GLTT: Tuyệt chiêu lôi kéo chồng chăm sóc vợ con để không bị trầm cảm

Mang bầu, sinh nở là khoảng thời gian tuyệt vời nhất trong cuộc đời mỗi người phụ nữ, tuy nhiên, bên cạnh những phút giây hạnh phúc, người mẹ cũng phải đối mặt với rất nhiều vấn đề do sự thay đổi nội tiết tố gây ra mà điển hình nhất phải kể đến là hội chứng trầm cảm khi mang bầu và sau sinh.

Theo thống kê, có khoảng 13% các bà mẹ sau sinh bị mắc chứng bệnh trầm cảm với những biểu hiện như buồn chán, mệt mỏi, chán ghét con, quá lo sợ cho sự an toàn của con, ngủ ít, sụt cân… thậm chí là có người còn có ý định tự sát .

Điều đáng nói là hầu hết những bà mẹ này lại không nhận ra mình bị trầm cảm và không biết cách để vượt qua. Vì vậy, họ ngày càng lún sâu vào tình trạng này và nếu không được người thân kịp thời phát hiện, có thể sẽ để lại những hậu quả khôn lường.

Để chị em nhận biết, thấu hiểu và giải quyết triệt để hội chứng trầm cảm khi mang bầu và sau sinh, Tạp chí điện tử Khám phá phối hợp với trang thông tin điện tử Eva.vn - chuyên trang về phụ nữ và gia đình, tổ chức chương trình giao lưu trực tuyến với sự tham gia tư vấn của 2 chuyên gia hàng đầu về căn bệnh trầm cảm khi mang bầu và sau sinh là:

- Nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất - Giám đốc Trung tâm tư vấn tâm lý An Việt Sơn.

- Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu - Trưởng khoa Lâm sàng, Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương.

Chương trình giao lưu trực tuyến về Trầm cảm khi mang bầu và sau sinh chính thức diễn ra vào 14h00 hôm nay 30/8.

Nhà nghiên cứu tâm lý Nguyễn An Chất - Giám đốc Trung tâm tư vấn tâm lý An Việt Sơn và Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu - Trưởng khoa Lâm sàng, Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương.

Dưới đây là toàn bộ câu trả lời của chuyên gia về những thắc mắc mà độc giả gửi tới:

- Độc giả ***ga231@gmail.com:

Bác sĩ cho tôi hỏi tôi đang mang bầu 5 tháng. Tôi luôn cảm thấy muốn ngủ cả ngày, không thích ra ngoài gặp mọi người, không cảm thấy vui hay buồn. Liệu tôi có phải đang bị hội chứng trầm cảm mang bầu?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Trầm cảm mà không thấy buồn thì bạn phải cung cấp thêm thông tin cho bác sĩ. Biểu hiện ngủ nhiều cũng không đủ để khẳng định đây là triệu chứng của một bệnh nào đó. Có thể chỉ là những thay đổi cảm xúc thông thường khi mang thai. Tốt nhất bạn nên chăm sóc tốt hơn cho bản thân và chờ đợi ngày sinh bé. Chúc bạn may mắn và hạnh phúc!

- Độc giả ***mthuan8880@gmail.com:

Sau sinh cháu rất hay đau đầu, cáu gắt không kiềm chế được, luôn suy nghĩ tiêu cực kèm theo nhịp tim lúc nhanh lúc chậm, cháu đi khám nhiều mà bác sĩ cũng không rõ kết quả. Vậy xin hỏi bác sĩ có phải cháu bị trầm cảm không ạ? Và cách để điều trị như thế nào?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Chúng tôi đã gặp khá nhiều những bệnh nhân kể chuyện về lo lắng, mất ngủ, tập trung làm việc kém, mệt mỏi, buồn phiền, hay lo nghĩ vô cớ… có những người có biểu hiện bứt rứt, khó thở, đánh trống ngực, nặng hơn là cảm giác tê chân tay, toát mồ hôi phải nhập viện cấp cứu nhưng khi vào viện lại không phát hiện ra những bệnh lý về tim mạch, thần kinh khác. Tuổi trẻ hơn thì thường có các hiện tượng áp lực về việc làm, học hành hoặc những thay đổi ngoài ý muốn.

Nếu triệu chứng bệnh kéo dài hơn 2 tuần, thì có thể chẩn đoán là rối loạn lo âu và rối loạn trầm cảm của chuyên gia tâm thần. Đây rất có thể là triệu chứng của bệnh lý nội thần kinh. Nếu cháu chưa khám chuyên khoa tâm thần, thì nên đi khám ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.

- Độc giả ***trung.kim249@gmail.com:

Tôi vừa mới sinh được 2 tháng rưỡi nay. Sinh non, mà lại sinh đôi nên rất khó khăn. Em bé cần chăm sóc rất nhiều. Những ngày đầu tiên, cả 2 bé đều phải nằm phòng chăm sóc đặc biệt. Con tôi phải bú bằng sữa công thức.

Cái tôi cần lúc này là sự quan tâm của chồng tôi và những người trong gia đình xung quanh tôi. Nhưng tôi luôn thấy mình phải tự thân vận động hết tất cả mọi thứ. Chồng tôi lo lắng và không dành đủ thời gian chăm sóc cho bé. Bác sĩ hãy tư vấn cho tôi. Vì tôi luôn có những suy nghĩ tiêu cực!

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

Nhu cầu được chồng chăm sóc là cần thiết của phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, tâm lý của chồng như thế nào, của những người xung quanh bạn như thế nào thì bạn không đề cập đến. Theo tôi, bạn cần chú ý đến chồng hơn nữa và cảm thông với chồng thật nhiều. Vì khi bạn có hai cháu, chồng của bạn cũng mừng vui mà đôi khi không có nhiều thời gian dành cho bạn. Hai vợ chồng nên chia sẻ với nhau để thấu hiểu nhau hơn.

- Độc giả ***cmai89hy@gmail.com:

Chào bác sĩ. Tính tình sau sinh của tôi rất khó chịu, hay cáu gắt, cãi lộn với người thân. Đặc biệt giờ bé nhà tôi đã 2 tuổi, cháu hay mè nheo, ăn vạ và tôi không kiềm chế được nên quát đánh mắng cháu. Lúc đó (theo miêu tả của người nhà và cảm nhận của tôi) thì tôi như một con quái vật, gào, thét, đạp đồ dọa nạt cháu. Cháu rất sợ, càng khó to thì tôi càng hung hăng hơn. Dù đã nhiều lần tự nhủ không được hành động vậy nữa nhưng đánh, mắng con xong tôi lại ôm con mà khóc, hối hận vô cùng. Bác sỹ ơi tôi lo lắm, cho tôi lời khuyên với. Chân thành cảm ơn!

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

- Độc giả ***yenthitheuccbvtvhy@gmail.com:

Thưa bác sĩ! Cháu là công nhân may, khi cháu sinh con gái đầu lòng thì cháu nghỉ việc trông con vì ông bà nội ngoại đều đã già. Chồng cháu thì mải đi làm kiếm tiền. Sau khi sinh cháu bị đau lưng khủng khiếp mà công việc chăm con không có ai đỡ đần. Giờ đây kinh tế eo hẹp vì một mình chồng cháu nuôi cả nhà, sức khỏe cháu yếu hơn nên vợ chồng cháu sinh nhiều mâu thuẫn, lục đục ..

Mỗi lần như vậy cháu lại ốm và thấy buồn chán vô cùng, chán cuộc sống gia đình, cháu mất ngủ triền miên và mỗi khi buồn suy nghĩ cháu lại đau lưng và đau hông, đi khám bác sỹ bảo không sao cả. Nhưng tinh thần sức khỏe cháu đảo lộn hoàn toàn từ sau sinh em bé, cháu phải làm sao đây?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Cháu đang gặp quá tải với sự lo toan của cháu, trạng thái rối loạn không bình thường bắt đầu xuất hiện. Nếu stress kéo dài không được giải quyết sẽ rất dẫn đến trầm cảm. Một trong những dấu hiệu của trầm cảm là đau, mệt mỏi không rõ nguyên nhân. Đây là một tình huống rất cần xin ý kiến từ các chuyên gia. Giải pháp trước mắt là phải tự chăm sóc cho mình, không thể đòi hỏi hoàn cảnh thay đổi khi kinh tế khó khăn, công việc quá nhiều. Chăm sóc để có sức khỏe chống lại khó khăn. Trạng thái thoải mái toàn diện về thể chất tinh thần, xã hội là khỏe. Đi khám không có bệnh gì không chắc đã là khỏe.

Nếu bệnh của cháu vào chuyên khoa tâm thần cũng rất có ích. Cần điều trị sẽ có điều trị, theo lời khuyên của bác sĩ. Để làm sao mang lại sức khỏe tốt để có cuộc sống chất lượng nhất, được chăm sóc về sức khỏe tâm thần. Sức khỏe tâm thần là một bộ máy tâm lý hoạt động hiệu quả để đương đầu với khó khăn trong cuộc sống. Vừa phải giải quyết khó khăn nhưng vẫn giữ được trạng thái cân bằng cho mình. Muốn được vậy thì phải rèn luyện khả năng thích khi với tình huống trong cuộc sống.

Cháu phải biết làm chủ stress và các phản ứng của cơ thể do stress mang lại.

- Độc giả ***ichoi6661268@gmail.com:

Cháu đã sinh con được 2 năm nhưng dạo gần đây cháu hay bị mất ngủ, hay cáu gắt, ăn không ngon miệng và hay dễ bị xúc động. Liệu cháu có mắc bệnh trầm cảm không ạ?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Cháu có nhiều nguy cơ mắc bệnh trầm cảm nhưng đây không gọi là trầm cảm sau sinh vì thời điểm xảy ra trầm cảm không nằm trong thời gian để chẩn đoán. Tuy nhiên trầm cảm nào thì cũng cần phải điều trị. Nếu các hiện tượng này kéo dài từ 2 tuần, đồng thời gây trở ngại cho công việc hàng ngày thì cháu nên khám chuyên khoa tâm thần.

- Độc giả ***uuhien@gmail.com:

Xin các chuyên gia cho tôi biết làm thế nào để phân biệt được các biểu hiện của người bị trầm cảm sau sinh với người có tâm lý lo lắng, bất an thông thường?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

- Độc giả ***yenthithamtst@gmail.com:

Thưa bác sĩ. Cháu làm nghề dạy học, trước kia thỉnh thoảng cháu hay bị đau đầu. Đi khám thì được biết cháu bị thiểu năng tuần hoàn não, thiếu máu lên não... Cháu có hai con nhưng từ khi sinh con xong cháu thường xuyên bị đau đầu và trở nên dễ bị kích động, cáu gắt do công việc giảng dạy của cháu căng thẳng, về nhà lại lo cho các con, kinh tế lại khó khăn.

Chồng cháu thì làm xa nhà. Mọi thứ chất chồng, gần đây cháu trở nên rất khó ngủ, ngủ ít người càng mệt mỏi và lại càng hay cáu gắt, đánh mắng các con, người cháu gầy hẳn đi. Xin bác cho cháu lời khuyên!

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Tình trạng lo âu thông thường của bạn kéo dài quá lâu dễ chuyển thành triệu chứng cơ thể hóa. Chẳng hạn như là hiện tượng đau đầu của bạn, hiện tượng mệt mỏi, mất ngủ. Đi khám sẽ không phát hiện được bệnh gì. Đây chính là dấu hiệu của bệnh trầm cảm nếu như bạn mất ngủ quá hai tuần. Nếu tình trạng của bạn đúng như vậy (mất ngủ quá hai tuần, đau người, mệt mỏi) nên đi khám chuyên khoa tâm thần.

- Độc giả ***17111@gmail.com:

Em năm nay mới 16 tuổi vì yêu sớm nên bây giờ lỡ dại đã sinh được một bé trai. Nay bé được 1 tháng. Từ khi sinh con xong em hay suy nghĩ nhiều buồn rồi khóc. Em thì ở nhà mẹ . Còn chồng em thì ở nhà anh . Ảnh cũng ít khi ra. Nhưng mỗi lần ra xong về liền thì em cảm thấy tủi thân rồi khóc . Ở gần thì em lại thấy khó chịu rồi nổi nóng với chồng. Nhiều lúc em buồn lắm rồi cứ giấu trong người một mình không nói với ai. Đêm nào em cũng khóc rồi thức khuya . Bác sĩ cho em lời khuyên với ạ .

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

Theo tôi nghĩ bạn không nên khóc nữa, mà hãy cười nhiều lên. Mỗi khi chồng đến thì vui lên và cười lên. Mình càng buồn nhiều thì càng nguy hiểm. Một nhà hiền triết đã nói thế này: bạn là người quan trọng bậc nhất đối với bạn, còn những người khác chỉ là hỗ trợ của bạn mà thôi.

Hiện nay và bây giờ bạn đang có gì hạnh phúc nhất mà có lẽ bạn đã quên - được làm mẹ. Người phụ nữ được làm vợ, làm mẹ là hạnh phúc lớn lao khó có gì sánh bằng. Bạn hãy cộng hai cái hạnh phúc đó lại để cảm thấy vui vẻ và đỡ phiền muộn đi.

Hoàn cảnh của bạn hiện tại đúng là có những khó khăn nhất định vì hai vợ chồng bạn lại không ở chung 1 nơi vì chồng ở 1 nơi, bạn ở 1 nơi. Lúc này, tôi hiểu và tôi nghĩ rằng bạn đang có 1 suy nghĩ rất khó giải quyết vì tâm lý của bạn không được ổn định, sức khỏe của bạn cũng đang có những mai một chút xíu. Những suy nghĩ của bạn nổi lên có lẽ không ngoài 2 vấn đề lớn. Một là muốn cháu bé hay ăn chóng lớn, hai là chồng bạn khi đến thăm vợ con ra về thì nghiêm chỉnh và không la cà ở bất kì một chỗ nào khác nữa. Chắc rằng nếu bạn nếu bạn đạt được 2 nguyện vọng này thì bạn sẽ được hưởng 1 cuộc sống rất tốt và cao nhất. Tôi chỉ gói gọn trong 1 vài từ thôi: Ai có thể có chất lượng cao nhất và hạnh phúc là lúc nào cũng được ăn ngon, ngủ yên. Tóm lại, bạn hãy xác định 1 cách tích cực và đừng quá lo lắng về con, về chồng.

Còn nếu bạn vẫn trăn trở, phiền muộn thì bạn vẫn sẽ bị ăn không ngon, ngủ không yên. Lúc đó không biết bao nhiêu phiền muộn khác sẽ kéo đến với bạn. Và lúc đó bạn lại phải giải quyết những mâu thuẫn mới.

....(xem tiếp câu trả lời tại đây )

- Độc giả ***thithuhuong801245@gmail.com:

Tôi bị đau nửa đầu nhưng sau sinh tình trạng nặng hơn, nhiều lúc tôi hay lo lắng không rõ nguyên nhân, hồi hộp tim đập nhanh. Bác sĩ cho hỏi như vậy có phải tôi bị trầm cảm không hay đó là do chăm con vất vả? Gia đình tôi mọi người đều đi làm cả ngày chỉ có mình tôi chăm cháu. Tôi nên khắc phục thế nào? Chân thành cảm ơn bác sĩ!

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Tình trạng của bạn là có tiềm ẩn về bệnh trầm cảm. Sau sinh sẽ là sang chấn để kích hoạt làm cho bệnh nặng lên. Tuy nhiên, rối loạn lo âu có thể là căn bệnh mà bạn đang phải chịu đựng. Bạn nên gặp chuyên gia về sức khỏe tâm thần, để được điều trị luôn, tránh tình trạng đi khám ở nhiều chuyên khoa mà lại không ra được bệnh gì, chỉ tốn kém và vất vả cho bạn.

- Độc giả ***enthanh83@gmail.com:

Còn 2 tháng nữa là cháu sẽ sinh em bé đầu lòng. Nhưng thời gian này cháu luôn cảm thấy không ổn với những trạng thái trí nhớ giảm sút, rất hay bị quên, lúc nào cũng có cảm giác muốn khóc. Cháu ăn rất nhiều và không ngủ được.. dù chồng và gia đình chồng vẫn rất quan tâm. Nhưng tự nhiên cứ như vậy. Cháu có phải bị trầm cảm không? Cháu phải làm sao ạ?

Ts. Bs Trần Thị Hồng Thu:

Cháu cần phải được điều trị trầm cảm, nên đi khám cùng với người nhà để người nhà thấu hiểu tình trạng bệnh của cháu. Để từ lúc này đến lúc cháu sinh thì gia đình sẽ quan tâm hơn. Nếu có tình trạng nặng hơn thì gia đình còn biết cách để bảo vệ sức khỏe cho cháu và em bé. Hiện tượng bệnh của cháu rất là rõ.

Còn việc dùng thuốc hay không thì tùy theo quyết định của bác sĩ và mức độ bệnh của cháu. Thường thì bác sĩ sẽ cân nhắc giữa nguy cơ và lợi ích theo mức độ bệnh để có hướng điều trị phù hợp. Vì trầm cảm là rối loạn hóa chất của não chứ không hoàn toàn là do tâm lý. Nên điều trị tâm lý không đôi khi sẽ bị bỏ sót điều trị.

- Độc giả ***yenthithuphuongqn@gmail.com:

Cháu chào Bác sĩ ! Mọi việc bắt đầu từ khi cháu lấy chồng. Đó là 1 cuộc hôn nhân không được mong đợi từ trước. Vì cháu chưa có việc làm và bố mẹ cháu cũng chưa thực sự hài lòng với người cháu chọn. Nhưng cháu đã lỡ có bầu. Vậy là phải cưới. Mẹ cháu đã rầy la cháu rất nhiều còn bố cháu không nói gì cháu nhưng cũng rất tức giận.

Cháu rất buồn vì đã làm điều có lỗi với bố mẹ. Cháu mang cả nỗi buồn đó khi về nhà chồng. Sau khi sinh con, cháu và mẹ chồng luôn có những mâu thuẫn trong chuyện chăm sóc bé. Rồi áp lực về kinh tế, không có công ăn việc làm ổn định luôn làm cháu căng thẳng. Cháu hay buồn, hay cáu gắt và rất dễ xúc động.

Khi con cứng cáp cháu cố đi tìm việc gì đó để kiếm thêm thu nhập. Nhưng cháu là người chậm chạp nên làm việc gì cũng bị người ta chê. Cháu rất muốn kiếm tiền nhưng không hiểu sao cháu chẳng hứng thú với bất kỳ công việc nào cả. Làm việc gì cũng thấy chán nản. Cả trong chuyện sinh hoạt vợ chồng cháu cũng có vấn đề.

Hiện giờ cháu không hề có một chút ham muốn nào cả. Cả tháng vợ chồng cháu chỉ được một hai lần mà đối với cháu cũng chỉ là gượng ép. Cháu đang rất lo lắng, hoang mang không biết tương lai của mình sẽ về đâu. Cháu xin Bác Sĩ một lời khuyên!

Nhà NC tâm lý Nguyễn An Chất:

Trước hết, tôi hi vọng rất nhiều ở bạn là bạn sẽ vượt qua được chính mình để có cuộc sống làm chủ bản thân mình. Vì cái khó nhất của mỗi con người là vượt qua chính mình. Bạn không bao giờ nên tự oán thán, trách móc mình, tự dằn vặt mình. đừng cho rằng số phận của mình như thế