Đề phòng tác hại khi dùng diclofenac giảm viêm, đau

Khi bị các bệnh về khớp như viêm khớp mạn, thoái hóa khớp, viêm đa khớp dạng thấp thiếu niên thì một trong các triệu chứng thường gặp đó là viêm, đau. Để giải quyết tình trạng này, thuốc chống viêm, giảm đau không steroid như diclofenac hay được dùng. Thuốc còn được dùng để giảm đau trong những trường hợp đau cấp (viêm sau chấn thương, sưng nề) và đau mạn hoặc thống kinh nguyên phát.

Đây cũng là một trong những thuốc thiết yếu được Bộ Y tế cho phép dùng trong các trường hợp trên từ tuyến cơ sở và là thuốc có mặt rộng rãi trong các hiệu thuốc với nhiều dạng dùng khác nhau. Tuy nhiên, nhiều người bệnh hay mách nhau dùng diclofenac để tự chữa bệnh cho mình và người thân. Điều này sẽ rất nguy hiểm, bởi bên cạnh ưu điểm là giúp người bệnh thoát khỏi nhanh chóng tình trạng viêm, đau nhưng lại là thuốc có nhiều tác dụng phụ không mong muốn cho người dùng. Vì vậy chỉ dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ.

Tác hại nổi trội hơn cả là thuốc gây hại đường tiêu hóa (đề phòng các trường hợp chảy máu đường tiêu hóa, làm ổ loét tiến triển, nôn ra máu, đại tiện ra máu, kích ứng tại chỗ khi đặt thuốc vào trực tràng). Tác hại này là do bản chất của thuốc (thuốc làm giảm tổng hợp prostaglandin dẫn đến ức chế tạo mucin - đây là chất có tác dụng bảo vệ đường tiêu hóa). Vì vậy, đối với trường hợp bị loét dạ dày tiến triển thì tuyệt đối không được dùng thuốc này. Cần rất thận trọng dùng ở người có tiền sử loét, chảy máu hoặc thủng đường tiêu hóa (cân nhắc lợi và hại khi dùng thuốc). Một số biểu hiện khác ở đường tiêu hóa như trướng bụng, chán ăn, khó tiêu…

Do ức chế tổng hợp prostaglandin nên khi dùng diclofenac có thể gây viêm thận kẽ, viêm cầu thận, hoại tử nhú và hội chứng thận hư đặc biệt ở những người bị bệnh thận hoặc suy tim mạn tính. Với những người bệnh này, các thuốc chống viêm không steroid có thể làm tăng suy thận cấp và suy tim cấp. Do đó, người bị bệnh tim mạch, suy thận nặng hoặc suy gan nặng, người bị hen hay co thắt phế quản, quá mẫn với thuốc thì không được dùng thuốc này. Khi có triệu chứng dị ứng với diclofenac phải ngừng thuốc ngay và cần sự trợ giúp của y tế (nếu cần thiết).

Đối với người mang thai, chỉ dùng diclofenac khi thật cần thiết và khi người bệnh không dùng được các thuốc chống viêm thuộc các nhóm khác và chỉ dùng với liều cần thiết thấp nhất. Không nên dùng thuốc trong ba tháng cuối thai kỳ (vì nguy cơ thuốc ức chế tử cung co bóp và làm ống động mạch đóng sớm, gây tăng áp lực tiểu tuần hoàn không hồi phục, suy thận ở thai). Và, những người định mang thai không nên dùng bất kỳ thuốc nào có tác dụng ức chế tổng hợp prostaglandin, kể cả diclofenac, vì ức chế phôi bào làm tổ.

Dược sĩ Nguyễn Thị An