Hôm nay (7-10) khai mạc Hội nghị cấp cao APEC 2013: Hướng đến sự tự cường

Hoạt động theo nguyên tắc đồng thuận, tự nguyện không ràng buộc và với cơ chế hoạt động gồm Hội nghị cấp cao (HNCC), Hội nghị Bộ trưởng (HNBT) Ngoại giao - Kinh tế, các HNBT chuyên ngành và Hội nghị Quan chức cao cấp (SOM), APEC đã trải qua 20 kỳ HNCC; 24 kỳ HNBT Ngoại giao - Kinh tế; 18 HNBT Thương mại, 19 HNBT Tài chính và 19 HNBT Doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các HNBT chuyên ngành về giáo dục, năng lượng, phát triển môi trường bền vững, tài chính, y tế, phát triển nguồn nhân lực, an ninh lương thực, biển, công nghệ và khoa học, cải cách cơ cấu, truyền thông và thông tin, giao thông vận tải, du lịch và phụ nữ…được tổ chức họp khi cần thiết. Trong năm 2013, APEC tập trung vào triển khai các thỏa thuận đạt được tại HNCC 2012, thúc đẩy một số lĩnh vực hợp tác nhằm tăng cường liên kết kinh tế và ứng phó với các thách thức trong quá trình phục hồi và phát triển bền vững, đồng thời tiếp tục nỗ lực cải cách. Indonesia coi trọng việc lần thứ hai đăng cai HNCC APEC năm nay, cùng với HNBT WTO 9 và HNBT Ngoại giao Diễn đàn Đông Á - Mỹ La tinh (FEALAC, tháng 6-2013).

Nhiều chuyên gia, nhà phân tích đều đồng quan điểm khi cho rằng: Trong bối cảnh hiện nay khi mà kinh tế thế giới vẫn chưa thực sự ra khỏi "bóng tối” thì, APEC với 21 nền kinh tế thành viên sẽ trở thành động lực cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Một trong những con số ấn tượng nhằm minh chứng cho nhận định trên chính là việc: Trong vòng 2 năm trở lại đây, khi mà tốc độ tăng trưởng của toàn cầu liên tục giảm thì GDP của APEC đã tăng lên mức 4,1%; thương mại nội khối tăng 3,9 lần; xuất khẩu tăng 2,6 lần đạt mức 8.700 tỷ USD. Có được những kết quả ngoạn mục ấy là nhờ sự nỗ lực của tất cả các quốc gia thành viên. Qua gần 25 năm, APEC hiện là cơ chế hợp tác kinh tế - thương mại có quy mô lớn nhất tại khu vực, gồm 21 nền kinh tế, trong đó có 9 thành viên của nhóm G20, chiếm khoảng 59% dân số, 50% lãnh thổ, 54% GDP và 57% thương mại toàn cầu.

Tất cả những nỗ lực của các nền kinh tế thành viên đã được các quốc gia ngoài APEC ghi nhận, đánh giá cao; thế nhưng, ngay chính các thành viên APEC thì lại mong muốn nhiều hơn nữa và muốn có một kết quả tốt hơn nữa. Mục đích chính là làm sao để APEC thật sự là động lực cho tăng trưởng; và làm sao để APEC cùng đồng tâm hiệp lực phát triển từ sự tự cường của mỗi quốc gia. Ngay trước thềm Hội nghị cấp cao, Giám đốc điều hành Hội Doanh nghiệp Singapore Ho Meng Kit đã bày tỏ mong muốn, APEC tiếp tục thúc đẩy tự do hóa, mở cửa thị trường, chống chủ nghĩa bảo hộ cùng với đó là một cam kết tiến hành cải tổ sâu rộng các nền kinh tế thành viên để mỗi nền kinh tế, tự thân cũng có thể phát triển bền vững… Theo dự kiến, tại HNCC lần này, các nhà lãnh đạo sẽ ra một tuyên bố nhằm khẳng định lại cam kết: Tăng cường hệ thống thương mại đa phương và mở rộng mậu dịch nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và phát triển bền vững. Ngoài ra, Hội nghị cũng sẽ thông qua việc gia hạn thêm một năm (đến năm 2016) đối với việc không đưa ra các rào cản mới đối với thương mại và đầu tư. Vậy là cùng với một Tuyên bố chung của HNCC; những chính sách cụ thể sẽ được các nhà lãnh đạo các quốc gia thành viên khẳng định ngay tại Hội nghị năm nay.

Năm 2013 đánh dấu đúng 15 năm Việt Nam tham gia APEC. Việt Nam đã tham gia chủ động, tích cực, đóng góp thúc đẩy hợp tác APEC trên nhiều lĩnh vực. Nổi bật là nước ta đã chủ trì tổ chức thành công HNCC APEC 14, HNBT Ngoại giao - Kinh tế APEC 18 tại Hà Nội tháng 11-2006 và gần 100 Hội nghị APEC trong năm 2006, với nhiều kết quả quan trọng. Việt Nam đã đề xuất và đăng cai tổ chức thành công hơn 70 sáng kiến và hoạt động trên hầu hết các lĩnh vực: thương mại, đầu tư, hợp tác kỹ thuật, y tế, đối phó với tình trạng khẩn cấp, chống chủ nghĩa khủng bố… Việt Nam đã đảm nhận vị trí Phó Chủ tịch Nhóm công tác y tế nhiệm kỳ 2009 - 2010 và hiện là đồng Chủ tịch Nhóm công tác APEC về ứng phó thiên tai.

Năm 2013, Việt Nam tiếp tục triển khai mạnh mẽ chủ trương chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, vị thế quốc tế được nâng cao. Đặc biệt, tại HNCC lần này, dự kiến Chủ tịch nước Trương Tấn Sang sẽ có bài phát biểu quan trọng và sẽ chính thức tuyên bố việc Việt Nam đăng cai APEC 2017 (APEC 25).

15 năm gia nhập vào "gia đinh” APEC, chúng ta đã nâng tầm quan hệ song phương với nhiều thành viên chủ chốt trong APEC, nổi bật là thiết lập quan hệ đối tác chiến lược với chủ nhà Indonesia, Singapore, Thái Lan, làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc, Nga, xác lập quan hệ đối tác toàn diện với Hoa Kỳ. Với việc lần đầu tiên tiến hành đồng thời sáu cuộc đàm phán FTA với tất cả các trung tâm kinh tế hàng đầu trên thế giới, nước ta trở thành một trong những thành viên tích cực thúc đẩy liên kết kinh tế khu vực.

Đoàn Lãnh đạo Cấp cao Việt Nam tham gia HNCC APEC 21 nhằm tiếp tục triển khai mạnh mẽ đường lối của Đại hội Đảng lần thứ XI và Nghị quyết 22-NQ/TW của Bộ Chính trị về chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, coi trọng vai trò tại các cơ chế hợp tác ở châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời chính thức tuyên bố đăng cai HNCC APEC năm 2017. Các hoạt động của Lãnh đạo ta trong dịp tham dự HNCC 21 cũng sẽ góp phần cụ thể hóa và triển khai quan hệ đối tác chiến lược giữa ta với Indonesia, tăng cường quan hệ song phương của ta với các thành viên chủ chốt trong APEC.

Ngay tại phiên họp liên Bộ trưởng Ngoại giao - Kinh tế (HNBT Ngoại giao- Kinh tế) vừa kết thúc hôm 5-10, Đoàn Việt Nam với sự dẫn đầu của Thứ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Thứ trưởng Công thương Nguyễn Cẩm Tú đã nêu một số đề xuất cụ thể. Nổi bật là APEC cần đẩy mạnh cải cách, có lộ trình cụ thể để phối hợp và bổ trợ với các tầng nấc liên kết kinh tế khu vực, tăng cường sự gắn kết chiến lược giữa APEC với các khuôn khổ hợp tác toàn cầu. Việt Nam cũng đề nghị APEC cần dành nhiều nguồn lực hơn cho các chương trình hợp tác về hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực, tăng cường kết nối khu vực, đặc biệt kết nối tiểu vùng. Việt Nam sẽ đăng cai Hội nghị Bộ trưởng APEC về Phát triển nguồn nhân lực vào năm 2014 và tiếp tục đóng góp tích cực vào những nỗ lực chung của APEC trong lĩnh vực này.

Mai Loan