tế, tạo điều kiện cho hoạt động tín dụng trở lại bình thường.

Nguyên nhân là theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 31/12/2016, nợ xấu nội bảng của các tổ chức tín dụng đã trên 160.000 tỷ đồng, chiếm 2,52% tổng dư nợ. Tổng nợ xấu mà Công ty mua bán nợ VAMC đã mua nhưng chưa xử lý được là 195.000 tỷ đồng, chiếm 3,39% tổng dư nợ. Tổng nợ xấu nội bảng và nợ xấu đã bán cho VAMC chưa xử lý được, đã trên 345.000 tỷ đồng, chiếm 5,8% tổng dư nợ;

Tính gộp tổng nợ xấu nội bảng và nợ xấu mà Công ty mua bán nợ VAMC đã mua nhưng chưa xử lý được và nợ có nguy cơ cao trở thành nợ xấu trên cơ sở tính toán thận trọng của Ngân hàng Nhà nước thì tỷ lệ này khoảng 10,08% trên tổng dư nợ cho vay. Trong điều kiện áp dụng đồng bộ các giải pháp hạn chế nợ xấu thì hàng năm nợ xấu vẫn phát sinh thêm 1,3 - 1,5% trên tổng dư nợ do các nguyên nhân khách quan, chủ quan.

Saigon One Tower bị ngừng thi công và nợ ngân hàng hàng ngàn tỷ đồng

Đồng thời, với mục tiêu tăng trưởng tín dụng bình quân mỗi năm khoảng 16% trong 05 năm tới (riêng năm 2016 đã tăng trưởng tín dụng 18,71%; năm 2017 dự kiến mức tăng trưởng tín dụng cao hơn) thì dự kiến trong 05 năm tới sẽ phát sinh thêm nợ xấu khoảng 350.000 tỷ đồng, tổng nợ xấu sẽ lên đến khoảng 600.000 tỷ đồng cần phải được xử lý hiệu quả, mà không gây tác động tiêu cực đến sự phát triển của nền kinh tế.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HOREA cho rằng nợ xấu cũng bao gồm hơn 90.000 tỷ đồng nợ đọng xây dựng cơ bản trong nhiều năm qua. Nợ xấu có liên quan mật thiết đến thị trường bất động sản và các ngành có liên quan đến bất động sản.

Nợ xấu cũng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến có nhiều dự án bất động sản "trùm mền", dở dang, riêng TP HCM đã có khoảng 500 dự án ngừng triển khai. Nợ xấu thường được bảo đảm bằng tài sản thế chấp là bất động sản, dự án bất động sản, nhà ở đã hoàn thành, nhà ở hình thành trong tương lai.

“Nợ xấu", nhưng "tài sản bảo đảm không xấu" vì thông thường bất động sản khi thế chấp để vay tín dụng chỉ được tổ chức tín dụng trị giá phổ biến ở mức trên dưới 60% giá trị thực.

Tài sản bảo đảm của nợ xấu có thể là tài sản của người đi vay, có thể là tài sản của bên thứ ba (người bảo lãnh vay tín dụng), cũng có trường hợp là căn hộ của người mua nhà trong dự án mà chủ đầu tư đã thế chấp cho tổ chức tín dụng... Do vậy, khi xử lý nợ xấu đề nghị cần xem xét bao quát các vấn đề nêu trên”, ông Lê Hoàng Châu nhận định.

Bảo đảm quyền lợi người mua nhà

Hiệp hội Bất động sản TP HCM cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo "Nghị quyết về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng" và đóng góp một số ý kiến. Cụ thể, về đối tượng áp dụng (điều 2), đề nghị bổ sung khoản: Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, người đi vay, người bảo lãnh vay, người mua nhà trong các dự án bất động sản là tài sản bảo đảm.

HOREA cũng nhất trí với 4 nguyên tắc xử lý nợ xấu của dự thảo, nhưng có đề nghị bổ sung thêm nguyên tắc: Đảm bảo quyền lợi chính đáng của người đi vay, người bảo lãnh vay, người mua nhà trong dự án mà chủ đầu tư đã thế chấp cho tổ chức tín dụng.

Về quyền thu giữ tài sản bảo đảm (điều 7): Hiệp hội tán thành nội dung quy định việc thu giữ tài sản bảo đảm theo quy định tại điều này chỉ thực hiện đối với tài sản bảo đảm không có tranh chấp, không đang bị kê biên trong vụ án hình sự. Do đảm bảo được quyền lợi chính đáng của người bảo lãnh vay, người mua nhà trong dự án mà chủ đầu tư đã thế chấp cho tổ chức tín dụng.

Dự án PetroVietnam Landmark của PVC Land bị tòa án phong tỏavì khách hàng đòi nợ

Về xử lý tài sản bảo đảm là dự án bất động sản (điều 10): Hiệp hội tán thành cơ chế xử lý tài sản bảo đảm là dự án bất động sản được quy định tại điều 10. Theo đó, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu được chuyển nhượng các tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu là dự án bất động sản khi đáp ứng các điều kiện.

Đó là dự án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định pháp luật, kể cả trường hợp chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Dự án không có tranh chấp về quyền sử dụng đất; không bị kê biên để bảo đảm thi hành án hoặc để chấp hành quyết định hành chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; không có quyết định thu hồi dự án, thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Theo HOREA, bên nhận chuyển nhượng dự án phải đáp ứng điều kiện theo quy định pháp luật về kinh doanh bất động sản; kế thừa các quyền, nghĩa vụ của chủ đầu tư dự án và tiến hành các thủ tục để tiếp tục thực hiện dự án theo quy định pháp luật về đầu tư, xây dựng.

Hiệp hội Bất động sản TP HCM cho rằng việc ban hành cơ chế xử lý tài sản bảo đảm là dự án bất động sản trong dự thảo "Nghị quyết về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng" được Quốc hội xem xét thông qua lần này, sẽ mở đường cho việc sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản trong thời gian tới.

Hiệp hội cũng đề nghị Quốc hội cho phép áp dụng rộng rãi cơ chế chuyển nhượng dự án bất động sản như nội dung trên đây sẽ giúp khai thông thị trường mua bán, chuyển nhượng dự án (M&A).

Qua đó khai thông nguồn vốn, tái khởi động các dự án đang bị ngừng triển khai, cũng là một giải pháp góp phần tích cực xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, mà chủ thể thực hiện lại chính là các doanh nghiệp bất động sản, sử dụng nguồn vốn tư nhân, hoàn toàn không liên quan đến ngân sách nhà nước.