Hải Phòng: Kiến nghị của tòa án về dấu hiệu đồng phạm bị lãng quên?

Có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm

Theo bản án của TAND TP Hải Phòng, hồi 0h ngày 4/3/2015, Hoàng Anh Tài (SN 1987, HKTT tại xã Minh Tân, huyện Thủy Nguyên) đã tiểu tiện trước cửa nhà anh Bùi Đức Duy (SN 1994) tại thôn 1B, xã Lưu Kiếm, huyện Thủy Nguyên. Bị anh Duy nhắc nhở, Tài lấy gạch ném vào cửa sắt nhà anh Duy. Anh Duy lấy gậy sắt đuổi đánh Tài; vụ việc đánh nhau giữa Tài và anh Duy được anh Du, người vừa uống rượu cùng Tài, là hàng xóm của anh Duy can ngăn, không xảy ra hậu quả.

Tài liền phóng xe máy về nhà anh trai Hoàng Anh Tiến (SN 1984, HKTT tại thôn Chợ Tổng, xã Lưu Kiếm) lấy dao rồi cùng Tiến quay lại nhà anh Duy để đánh nhau. Thấy anh em Tiến, Tài quay trở lại, anh Duy đang ngồi bên đường vội bỏ chạy vào trong ngõ thì bị Tài đuổi kịp, dùng dao chém liên tiếp vào người… Theo Kết luận giám định pháp y, anh Duy bị tổn hại 27% sức khỏe.

Tiến trả lời HĐXX tại phiên tòa ngày 2/6

Ngay sau khi xảy ra vụ án, tại các bản khai, bản tự khai nhận hành vi phạm tội tại CA xã Lưu Kiếm (huyện Thủy Nguyên), cả Tài và Tiến cùng anh Du (người làm chứng) đều thể hiện Tiến và Tài đuổi đánh khiến anh Duy phải bỏ chạy vào trong ngõ. Tiến là người bắt kịp anh Duy, vật ngửa anh Duy ra cho em trai chém nạn nhân. Động cơ, mục đích gây thương tích cho anh Duy được Tài khai hết sức rõ ràng “Tôi cùng Tài xuống thôn 1B xem sự việc xảy ra thế nào, ai đánh Tài, cần thiết thì tôi đánh hộ”.

Điều đáng nói, mặc dù vụ án xảy ra từ 4/3/2015, anh Duy đã có đơn đề nghị các cơ quan bảo vệ pháp luật huyện Thủy Nguyên vào cuộc, điều tra làm rõ hành vi phạm tội của anh, em Tài, Tiến. Vụ án cố ý gây thương tích phải được khởi tố theo luật định, thời hạn xác minh để cơ quan tiến hành tố tụng ra quyết định khởi tố vụ án chỉ từ 20 ngày đến 2 tháng. Tuy nhiên, cũng phải tới tháng 7/2015, sau gần 4 tháng xảy ra vụ án, Cơ quan CSĐT CA huyện Thủy Nguyên mới tiến hành khởi tố vụ án để điều tra hành vi phạm tội nhằm tìm ra tội phạm.

Sau khi có quyết định khởi tố vụ án, Tiến liền có lời khai ngược lại với các lời khai nhận tội ban đầu tại CA xã, ngược với lời khai của người làm chứng. Tiến khai nhận chính Tiến là người vào cứu giúp anh Duy, đưa anh Duy đi cấp cứu… Từ những lời khai này, Cơ quan CSĐT Công an huyện Thủy Nguyên đã cho thực nghiệm điều tra vụ án. Kết quả thực nghiệm điều tra vụ án được mô tả tại bản ảnh, nạn nhân Duy đang từ tư thế nằm sấp (theo khai báo của anh Duy) được “lật” thành nằm ngửa, đầu gối lên hai tay như người nằm nghỉ để cho hung thủ mặc sức lao vào chém …

Cơ quan CSĐT CA huyện Thủy Nguyên quyết định “tách, rút” hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật của Tiến ra để tiếp tục điều tra. Tiến được xác định là người làm chứng trong vụ án. Tại phiên tòa sơ thẩm, luật sư Đặng Văn Cường – VP Luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư TP Hà Nội, người bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho anh Duy chỉ rõ, việc tách, rút hành vi của Tiến ra để điều tra có dấu hiệu làm sai lệch hồ sơ vụ án, có dấu hiệu bỏ lọt người có hành vi phạm tội, khiến quá trình giải quyết vụ án không được khách quan, toàn diện, không đảm bảo pháp chế xã hội chủ nghĩa.

Có dấu hiệu vi phạm tố tụng (?)

Trong tất cả các bản cung tại cơ quan điều tra, Tài chỉ thừa nhận dùng dao chém hai nhát vào chân anh Duy, gây ra hai vết thương cho nạn nhân. Theo ghi nhận của cơ quan công an, anh Duy bị tới năm vết thương trên vùng mặt, mông và chân. Tại phiên tòa sơ thẩm, Tài khai nhận chỉ mình Tài là người gây ra các vết thương cho nạn nhân. Đây là tình tiết mới xuất hiện tại phiên tòa, HĐXX phiên tòa sơ thẩm không tiến hành các thủ tục cần thiết như tổ chức thực nghiệm mô tả hành vi phạm tội ngay tại phiên tòa để chứng minh lời nhận tội của Tiến có phù hợp với các chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, có phải Tài khai nhận tội để “gánh” tội cho anh trai hay không, HĐXX TAND huyện Thủy Nguyên mặc nhiên công nhận lời khai nhận tội của Tiến, xác định đến thời điểm đưa vụ án ra xét xử chỉ duy nhất Tiến là hung thủ vụ án. HĐXX TAND huyện Thủy Nguyên đã thống nhất quan điểm của Cơ quan CSĐT huyện Thủy Nguyên, tách, rút hành vi của Tài ra để tiếp tục điều tra.

Tại phiên tòa phúc thẩm, khi được vị đại diện VKS TP Hải Phòng, luật sư bảo vệ quyền lợi cho người bị hại tiến hành thẩm vấn công khai các vấn đề liên quan đến hành vi phạm tội, cả Tài và Tiến đều chọn cách khai nhận không nhớ, không biết về hành vi phạm tội của mình. Thái độ khai báo không trung thực, có dấu hiệu che giấu hành vi phạm tội của anh em Tài, Tiến được vị đại diện VKS giữ quyền công tố tại tòa đánh giá là ngoan cố, không thành khẩn khai nhận hành vi pham tội, không được hưởng tình tiết giảm nhẹ là thành khẩn khai báo như nhận định của phiên tòa sơ thẩm. Từ nhận định này, vị đại diện VKSND TP Hải Phòng đề nghị tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với Tài. Tuy nhiên, HĐXX của TAND TP Hải Phòng đã bỏ qua đề nghị của VKS ND TP Hải Phòng, vẫn giữ nguyên mức án 42 tháng tù đối với Tiến. HĐXX của TAND TP Hải Phòng tiếp tục kiến nghị Cơ quan CSĐT CA huyện Thủy Nguyên điều tra, làm rõ hành vi của Tiến trong vụ án.

Việc TAND TP Hải Phòng không tuyên hủy bản án để điều tra lại nhằm xác định sự thật khách quan, toàn diện vụ án, chỉ kiến nghị tiếp tục điều tra làm rõ hành vi của Tài trong vụ án khiến dư luận đặt vấn đề lần nữa các cơ quan tiến hành tố tụng của Hải Phòng không giải quyết vụ án triệt để, gây bức xúc trong dư luận.

Luật sư Cường đặt vấn đề, quyết định "tách, rút" hành vi của Tiến ra để tiếp tục điều tra đã từng được cơ quan CSĐT CA huyện Thủy Nguyên thực hiện từ sau khi cơ quan này ban hành Kết luận điều tra vụ án. Đây là quyết định của chính cơ quan tiến hành tố tụng huyện Thủy Nguyên. Do vậy, hoạt động điều tra phải được tiến hành liên tục cho đến khi có kết luận chính thức từ cơ quan tiến hành tố tụng. Tuy nhiên, kể từ khi tách, rút hành vi của Tiến ra để điều tra, đến nay (theo Kết luận điều tra vụ án của CA huyện Thủy Nguyên), đã hơn 5 tháng, cơ quan CSĐT CA huyện Thủy Nguyên vẫn không tiếp tục hoạt động điều tra đối với Tiến.

Luật sư Cường đặt vấn đề, kiến nghị của hai cấp tòa đối với việc tiếp tục điều tra hành vi của Tiến trong vụ án liệu có được Cơ quan CSĐT CA huyện Thủy Nguyên nghiêm chỉnh thực thi ngay khi cơ quan này không tôn trọng quyết định tố tụng của chính mình. Việc không tiếp tục hoạt động điều tra có nhằm mục đích để lọt người có hành vi phạm tội hay không cũng cần được các cơ quan có chức năng của Hải Phòng vào cuộc, làm rõ, Luật sư Cường đặt nghi vấn.

Một vị lãnh đạo VKS ND TP Hải Phòng cho biết, ngay sau khi bản án phúc thẩm của TAND TP Hải Phòng được tuyên, VKS ND TP Hải Phòng sẽ làm kiến nghị riêng rẽ, trực tiếp tham gia giám sát việc thực hiện kiến nghị của TAND TP Hải Phòng đối với cơ quan tiến hành tố tụng huyện Thủy Nguyên trong việc tiếp tục điều tra làm rõ hành vi của Tiến trong vụ án.

Việc chậm trễ, có dấu hiệu vi phạm thủ tục tố tụng trong việc khởi tố vụ án đã khiến Cơ quan tiến hành tố tụng hình sự huyện Thủy Nguyên không thu giữ được con dao, là vật chứng của vụ án. Cơ quan tiến hành tố tụng huyện Thủy Nguyên đã “ném” một con dao khác vào trong hồ sơ vụ án. Trong quá trình giải quyết vụ án, TAND huyện Thủy Nguyên cũng không xác định được vai trò của người đã thực hiện việc chi trả một phần viện phí cho anh Duy là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án để đưa vào vòng tố tụng.

Nam Khánh – Quỳnh Hoa