Hành trình gian truân của người tù oan Hàn Đức Long trước ngày được công khai xin lỗi

Vào ngày 25/4 tới đây, TAND cấp cao sẽ tổ chức công khai xin lỗi đối với ông Hàn Đức Long (xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang) - người từng bị ngồi tù oan về tội danh "Hiếp dâm trẻ em", "Giết người".

Ông Hàn Đức Long đã được trả tự do vào ngày 20/12/2016.

11 năm, 2 tháng, 2 ngày, đó là quãng thời gian đằng đẵng mà ông Hàn Đức Long cùng gia đình đã mòn mỏi đi tìm công lý với sự giúp đỡ của nhiều luật sư, nhà báo. Hãy cùng Pháp luật Plus nhìn lại một số mốc quan trọng trong hành trình gian truân ấy của người tù oan Hàn Đức Long.

19h ngày 26/6/2005, vụ án hiếp dâm trẻ em, giết người diễn ra tại thôn Yên Lý, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang - nơi mà ông Hàn Đức Long đang sinh sống cùng gia đình.

Cháu Nguyễn Thị Y. (5 tuổi) bị hiếp dâm và bị giết tại khu vực cánh đồng của thôn Yên Lý. Cơ quan chức năng tập trung mọi lực lượng để truy tìm thủ phạm trong vụ án nghiêm trọng này.

Cuối tháng 10/2005, sau 4 tháng không tìm ra thủ phạm, CQĐT nhận được đơn tố cáo của bà Ngô Thị Khuyến và con gái của bà Khuyến là Trương Thị Năm (hàng xóm nhà ông Hàn Đức Long, từng có xô xát vì tranh chấp đất đai) đều tố cáo bị ông Long hiếp dâm.

Khi bị giam, ông Long khai là hung thủ hiếp dâm mẹ con bà Khuyến cùng việc hiếp dâm và giết hại cháu Nguyễn Thị Y. ngày 26/6/2005.

Từ năm 2007 đến 2011, qua 4 phiên tòa, TAND tỉnh Bắc Giang và TAND Tối cao đều tuyên ông Hàn Đức Long không phạm tội hiếp dâm mẹ con bà Năm, nhưng cho rằng ông Long phạm tội hiếp dâm trẻ em, giết bé Nguyễn Thị Y. trước đó và tuyên án tử hình.

Ông Hàn Đức Long trong quá trình bị giam giữ.

Ngày 1/12/2011, bà Nguyễn Thị Mai (vợ ông Hàn Đức Long) cùng ông Hàn Đức Minh (anh trai ông Hàn Đức Long, đã qua đời) đến Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Liên đoàn luật sư Việt Nam cầu cứu.

Bà Mai nhận được sự trợ giúp tận tình từ các luật sư và chuyên gia công tác tại đây. Đó cũng là những người đã chắp bút cho bà Mai đội đơn kêu oan đến gõ cửa các cơ quan công quyền.

Ngày 7/11/2013, luật sư Lê Xuân Thảo, luật sư Phạm Cương cùng nhiều luật sư khác đã đến gặp Nguyên tổng bí thư Lê Khả Phiêu, bày tỏ những băn khoăn về vụ án.

Cùng ngày, Nguyên tổng bí thư Lê Khả Phiêu đã có lá thư viết tay gửi đến Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đề nghị chỉ đạo xem xét lại vụ án. Đây cũng là mấu chốt đưa vụ án đi đến nhưng bước chuyển biến mới tích cực.

Lá thư tay của Nguyên tổng bí thư Lê Khả Phiêu gửi Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.

Năm 2014, hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã xử giám đốc thẩm lần hai, tuyên hủy bản án hình sự sơ thẩm lần hai và phúc thẩm lần hai đối với bị án Hàn Đức Long để yêu cầu điều tra làm rõ nhiều vấn đề còn mâu thuẫn của vụ án.

Giữa năm 2016, trong bản kết luận điều tra bổ sung, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bắc Giang vẫn tiếp tục đề nghị truy tố ông Long vì cho rằng đủ căn cứ kết tội.

Ngày 20/12/2016, Viện KSND tỉnh Bắc Giang đánh giá kết quả điều tra lại của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bắc Giang theo quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao.

Theo đó, Viện KSND tỉnh Bắc Giang cho thấy chưa đủ căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự với ông Hàn Đức Long về các tội danh bị khởi tố. Vì vậy, đã ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án với bị can Hàn Đức Long. Ông Hàn Đức Long chính thức được trả tự do từ đó.

Ngày 22/3/2017, ông Hàn Đức Long và bà Nguyễn Thị Mai (vợ ông Long) đã đến TAND cấp cao tại Hà Nội gửi đơn yêu cầu công khai xin lỗi do bị xét xử oan sai 2 tội danh: "Giết người" và "Hiếp dâm trẻ em".

Ông Hàn Đức Long đã cùng vợ đến TAND Cấp cao yêu cầu xin lỗi công khai.

Cùng ngày, qua đường bưu điện, ông Hàn Đức Long cũng đã cũng đã gửi đơn đến Viện KSND tỉnh Bắc Giang về việc yêu cầu công khai xin lỗi do bị truy tố oan sai tội danh "Hiếp dâm" đối với mẹ con bà Ngô Thị Khuyến và Trương Thị Năm.

Ngày mai 25/4, tại xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang, TAND Cấp cao sẽ tổ chức xin lỗi công khai đối với ông Hàn Đức Long về tội danh "Giết người" và "Hiếp dâm trẻ em" trong vụ án cháu Nguyễn Thị Yến.

Nguyễn Xinh