Dự án nhà chống lũ: Để người dân không còn sợ lũ

Từ sự đồng cảm chứa chan tình người

Những hình ảnh từ trận lũ lịch sử tại các tỉnh miền Trung đã thức tỉnh những con người có lòng với cộng đồng.

“Tôi vẫn nhớ như in hình ảnh trên báo Tuổi Trẻ ghi lại cảnh một người dân đã phải dỡ tấm ngói của mái nhà cấp 4 rồi đưa bàn tay yếu ớt lên để vượt ra ngoài tại trận lũ lịch sử ở miền Trung. Và tôi nghĩ rằng, cần phải làm một điều gì đó cho đồng bào mình” - anh Lương Hùng, đồng sáng lập dự án nhớ lại.

Những người cùng chung chí hướng từ mọi miền đã kết nối với nhau trên mạng xã hội. Mỗi người một ngành nghề, một công việc riêng, nhưng ở họ đều có một tấm lòng với những người dân vùng lũ.

Chính thức khởi động từ ngày 21/11/2013, Nhà chống lũ là dự án hỗ trợ người dân nghèo trên cả nước có môi trường sống an toàn trước thiên tai và biến đổi khí hậu. “Sau nhiều đêm tranh luận, cuối cùng nhóm dự án đã thống nhất kế hoạch chung là xây dựng nhà chống lũ cho người dân. Tùy vào điều kiện từng nơi, để dự án có thể xây dựng nhà chống lũ, hoặc nhà phao nổi trên mặt nước” - anh Hùng chia sẻ.

Anh Lương Hùng (bìa phải) đã khảo sát thực tế từng gia đình, để đưa ra mức hỗ trợ của Dự án nhà chống lũ cho người dân có hoàn cảnh khó khăn. Ảnh: Nhóm cung cấp.

Cụ thể, với nhà xây nhóm sẽ xây dựng nhà cấp 4 có gác lửng, hoặc nhà ống gác lửng. Trọng tâm của nhà được gia cố có mái chống bão giật, tăng độ liên kết, kết cấu giữa tường, bờ mái, bờ hồi nhà và khung sườn mái. Sàn gác lửng đổ bê tông cốt thép, độ cao phù hợp đảm bảo tránh lũ an toàn.

Với nhà phao, nhà bè là loại nhà nổi. Nhà sẽ dùng các vật liệu truyền thống như thùng phuy sắt 200l, thùng phuy nhựa 200l để kết nối nâng đỡ sàn và kiến trúc nhà bên trên bằng vật liệu nhẹ, độ bền cao.

“Hầu hết người dân ở các vùng thiên tai đang sống trong nhà đơn sơ, một tầng và khi nước lũ dâng lên có thể ngập lên tới mái. Một ngôi nhà chắc chắn sẽ là nền tảng cho cuộc sống an toàn của người dân trước sự khắc nghiệt của mưa gió” - Đinh Bá Vinh, kiến trúc sư của nhóm cho biết.

Địa phương đầu tiên mà các thành viên dự án Nhà chống lũ thực hiện là 5 hộ dân tại xã Sơn Thịnh, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh.

Để chính quyền và người dân chấp nhận, tin tưởng và sử dụng những ngôi nhà chống lũ thật sự là một thử thách với cả nhóm. Thậm chí, chính quyền địa phương cũng hoài nghi về tính khả thi của dự án.

Không nản chí, cả nhóm đã “túc trực” cùng ăn, cùng ở, cùng làm với bà con. Với phương châm “nước chảy đá mòn”, “mưa dầm thấm lâu”, các thành viên nhóm đồng hành với người dân thực hiện dự án. Nhóm đã giải thích cặn kẽ khả năng chống lũ của những ngôi nhà khi được xây mới. Và sự kiên trì đó đã được đền đáp khi người dân quyết định đồng hành cùng họ để xây nhà.

Sống cùng người dân vùng lũ, các thành viên dự án đã được nhân dân trìu mến gọi là Hùng “Lũ”, Giang “Lũ”, Lành “Lũ”. Mỗi thành viên trong nhóm khi được gọi như vậy đều không nhịn được cười và cảm thấy ấm áp.

Đến lan tỏa những tấm lòng từ cộng đồng

Sự lan tỏa bắt đầu hướng đến cả cộng đồng khi dự án Nhà chống lũ bắt đầu phát huy tính hiệu quả. Nhiều nhà hảo tâm, mạnh thường quân biết đến việc làm thiện nguyện của nhóm đã không ngần ngại rút hầu bao ủng hộ cho hoạt động của dự án.

“Tính lan tỏa bắt đầu bằng sự lạ lẫm từ những câu khẩu hiệu của nhóm như “Triệu thùng mì gói không bằng nhà ngói” hay “Sợ lũ chỉ là chuyện xưa cũ”… đã khiến nhiều người tìm hiểu sâu hơn. Vì đây là hoạt động rất thiết thực nên nhận được rất nhiều sự đồng cảm từ cộng đồng” - anh Hùng kể.

Người dân nghèo sẽ không còn sợ lũ bởi vì đã có những ngôi nhà kiên cố được nhóm hỗ trợ xây dựng. Ảnh: Nhóm cung cấp.

Dự án còn nhận sự ủng hộ đặc biệt của những người hoạt động trong các lĩnh vực nghệ thuật như âm nhạc, hội họa… Các chương trình ca nhạc gây quỹ ủng hộ cho quỹ của các ca sỹ tên tuổi như Thanh Lam, Tùng Dương... đã lan tỏa đến cộng đồng và nhận được những khoản tài chính hỗ trợ cho đồng bào vùng lũ. Nhiều họa sỹ đã cùng đồng hành với dự án bằng các hoạt động bán đấu giá những bức tranh để lấy tiền gây quỹ.

Điều đáng nhớ nhất có lẽ là sự tham gia của nhiều thành phần tổ chức, cá nhân trong xã hội. Dự án đã phải sử dụng tài khoản ngân hàng của cá nhân để thực hiện việc chuyển, nhận tiền ủng hộ vì nhóm dự án không có tư cách pháp nhân. Mỗi giao dịch chuyển tiền tức là nhóm dự án phải chịu một khoản phí. Những khoản tiền đóng góp cho dự án, có khi của một em học sinh chỉ 100.000 đồng cũng sẽ phải chịu phí, và con số tiền thu được sẽ không còn được như số tiền đóng góp.

“Tôi mang trăn trở đó đến gặp đại diện của ngân hàng. Dù quy định là phải có tài khoản của doanh nghiệp hay tổ chức thì mới được chuyển/nhận tiền miễn phí nhưng tôi vẫn “đánh liều” gửi một bức thư tới giám đốc ngân hàng. Mong muốn của tôi được chấp thuận vì lãnh đạo ngân hàng đã thấy được tính nhân văn của dự án. Tôi mừng như muốn khóc. Mừng không phải bởi vì số tiền phí giao dịch, mà quan trọng hơn, việc này làm tôi thấy vững tâm hơn vào những tấm lòng trong cuộc sống”, Phạm Thị Hương Giang, thành viên nhóm kể.

Đến nay, dự án nhà chống lũ đã xây dựng được gần 300 ngôi nhà chống lũ cho bà con khắp các tỉnh thành như: Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam và các tỉnh Tây nam bộ. Điều vui nhất của các thành viên dự án có lẽ là những cuộc điện thoại với lời cám ơn tha thiết của những bà con nói rằng họ không còn sợ lũ.

“Không chỉ là nhà chống lũ, chúng tôi sẽ hỗ trợ về đời sống và sinh kế cho đồng bào Hà Tĩnh, Quảng Bình đang phải đối mặt với trận lũ trong mấy ngày vừa rồi. Dự án nhà chống lũ sẽ căn cứ vào tình hình cụ thể của các địa phương để có phương thức hỗ trợ phù hợp. Trước mắt dự án sẽ hỗ trợ mỗi gia đình 2 triệu đồng mua lương lực và nhu yếu phẩm cần thiết để ổn định cuộc sống sau lũ. Sau đó, chúng tôi sẽ trao tặng các công cụ sinh kế cho người dân như hạt giống, lợn, gà, vịt…”, anh Lương chia sẻ.

Hà Thế An