Đường ngang dân sinh: Hiểm họa của đường sắt

Lực lượng chức năng đang xử lý sự việc.

Hiện trường vụ tai nạn giao thông giữa tàu hỏa và xe tải tại Huế

Giỡn mặt tử thần.

Vào chiều 20/2, tại đường ngang dân sinh thuộc xã Lộc Thủy (Phú Lộc, Thừa Thiên - Huế), tàu hỏa tông vào xe tải ba cầu khiến đầu máy ô tô đứt rời và lật nghiêng. vào lúc 14h40, đoàn tàu khách mang số hiệu SE2 do đầu máy 906 kéo, khi đến Km 738+245 (đường ngang phòng vệ bằng biển báo) khu Lăng Cô - Cầu Hai, tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM (thuộc xã Lộc Tiến, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên - Huế) đã va chạm với ô tô tải chở đá biển số 75C.

Vụ tai nạn khiến 3 người chết tại chỗ (1 lái xe, 1 phụ lái xe, 1 nhân viên đường sắt) và 4 người khác bị thương nhẹ gồm lái tàu, phụ lái tàu và 2 hành khách đi trên đoàn tàu SE2. Đầu máy và 3 toa tàu bị đổ, 3 toa bị trật bánh. Ô tô tải bị hư hỏng nặng. Nguyên nhân vụ tai nạn được xác định là do xe tải vượt đèn đỏ.

Còn tại TP.HCM, ga Sài Gòn nằm sâu trong nội thành, nên tuyến đường sắt Bắc - Nam bắt buộc chạy cắt ngang nhiều tuyến phố, trong số đó có không ít đường ngang dân sinh. Chính vì để tiện đi lại, thay vì phải đi một quãng tới đoạn đường cắt ngang có rào chắn an toàn, tranh thủ lúc chưa có tàu chạy qua, nhiều người đã tự ý băng qua. Một số khác lấy đường sắt và hành lang an toàn làm nơi tụ tập, bất chấp nguy cơ tai nạn chực chờ.

Một nguyên nhân khác cũng đáng quan tâm: Ý thức tham gia giao thông của một bộ phận người dân còn kém. Dù có sự cảnh báo của nhân viên gác ghi khi tàu hỏa đang lao đến nhưng nhiều người vẫn liều mạng, cố tình băng ngang qua đường sắt. Dọc các tuyến đường sắt này, việc sinh hoạt buôn bán ngay sát hai bên đường ray cũng khiến cho tình hình giao thông trở lên phức tạp. Nhiều đoạn, người dân tháo rào chắn, ngay tại điểm biển báo dành cho người đi bộ, vô tình tạo nên sự nguy hiểm chết người. Thậm chí, có những chỗ còn không có biển báo "Chú ý tàu hỏa" để người điều khiển phương tiện quan sát khi qua đường ray.

Hai người đàn ông đang ngồi chơi trên đường sắt bất chấp nguy hiểm.

Một ngày cuối tháng 2, chúng tôi có mặt tại điểm giao nhau giữa đường sắt và đường Nguyễn Trọng Tuyển (quận Phú Nhuận), chứng kiến cảnh 4 em nhỏ đang ngồi hóng mát trên đường ray và nô đùa chạy nhảy, có em còn nghịch ngợm đi thăng bằng trên các thanh đường ray. Thấy có tàu sắp tới, một người đi xe máy mới nhắc nhở các em vào bên trong đường. Cách đó chừng 100 m, một phụ nữ đang cặm cụi xới đất trồng rau cạnh đường ray. Cạnh giao lộ Nguyễn Văn Trỗi và đường Mai Văn Ngọc, phường 10, quận Phú Nhuận) có đường sắt bên trong, chúng tôi thấy 7 người lớn và trẻ nhỏ đang ngồi hóng mát trên đường ray, vừa thấy đoàn tàu đến, họ mới cười đùa chạy nhanh vào bên trong lề…

Tại TP.HCM, lưu thông qua đường ngang không rào chắn luôn là nỗi khiếp sợ cho người dân. Tại điểm giao nhau giữa đường ray với đường Trần Khát Chân tại phường 9, quận Phú Nhuận chỉ tồn tại đèn tín hiệu và biển báo “Dừng lại! Quan sát tàu hỏa khi qua đường sắt”, chứ không hề có rào chắn. Lực lượng gác tàu chỉ xuất hiện khi có tàu đến. Hai bên đường Trần Khát Chân là nhà dân san sát, che khuất tầm nhìn. Nhiều người khi đi qua đây không chú ý quan sát, tới gần mới phát hiện tàu hỏa đang đến nên vội vàng lùi lại, va chạm với xe phía sau hoặc ngã xe. Trường hợp tương tự còn diễn ra tại các địa điểm cắt với đường sắt tại quận Phú Nhuận như đường Trần Hữu Trang, hẻm 120/20 đường Thích Quảng Đức, đường Trương Đăng Quế (Gò Vấp)…

Ông Nguyễn Thế Danh, một tài xế xe ôm ở Phú Nhuận cho biết: “Hàng ngày, trên tuyến đường sắt có rất nhiều trẻ em ngồi chơi vô tư không chú ý tàu, người lớn thì không ai nhắc nhở”. Trước cổng Trường THCS Sông Cầu (đường Đỗ Tấn Phong, phường 9, Phú Nhuận), mặc dù có thanh chắn ngang đường sắt, nhưng học sinh khi tan trường số lượng rất đông, rất nguy hiểm khi tàu chạy ngang qua.

Dù có rào chắn khi tàu đến nhưng người dân vẫn cố tình lao qua tại quận Phú Nhuận.

Chiếc xe tải bị biến dạng hoàn toàn.

Còn nhiều hiểm họa!

Theo thống kê mới nhất của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR), toàn hệ thống đường sắt quốc gia có 1.514 đường ngang hợp pháp, trong đó, có 641 đường ngang có người gác, 366 đường ngang có cảnh báo tự động (bằng chuông, đèn trước khi tàu đi qua), 507 đường ngang có biển báo. Cả nước còn 4.302 lối đi dân sinh, đường ngang tự phát do dân mở để đi qua đường sắt. Tổng cộng số đường ngang cảnh báo bằng đèn, còi tín hiệu, bảng báo và số điểm giao cắt với đường sắt không có người gác lên đến 5.165 điểm.

Theo VNR, để duy trì một đường ngang cần có 3-5 công nhân thay ca nhau 24/24 giờ. Tiền lương, chi phí điện, nước... cho trạm gác chắn trung bình 600 triệu đồng/năm/trạm. Chính vì chi phí cao nên không thể đường ngang nào cũng có gác chắn. Cũng có trường hợp địa phương, cá nhân, tập thể tự phát lập, vận hành rào chắn nhưng các trạm này nằm ngoài danh sách các rào chắn phải bố trí người gác chắn chính thức. Để khắc phục tình trạng này, Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo VNR lập khoảng 600 cần chắn và dàn chắn tự động. Tuy nhiên, đến nay chỉ mới lắp được gần 100 điểm do việc thẩm định công nghệ cửa chắn tự động chưa xong và thiếu vốn triển khai.

Tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy qua địa bàn TP.HCM có chiều dài 14,3 km. Toàn tuyến có 29 đường ngang, trong đó 16 đường ngang có người gác chắn, 13 đường ngang có cảnh báo tự động. Hiện nay, do nhu cầu đi lại nên hàng loạt đường ngang dân sinh được người dân tự mở, nguy hiểm đi cùng là sự buông lỏng quản lý của các gia đình khi để con em ra ngoài đường sắt ngồi chơi.

Theo thống kê, những vụ tai nạn giao thông đường sắt nghiêm trọng thường xảy ra ở các tuyến đường ngang dân sinh do không có rào chắn, khuất tầm nhìn, thiếu hệ thống cảnh báo, thiếu đèn tín hiệu, mặt đường xấu, và ý thức chủ quan của người tham gia giao thông. Để phòng tránh tai nạn đường sắt, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân và học sinh quanh khu vực có đường sắt đi qua rất quan trọng.

Ngoài ra, người dân sống ven đường sắt cần có ý thức bảo vệ hành lang an toàn và trật tự mỹ quan vệ sinh trên tuyến đường sắt. Công an các phường, các quận có đường sắt đi qua cần tăng cường hơn nữa việc tuần tra, xử lý các hành vi thiếu văn hóa như cố tình không chấp hành hiệu lệnh của tín hiệu đèn, của người gác chắn, để tránh các trường hợp tai nạn thương tâm do va chạm với tàu hỏa gây ra.

Tuấn Anh