Động đất ở Sông Tranh 2 có biểu hiện đặc biệt

Trao đổi với phóng viên Lao Động về “hiện tượng Sông Tranh”, TSKH Phan Văn Quýnh nhấn mạnh: “Động đất kích thích hồ chứa Sông Tranh 2 có những biểu hiện đặc biệt, vượt ra ngoài khuôn khổ của kiểu động đất này”.

Động đất xảy ra dồn dập, tình thế ngày càng phức tạp, cường độ ngày càng tăng, nhà cửa bị hư hại, đe dọa đến tính mạng, cuộc sống người dân, họ luôn phải sống trong một trạng thái lo âu phập phồng.

Chính quyền địa phương đứng ngồi không yên, trăm mối lo để ổn định cuộc sống cho dân. Huyện đội Bắc Trà My phải lên kế hoạch sơ tán dân. UBND huyện muốn có kế hoạch di dời dân. Người dân thì tự xoay xở, bỏ nhà xây, làm nhà gỗ hay vào rừng để ở, khả năng tạo ra sự tàn phá rừng.

Người dân khu vực Thủy Điện Sông Tranh 2 bỏ nhà nứt,
làm nhà tranh tre hay vào rừng ở.

TS Phan Văn Quýnh bày tỏ quan điểm: Trong lúc đó có những cán bộ quản lý thủy điện ứng xử chỉ trên lợi ích cục bộ của mình, có nhà khoa học thiếu cập nhật sự kiện, chưa từng đến Sông Tranh, đánh giá trên hiện tượng xảy ra đã đưa ra ý kiến mà tôi cho rằng là hết sức thiếu thận trọng nên đã gây bức xúc trong dư luận.

“Tình hình ở Bắc Trà My đang nóng bỏng như vậy mà một vị GS ngồi ở Hà Nội phát biểu rằng: Động đất ở Trà My chỉ là hiệu ứng thùng sắt tây, hiện tượng bình thường, khi nào lòng hồ ổn định thì sẽ hết động đất. Không biết vị GS đã nghiên cứu về bản đồ đứt gãy kiến tạo khu vực Bắc Trà My chưa, tôi tin nếu vị GS đó có thêm thông tin về điều kiện địa chất vùng Bắc Trà My và cụ thể hơn là khu vực công trình Sông Tranh 2 thì sẽ không đưa ra nhận xét rằng động đất ở Bắc Trà My là hiệu ứng thùng sắt tây” - TS Quýnh chia sẻ.

Về phía các cơ quan chức năng, “ông trưởng ban quản lý thủy điện 3 thì khuyên người dân nên tin vào các thông số khoa học , các trận động đất vừa qua đều nằm trong tính toán và chúng tôi hoàn toàn yên tâm. Đúng là ông yên tâm, còn người dân Bắc Trà My thì không... tin vào lời trấn an của ông - chính ông cũng tự nhận rằng không có chuyên môn về động đất” - TS Quýnh phân tích.

Và đây là các thông số khoa học mà phía Chủ đầu tư công trình đưa ra: “Gia tốc giao động nền cực đại với xác suất xuất hiện vượt quá 10% trong vòng 20,50,100,200 và 500 năm, Chấn động cực đại Imax=7 và amax=150 cm/s 2 . Chấn động này do động đất cực đại M=5,5 có thể phát sinh trên đứt gãy Hưng Nhượng - Tà Vi. Theo các điều kiện dung tích hồ chứa, cột nước vùng hồ chứa, điều kiện địa chất... so sánh với các thông số hồ chứa và đập dâng, điều kiện các đứt gãy địa chất và hiện trạng khả năng cực đại xuất hiện động đất vùng dự án có thể đánh giá hồ thủy điện Sông Tranh 2 khi tích nước sẽ không có khả năng gây động đất kích thích, không gây rủi ro môi trường (Báo cáo đánh giá tác động môi trường, tr. 69) của chủ đầu tư là EVN” được đăng tảo trên Báo Lao Động ra ngày 26.9.

Những diễn biến trên thực tế những ngày qua tại khu vực Thủy điện Sông Tranh 2 đã không nghiêng về các con số mà chủ đầu tư đưa ra. Đã có những khoảng cách giữa tính toán và thực tế.

Theo ông Quýnh, hiện chưa phải là lúc xem xét công tác quy hoạch, quy trình thực hiện dự án, công tác giám sát dự án, công tác thiết kế và thi công, nhưng cũng phải thấy rằng Thủy điện Sông Tranh 2 thực sự là một thử thách cho các nhà làm thủy điện không những về kiến thức mà còn cả đạo đức nghề nghiệp.