Ghé Sài Gòn thăm con hẻm 100 năm đậm chất Hồng Kông
Trái ngược hoàn toàn với nhịp sống ồn ã, xô bồ của Sài thành, con hẻm nhỏ Hào Sỹ Phương như thế giới lặng im cùng nét văn hóa lắng đọng được lưu giữ suốt trăm năm qua.
Nếu ngõ, ngách làm nên Hà Nội, thì Sài Gòn lại được tạo nên từ những con hẻm rất riêng biệt. Mỗi con hẻm Sài Gòn lại mang trong mình một văn hóa đặc trưng, một bản sắc riêng biệt không thể nào trộn lẫn. Hào Sỹ Phường là một con hẻm đẹp - độc – lạ như thế.
Hào Sỹ Phường là một trong những con hẻm mang bản sắc của cộng đồng người Hoa sinh sống tại Chợ Lớn. Tồn tại hơn 100 năm, con hẻm không còn đơn thuần là nơi sinh sống mà đã trở thành một dấu ấn văn hóa của cộng đồng Hoa kiều ở Sài Gòn.
Lạc bước vào đây, bạn sẽ có cảm giác như đang đắm mình vào bối cảnh một bộ phim TVB nào đó. Này là bản nhạc Hoa du dương vang lên trong cái không gian đặc sệt “mùi thời gian”; Này là những ông già bà cả ngồi nhâm nhi tách trà sáng và trò chuyện với nhau bằng thứ tiếng Hoa véo von như chim chuyền; Này là những tấm tranh, câu đối trên nền điều đỏ,… Tất cả chúng tạo nên sự bình yên đến lạ.
Mang cái tên lại - Hào Sỹ Phường nên rất nhiều người tò mò về lý do cái tên được khai sinh. Thế nên, cũng có hàng trăm lý giải cho cái tên đặc biệt này.
Theo nhiều người ở đây cho biết, tên hẻm được ghép vần trên những nét đặc trưng tạo nên con hẻm này.Theo đó, Hào được lấy từ chữ hào hiệp, Sỹ trong từ văn sỹ, Phường trong "buôn có bạn, bán có phường”, có nghĩa là văn sỹ hào hoa.
Tuy nhiên theo ông A Tôn (68 tuổi) - người đã sống ở hẻm hơn 50 năm, thì hẻm Hào Sỹ Phường trước đây thuộc quyền sở hữu của công ty Hứa Bổn Hòa (Chú Hỏa). Các căn nhà trong hẻm đều do chú Hỏa xây dựng và cho thuê lại từ năm 1910. Cái tên Hào Sỹ Phường cũng do Chú Hỏa đặt cho hẻm. Hiện nay vẫn còn một số hộ gia đình giữ lại giấy tờ thuê nhà của Chú Hỏa từ trước giải phóng.
Theo một số nghiên cứu khác thì cái tên Hào Sỹ Phường có xuất xứ từ nghề nghiệp của cư dân trong hẻm. Dưới thời Pháp thuộc, người Pháp đã tạo điều kiện cho cộng đồng người Hoa thoải mái xây dựng khu vực Chợ Lớn theo lối sống truyền thống của họ, miễn là không tạo nên sự khác biệt quá lớn đối với văn hóa bản địa.
Theo đó hẻm Hào Sỹ Phường là nơi ở của những công nhân làm nghề chế tạo xà phòng (xà bông), chà gạo cho một ông chủ tên là Hào Sỹ. Theo một số người dân trong hẻm thì cách lýgiải này phù hợp hơn cả, vì trước đây tất cả cư dân ở đây đều làm thuê, làm mướn.
Dù được lý giải bằng cách này hay cách khác thì Hào Sỹ Phường vẫn cứ thế, bình dị suốt hơn 100 năm qua. Ở nơi đây dường như mọi thứ trôi qua chậm hơn. Người ta tận hưởng cuộc sống không vội vã, không khói bụi, không tiếng ồn, dù chỉ cách đường lớn có vài bước chân.
P.V(Tổng hợp)
