Dòng tên anh khắc vào đá núi...

Lực lượng vũ trang nước bạn Lào dâng hương tiễn đưa hài cốt liệt sĩ là quân tình nguyện
và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào được Đội 584 tìm kiếm cất bốc về an táng
tại NTLS quốc gia Đường 9.

1. Tháng 3-1996, thanh niên ưu tú Phạm Viết Hòa (1975, quê Anh Sơn, Nghệ An, trú TT Hồ Xá, Vĩnh Linh, Quảng Trị) lên đường tòng quân và được biên chế về Đội quy tập hài cốt liệt sĩ 584, BCHQS tỉnh Quảng Trị. Mùa khô năm 1996 - 1997 là mùa khô thứ 3 của Đội 584 quy tập hài cốt liệt sĩ là quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào, cũng là lần đầu tiên binh nhất Phạm Viết Hòa được tham gia hành quân tìm đồng đội. Chuyến đi dự báo trước sẽ lắm gian nan bởi phải hành quân qua nhiều núi cao, vực sâu, thác ghềnh. Đoàn chỉ đi được vài tiếng đồng hồ bằng ô-tô thì bắt đầu đi bộ đến những điểm cao giữa trùng điệp rừng núi. Những dấu chân sớm mờ trong ngút ngàn cỏ dại, lau lách, không vết tích trên núi đá chênh vênh, ấy nhưng phía trước là nhiệm vụ thiêng liêng, là nghĩa tình thấm đẫm, nên ai cũng hạ quyết tâm.

"Gian nan, nguy hiểm, rừng thiêng nước độc sẽ trải dài cả 8 tháng mùa khô nhưng khi hoa Chămpa nở rộ, ta lại trở về, về cùng những đồng đội nữa", cấp trên động viên người chiến sĩ trẻ khi tạm dừng chân bên con suối giữa cánh rừng Sê Pôn. " Hoa Chămpa nở rộ thì đẹp lắm anh nhỉ, đất Vĩnh Linh chắc hợp, vài bữa về em cũng sẽ trồng làm kỷ niệm", mắt Hòa ánh lên niềm tha thiết. Tháng ngày lăn lộn giữa rừng sâu, nhất là khi tìm được hài cốt liệt sĩ, Hòa cứ reo òa xúc động. Tết năm ấy, Hòa nhớ quê da diết, nhớ cha mẹ, mai vàng nhưng giữa rừng rậm âm u lại ấm áp thay khi đội đã tìm thấy được nhiều hài cốt liệt sĩ với những kỷ vật quý giá. Niềm xúc động cứ dâng trào trong trái tim người lính trẻ đợi ngày đưa các anh hùng về quê hương yên nghỉ.

Tháng 3-1997 là cuối mùa khô, cũng là thời điểm của những cơn mưa, giông lốc báo hiệu chuyển mùa mưa trên đất bạn Lào. Bước chân hành quân của đội 584 càng gấp rút hơn. Sáng 8-3-1997, đội đã đến Vàng Hày (H.Sê Pôn). Sau ngày mưa trút tầm tã, núi mờ mịt, sông Sê Păng Hiêng chảy qua đây cuộn lên dữ dội. Và trong nháy mắt, binh nhất Hòa đã bị dòng nước lũ hung hãn cuốn trôi. Mãi chiều tối đồng đội mới tìm thấy thi thể anh trong nỗi ngậm ngùi tiếc thương khiến không ai thốt được nên lời. Tuổi 22 đẹp nhất của Hòa mãi lưu lại nơi núi đá, con sông lắm dốc ghềnh này. Ngày hôm sau, hoa Chămpa bỗng dưng bừng nở, hương như quấn lấy bước chân tiễn anh về quê Mẹ...

Thượng tá Trần Quang Lục cùng đồng đội cất bốc hài cốt liệt sĩ.

2. Thượng tá Trần Quang Lục, Chính trị viên Đội 584 cho biết, từ năm 1993 là mùa khô tìm kiếm đầu tiên trên đất bạn Lào, đến nay, CBCS đã vượt nắng thắng mưa đưa hơn 2.000 hài cốt liệt sĩ là quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào về an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) quốc gia Đường 9. Mỗi chuyến hành quân bền bỉ, lâu dài đẫm sự hy sinh mà chỉ cần gợi nhắc thôi cũng khiến họ nhớ thương nghẹn ngào. Đó là vào tháng 4-2005, BCHQS tỉnh Quảng Trị nhận tin dữ về Đội 584: Thượng sĩ Trương Quang Thanh (1980, trú xã Gio Mai, H. Gio Linh, nhập ngũ tháng 3 - 2002), chức vụ tiểu đội trưởng hy sinh khi đang thực hiện nhiệm vụ tại Mường Phìn (Savannakhet).

Người bên đông Trường Sơn bàng hoàng như lần nhận tin binh nhất Hòa ngã xuống bên dòng Sê Păng Hiêng. Dòng người ùa lên cửa khẩu đợi ngóng đưa Thanh về. Trong khi đó, phía tây Trường Sơn, đồng đội phải luồn rừng, băng sông dữ mất 1 ngày đường mới đưa được Thanh ra tới địa bàn giáp biên với Lao Bảo. Chỉ mới hôm qua đó thôi, anh tiểu đội trưởng vui tính còn tíu tít kể về quê mình: "Ri là quê nhà vô hè rồi, mùa hến ở Gio Mai ngon lắm, mẹ tớ nấu món hến thì tuyệt, các cậu về quê tớ chơi nhé". Khi đang đường hành quân đến điểm cao trên bản Phà Loong, trời bỗng đùng đùng nổi gió, kéo mây về đen kịt phủ mù rừng núi, sấm sét kinh hoàng. "Cây đổ ngã trúng anh Thanh rồi, anh Thanh ơi, anh Thanh ơi...", tiếng la thét lao về phía tiểu đội trưởng. Trong đôi mắt giàn giụa của đồng đội chỉ còn mỗi hình ảnh máu trào ra trên thân thể Thanh... Là người trực tiếp khâm liệm thi thể liệt sĩ Thanh nên Thượng tá Lục cứ nghẹn lại khi được hỏi đến. "Cậu ấy bị thương nặng ở vùng đầu, vai và ngực...", chỉ chừng ấy cũng đủ khiến người nghe không kìm được xúc động, tim như nghẹn thắt.

Một mùa khô nữa lại sắp đến, là xiết bao niềm nhớ về các anh!

Bảo Hà