Đừng để trẻ sống với dị tật cả đời chỉ vì không khám sàng lọc trước sinh

Không làm xét nghiệm dễ bị dị tật sau sinh

Hiện nay, không ít bà bầu vẫn đang chủ quan với việc khám sàng lọc và xét nghiệm sàng lọc dị tật bẩm sinh ở thai nhi, đặc biệt có những trường hợp khi phát hiện dị tật qua hình ảnh siêu âm, các các sĩ chỉ định chọc ối làm các xét nghiệm cần thiết, nhưng nhiều bà bầu cho rằng như vậy là sẽ ảnh hưởng đến thai nhi nên đã bỏ qua.

Chính vì sự thiếu hiểu biết và chủ quan đó, không ít người đã khiến những đứa trẻ sinh ra phải chịu gánh nặng bệnh tật, dị tật ở suốt phần đời còn lại như bệnh: Down, hơi môi hàm ếch, thiếu bộ phận cơ thể, nội tạng, hoặc trẻ song sinh bị dính liền.

Để giúp bà bầu hiểu hơn về vấn đề khám sàng lọc trong quá trình mang thai, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Nguyễn Nghiêm Luật, GĐ Bệnh viện Đa khoa Medlatec. Theo PGS Luật, khi mang thai, tất cả các mẹ bầu nên đi xét nghiệm để tầm soát nguy cơ cho con em mình.

PGS Nguyễn Nghiêm Luật cho biết, phụ nữ mang thai đặc biệt chú ý đến việc khám sàng lọc.

PGS.TS Nguyễn Nghiêm Luật lưu ý, chỉ siêu âm sẽ không phát hiện được sớm dị tật thai nhi. Cần kết hợp siêu âm và làm các xét nghiệm ở từng thời điểm quy định của thai kỳ mới có thể phát hiện được dị tật thai nhi sớm và chính xác.

Đặc biệt, đối với những thai phụ có một hoặc nhiều hơn các yếu tố dưới đây thì làm các xét nghiệm sàng lọc trước sinh là bắt buộc: Tiền sử gia đình có người bị dị tật bẩm sinh, thai phụ đã trên 35 tuổi, đang sử dụng các chất có hóa chất gây hại cho thai nhi.

Ngoài ra, những thai phụ bị bị tiểu đường và sử dung insulin, thai phụ bị nhiễm virus trong quá trình mang thai, thai phụ đã từng tiếp xúc với chất phóng xạ liều lượng cao, thai phụ có tiền sử sinh non, sảy thai, thai lưu chưa rõ nguyên nhân, thai phụ hút thuốc lá, thai phụ có nghi ngờ hình ảnh dị tật trên kết quả siêu âm…cũng cần phải làm các xét nghiệm trước sinh.

Những phương pháp nào cần phải thực hiện khi mang thai

Về các xét nghiệm cần phải làm trước sinh, PGS Luật khuyến cáo, lần khám thai đầu tiên được thực hiện sau khi trễ kinh và thử que lên hai vạch, mẹ bầu nên đi khám thai để kiểm tra thai nhi được bao nhiêu tuần tuổi. Bác sĩ sẽ căn cứ vào ngày đầu của chu kỳ kinh để xác định tuổi của thai nhi.

“Trong lần khám thai này, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm 2D để kiểm tra thai xem thai nhi nằm trong hay ngoài tử cung. Trong trường hợp bạn thử que đã lên hai vạch, bác sĩ siêu âm đã thấy túi thai trong tử cung nhưng chưa thấy tim thai thì bạn cũng không phải quá lo lắng vì thai còn quá bé, thường bác sĩ sẽ hẹn ngày để bạn khám lại vì từ 7- 8 tuần tim thai sẽ có rõ”, PGS Luật thông tin.

Tiếp theo là đo độ mờ da gáy, theo đó kết hợp với tuổi mẹ và xét nghiệm Double test, các bác sĩ sẽ tính toán nguy cơ mắc hội chứng Down sớm trong thai kỳ. Đo độ mờ da gáy chính cho kết quả chính xác nhất khi thai kỳ ở tuần lễ 11 -13. Lưu ý, khi thai nhi sau 13 tuần thì chỉ số xác định độ mờ sau gáy không còn độ chính xác cao. Vì vậy, mẹ bầu cần nhớ thời điểm này để đi làm xét nghiệm.

Khám sàng lọc giúp phát hiện sớm dị tật bẩm sinh ở trẻ.

Tiếp đến là làm xét nghiệm Double test và Triple test. Đây là xét nghiệm có độ an toàn và độ tin cậy cao, phổ biến nhất hiện nay là Double test và Triple test qua cách lấy máu của mẹ bầu. Đây là bộ xét nghiệm giúp tầm soát nguy cơ bị hội chứng Down, nguy cơ dị tật ống thần kinh (cột sống đóng không kín) và thai không có não bộ.

Xét nghiệm Double test: thực hiện vào 11 tuần 2 ngày đến 13 tuần 6 ngày. Xét nghiệm Triple test: thực hiện vào tuần thứ 14 đến tuần 22, tốt nhất vào tuần thứ 16 đến 18 tuần.

Riêng đối với xét nghiệm máu, mọi bà bầu buộc phải thực hiện trước khi sinh theo chỉ định của bác sĩ. Xét nghiệm này để lấy các chỉ số là hemoglobin, hematacrit và số lượng tiểu cầu của thai phụ.

Ngoài việc kiểm tra các thành phần tế bào của máu, xét nghiệm máu cũng giúp phát hiện xem thai phụ có bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) như HIV/AIDS, giang mai, herpes, viêm gan B, C... hay không.

Tương tự xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu là điều các bác sĩ yêu cầu mẹ bầu thực hiện trước khi sinh.

Riêng đối với siêu âm 4D, bà bầu sẽ được thực hiện trong tuần thai thứ 22 – 24. Trong lần siêu âm này sẽ giúp bác sĩ phát hiện các bất thường về hình thái của thai nhi như sứt môi, dị dạng ở cơ quan, đặc biệt là các bất thường về tim và hệ xương để từ đó có can thiệp kịp thời. Ngoài ra giới tính của thai nhi cũng được nhận biết trong tuần thai này.

Còn lịch tiêm phòng vaccine uốn ván sẽ được thực hiện ở tuần thứ 30 – 32, bạn sẽ được tiêm lần lượt hai mũi vaccine theo thời gian chỉ định của bác sĩ.

Cuối cùng là siêu âm trước khi sinh được thực hiện ở tuần 35 – 36, thời gian gần sinh thai phụ sẽ được bác sĩ tiến hành siêu âm theo dõi doppler động mạch não, động mạch tử cung cũng như kiểm tra lượng nước ối, dây rốn…

Trong thời gian này, bác sĩ cũng có thể cho bạn làm xét nghiệm Non-stress (xét nghiệm để theo dõi nhịp tim thai đơn thuần mà không cần tạo nên cơn co tử cung) để kiểm tra lượng oxy thai nhi nhận được, kiểm tra sức khỏe của bé… cũng như tùy vào tình hình sức khỏe thai phụ, bác sĩ có thể cho thực hiện một số xét nghiệm cần thiết khác để sẵn sàng cho ngày lâm bồn.

Kim Anh