Học nghề trong trường phổ thông, mới chỉ là 'cưỡi ngựa xem hoa'

Việc định hướng nghề nghiệp trong trường THCS, THPT chưa phát huy được hiệu quả do thiếu cơ sở vật chất, chương trình lỗi thời và trình độ giáo viên không đáp ứng những yêu cầu của học sinh.

Chỉ với một vài nghề do giáo viên (GV) chọn giúp, học sinh (HS) chỉ được học “chay” và mục đích chính là để hoàn thành nghĩa vụ và được cộng điểm trong kỳ thi tốt nghiệp nên học nghề trong trường phổ thông mới chỉ theo kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”.

Theo phân phối chương trình nghề, bậc THCS học 70 tiết ở lớp 8, bậc THPT học 105 tiết ở lớp 11 và danh mục nghề phổ thông có 11 nghề gồm: làm vườn, nuôi cá, trồng rừng, gò, điện dân dụng, điện tử dân dụng, sửa chữa xe máy, cắt may, nấu ăn, thêu tay, tin học văn phòng. Với thời lượng trên nếu được đầu tư bài bản thì sẽ trang bị cho HS được nhận thức cơ bản ban đầu về nghề nghiệp, tuy nhiên trên thực tế, HS miễn cưỡng phải học và không có nhiều lựa chọn, thậm chí có trường chỉ đưa ra 2 nghề để HS chọn.

Học nghề trong trường phổ thông mới chỉ theo kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”.

Qua tìm hiểu một số trường THCS ở TP.HCM, học sinh ở đây cho biết, các em muốn chọn môn yêu thích nhưng lại không có giáo viên nên phải chọn môn khác mà các em không thích và hầu hết các buổi học chỉ là học “chay” nên vừa học xong là quên ngay.

Trong khi đó, một hiệu trưởng trường THCS ở TP.HCM cho biết, rất nhiều nghề trong danh mục hiện nay không còn phù hợp dạy trong nhà trường. Chẳng hạn, quy định học nghề mộc mà gần như 100% trường học không có xưởng, quy định dạy sửa xe mà trường hoàn toàn không có đồ nghề, học nấu ăn thì không có phòng thực hành phải mượn bếp của căn tin. Một số trường cố gắng vớt vát bằng cách đưa HS tới học tại trung tâm dạy nghề của quận.

Tuy nhiên, phương án này không khả thi với nhiều trường vì thời gian tổ chức cho HS tới trung tâm sẽ ảnh hưởng thời lượng học các môn khác. Chi phí thuê xe, GV đi kèm cũng không tổ chức được nên đành phải hướng HS theo một số nghề đơn giản hơn.

Với lực lượng GV dạy nghề rất mỏng nên không thể nào đáp ứng nhu cầu dạy nghề theo nguyện vọng của HS bởi danh mục nghề trong trường phổ thông rất nhiều mà thực tế trường lớp, phòng ốc không đủ điều kiện thực hiện.

Theo ông Vũ Đình Chuẩn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học Bộ GDĐT, Bộ sẽ triển khai đồng bộ các biện pháp tăng cường tổ chức, quản lý, đổi mới hoạt động hướng nghiệp và giáo dục nghề trong trường phổ thông. Chọn lựa, bổ sung các chương trình dạy nghề đáp ứng với yêu cầu phát triển năng lực và phẩm chất của HS, phù hợp với điều kiện của địa phương và điều kiện dạy học của nhà trường.

Đồng thời, tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị và đội ngũ GV để nâng cao chất lượng giáo dục nghề phổ thông. Thí điểm triển khai mô hình giáo dục trong nhà trường gắn với thực tiễn sản xuất kinh doanh của địa phương./.

Tuấn Minh (t/h)