Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là công việc thường xuyên, là trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên (*)

(Bài phát biểu khai mạc của đồng chí LÊ HỒNG ANH, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư)

Kính thưa đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng,

Thưa các đồng chí,

Hôm nay, ngay sau thành công của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 7 và trong không khí phấn khởi chào mừng kỷ niệm 123 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ban Bí thư Trung ương Ðảng tổ chức Hội nghị sơ kết hai năm thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị về "Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", bàn phương hướng, nhiệm vụ trong thời gian tới.

... Như các đồng chí đã biết, ngay sau Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Ðảng, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày 14-5-2011 về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nhằm tiếp tục làm cho toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân nhận thức sâu sắc hơn những nội dung cơ bản, giá trị to lớn của tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh; về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, coi việc học tập và làm theo Bác là nhiệm vụ quan trọng thường xuyên, lâu dài của cán bộ, đảng viên, của các chi bộ, tổ chức đảng và các tầng lớp nhân dân; từ đó tạo chuyển biến mạnh mẽ và sâu rộng hơn nữa về ý thức tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội thực dụng, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các tệ nạn tham nhũng, tiêu cực; góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng.

Hai năm vừa qua, trong quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị của Bộ Chính trị, Kế hoạch của Ban Bí thư, các cấp ủy, tổ chức đảng với quyết tâm cao đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai việc thực hiện Chỉ thị, đạt được nhiều kết quả bước đầu thiết thực, thu được những kinh nghiệm quan trọng, tạo đà cho việc tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong thời gian tới, góp phần vào việc hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của các địa phương, cơ quan, đơn vị trong cả nước.

... Mục đích của Hội nghị hôm nay là để chúng ta cùng nhau nhìn nhận, đánh giá những việc đã làm được, những hạn chế, thiếu sót, phân tích nguyên nhân, rút ra kinh nghiệm và bàn phương hướng tiếp tục thực hiện, đưa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đi vào chiều sâu, trở thành nền nếp của mỗi tổ chức, địa phương, cơ quan, đơn vị, trở thành ý thức tu dưỡng thường xuyên và trách nhiệm tự giác của từng cá nhân cán bộ, đảng viên và nhân dân. Cũng tại Hội nghị này, chúng ta sẽ cùng biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích tiêu biểu trong thực hiện Chỉ thị.

Giữa tháng 4 vừa qua, Ban Bí thư đã dành thời gian nghe báo cáo về công tác kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW trong năm 2012, thảo luận và ra kết luận, trong đó có nêu một số nhận định chung về việc thực hiện Chỉ thị thời gian qua và nêu một số định hướng để đẩy mạnh việc thực hiện Chỉ thị trong thời gian tới. Tại Hội nghị hôm nay, thay mặt Ban Bí thư, tôi xin phát biểu, trao đổi với các đồng chí một số nội dung sau để các đồng chí nghiên cứu, thảo luận.

Trong hai năm qua, việc thực hiện Chỉ thị của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã đạt được kết quả bước đầu, đang dần đi vào nền nếp, qua đó góp phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị của các địa phương, cơ quan, đơn vị trong cả nước. ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống và tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhất là tinh thần gương mẫu, đi đầu của lãnh đạo chủ chốt các cấp, được nâng cao hơn. Một số vấn đề tiêu cực, tồn đọng lâu năm, gây bức xúc trong dư luận ở địa phương, đơn vị đã được giải quyết dứt điểm, góp phần củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân với Ðảng và Nhà nước. Cùng với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Ðảng hiện nay", chất lượng sinh hoạt chi bộ, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và cán bộ đảng viên được nâng cao hơn. Ðã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.

Song bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, chúng ta cũng cần nhìn nhận một cách nghiêm túc về những hạn chế, khuyết điểm vừa qua trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Ðó là: trong thời gian đầu, việc triển khai thực hiện Chỉ thị ở một số địa phương, đơn vị chưa quyết liệt, chưa đồng đều, thiếu sự sáng tạo, thụ động, trông chờ vào sự chỉ đạo của cấp trên. ở nhiều cơ sở, còn lúng túng trong việc đưa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành công việc thường xuyên, phù hợp với nhiệm vụ chính trị của mỗi tổ chức, địa phương, đơn vị, chức trách nhiệm vụ của từng cán bộ, đảng viên. Chưa thống nhất nhận thức về cách xây dựng chuẩn mực đạo đức để triển khai thực hiện. Vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu ở một số nơi chưa tốt. Một số nội dung, yêu cầu nêu trong Chỉ thị của Bộ Chính trị và Kế hoạch của Ban Bí thư chưa được thực hiện đầy đủ, như xây dựng chương trình giáo dục đạo đức theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong nhà trường, xây dựng cơ chế giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên. Việc tuyên truyền về các điển hình tiên tiến còn ít, tuyên truyền về người tốt, việc tốt trong học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ thiếu sức hấp dẫn, chưa được duy trì thường xuyên, đều đặn, chưa tạo được sức lan tỏa.

Những khuyết điểm, yếu kém nêu trên có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan; trong đó nguyên nhân chủ quan là: nhận thức của cấp ủy và của từng cán bộ, đảng viên ở nhiều nơi về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc thực hiện Chỉ thị chưa thật đầy đủ nên chưa tự giác, tích cực thực hiện. Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống ở một số địa phương, đơn vị chưa được quan tâm làm tốt. Một số cấp ủy, tổ chức đảng và người lãnh đạo chưa quan tâm đúng mức trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chỉ thị; bộ phận giúp việc cho cấp ủy ở một số địa phương, đơn vị chưa làm tốt công tác tham mưu, hoạt động thiếu chủ động, sáng tạo. Chỉ đạo tuyên truyền về nội dung Chỉ thị, về nêu gương cách làm hay, về những tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến chưa được quan tâm đúng mức.

Ðể thực hiện tốt Chỉ thị 03-CT/TW trong thời gian tới, tôi đề nghị các đồng chí quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tốt một số nội dung sau:

Thứ nhất, cần tiếp tục tuyên truyền, quán triệt nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về ý nghĩa, tầm quan trọng, mục đích, yêu cầu về nội dung Chỉ thị của Bộ Chính trị và Kế hoạch của Ban Bí thư. Nhận thức rõ việc tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một chủ trương lớn của Ðảng, vừa là nhiệm vụ cấp bách trước mắt, vừa là nhiệm vụ cơ bản lâu dài. Coi đây là công việc thường xuyên hàng ngày, là trách nhiệm cụ thể thiết thân của mỗi cán bộ, đảng viên. Việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức phải thực hiện suốt đời, như lời dạy của Bác: "Một dân tộc, một đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân".

Thứ hai, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đồng bộ, chặt chẽ, kết hợp việc tổ chức học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, các cuộc vận động và các phong trào cách mạng của Ðảng và đất nước. Trong đó, trước hết thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW phải gắn với thực hiện Nghị quyết Ðại hội XI của Ðảng và các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Trung ương, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Ðảng hiện nay", Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, Quy định về công tác kiểm tra đối với việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên ở từng cơ quan, đơn vị. Các cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo các địa phương, đơn vị tiếp tục chỉ đạo, lựa chọn các vấn đề trọng tâm, những vấn đề bức xúc, nổi cộm để bàn biện pháp khắc phục, giải quyết dứt điểm.

Thứ ba, trong năm 2013 cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo việc học tập và làm theo Bác tập trung vào chuyên đề: "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương; nêu cao trách nhiệm gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp". Một trong những nguyên tắc thực hành đạo đức theo tư tưởng Hồ Chí Minh là phải nêu gương về đạo đức. Ðó là ông bà nêu gương cho con cháu, cha mẹ nêu gương cho con, anh chị nêu gương cho em, đảng viên nêu gương cho quần chúng. Trong xã hội, việc nêu gương về đạo đức của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ chủ chốt các cấp có vai trò đặc biệt quan trọng. Lúc sinh thời Bác Hồ thường nhắc câu nói của nhân dân là: "Nhân dân ta thường nói: đảng viên đi trước, làng nước theo sau". Việc nêu gương về đạo đức không chỉ là vận động, mà phải trở thành những quy định, sự ràng buộc trách nhiệm để mỗi người tự giác và cần phải thực hiện.

Học tập phong cách nêu gương cần nghiêm túc thực hiện Quy định số 101-QÐ/TW của Ban Bí thư về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp.

Thứ tư, chỉ đạo rà soát việc xây dựng chuẩn mực đạo đức theo hướng ngắn gọn, dễ nhớ, dễ thực hiện, phù hợp với đặc điểm của từng cơ quan, đơn vị, để tổ chức thực hiện. Ðồng thời, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác cần hướng vào việc nâng cao vai trò tự giác của mỗi cán bộ, đảng viên. Vì vậy, các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị cần động viên, khuyến khích, hướng dẫn mọi người, đặc biệt là cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức tự giác đề ra chỉ tiêu, kế hoạch phấn đấu cụ thể, thiết thực theo chuẩn mực đạo đức của cơ quan, đơn vị và phù hợp với nhiệm vụ, chức trách của mỗi người.

Thứ năm, tiếp tục chỉ đạo kiện toàn tổ chức, bố trí cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực của bộ phận giúp việc để làm tốt công tác tham mưu giúp cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo với những cách làm năng động, sáng tạo, cụ thể phù hợp với điều kiện của địa phương, đơn vị để đưa việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức của Bác đi vào nền nếp, chất lượng và hiệu quả. Bộ phận giúp việc các cấp cần đầu tư nghiên cứu những cách làm hay, mô hình tốt để tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo nhân rộng, tạo sức lan tỏa và tăng tính thiết thực trong công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện Chỉ thị.

Thứ sáu, quan tâm làm tốt công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Chỉ thị, kịp thời phát hiện uốn nắn những hạn chế, khuyết điểm, những việc làm chưa tốt, cổ vũ, động viên, biểu dương những tập thể, cá nhân tiên tiến, có cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả để nhân rộng. Tới đây, trong chương trình kiểm tra việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng Ðảng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư sẽ có nội dung kiểm tra thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị, để nhằm thúc đẩy việc thực hiện Chỉ thị trong thời gian tới.

Tiếp tục phát huy những kết quả và thành tích đã đạt được, chúng ta quyết tâm tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đạt chất lượng và hiệu quả cao hơn, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, xây dựng Ðảng ngày càng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới, góp phần thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Ðảng, đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Chúc các đồng chí mạnh khỏe, gia đình hạnh phúc. Chúc hội nghị thành công tốt đẹp.

(*) Ðầu đề là của Báo Nhân Dân