Để phát triển nguồn điện thời gian tới, phải... tăng giá điện

ảnh minh họa

Thủ tướng Chính phủ hồi tháng 3 năm nay đã ký Quyết định 428/QĐ-TTg phê duyệt Điều chỉnh quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020 có xét đến năm 2030. Với quy hoạch này, đến năm 2020, tổng công suất của các nhà máy điện phải đạt 60.000 MW, nghĩa là trong 5 năm 2016-2020, cần đưa vào thêm 21.650 MW. Tính ra phải có 1.800 MW là từ BOT, số còn lại phải giao cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong nước.

Theo ước tính của Viện Năng lượng, tổng số tiền cần đầu tư của các nhà máy điện trong giai đoạn 2016-2020 là 40 tỉ USD, tức mỗi năm cần gần 7,9 tỉ USD. Với số tiền này khi làm quy hoạch VII, các chuyên gia tính toán đủ để cung ứng điện trên toàn quốc. Tuy nhiên, việc dự phòng thấp nên phải đòi hỏi người dân, doanh nghiệp sử dụng điện tiết kiệm. Để giảm đầu tư vào lưới điện, giảm rủi ro mất cân bằng cung cầu nhưng vẫn đòi hỏi ngành điện đầu tư đủ cho nhu cầu điện.

Giải pháp chiến lược: Tăng giá điện để hút vốn đầu tư

Tại cuộc tọa đàm “Cung ứng điện giai đoạn 2016-2020: Nguy cơ thiếu điện và giải pháp” diễn ra ngày 15.11, TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng ngành điện đang phải đối mặt với nhiều vấn đề gay gắt như: Đầu tư rất lớn, khả năng cung ứng vốn ít và còn hàng loạt vấn đề khác đặc biệt là vấn đề môi trường và hiệu quả.

"Tôi nghĩ rằng, bàn đến vấn đề điện phải bàn đến vấn đề cung điện, nhưng cung như thế nào, cung cho cái gì, thiếu hay thừa, có vấn đề gì về ô nhiễm?... Nếu chỉ một mình EVN đứng ra cáng đáng thì rất khó. Thiếu điện còn do dùng điện chứ không chỉ do cung cấp điện. Cho nên tôi cho rằng, cần phải thấy mức độ gay gắt của vấn đề để xét cả 2 chiều", ông Thiên đánh giá

Theo đó, ông Thiên cho rằng cần phải đưa ra giải pháp chiến lược cho ngành điện vì một nền kinh tế như Việt Nam với 30 năm đổi mới đưa ngành công nghiệp tiêu tốn năng lượng quá nhiều khiến ngành điện phải gồng lên để cung ứng. Cụ thể cứ tăng trưởng GDP được 1 thì năng lượng hết 1,8. Không chỉ GDP ảnh hưởng tới tiêu dùng năng lượng mà còn là đô thị hóa, sự can dự của công nghệ. Việt Nam đô thị hóa tăng, du lịch tăng, khiến tiêu thụ tăng nhưng đi kèm là tiêu hao năng lượng. Do đó, cần có cải tiến về công nghệ.

Giá năng lượng cũng ảnh hưởng tới tiêu dùng năng lượng. Theo TS Thiên, phải tính tới cân bằng năng lượng trên cơ sở giá điện, không nương theo dư luận xã hội. Nếu không tính tới lợi ích tổng thể, muốn nhiều điện lại muốn giá điện rẻ thì rất khó. Điểm này cũng quyết định có thu hút được vốn vào ngành điện hay không.

"Muốn nhà đầu tư tốt, chi phí cao hơn thì phải tính tới giá điện tốt. Hiện giá điện đang ở tính lưỡng nan, giá điện cao là cả xã hội phản ứng rất mạnh…" ông Thiên nhấn mạnh

Theo ông Thiên, nếu giá điện không được cải thiện thì sẽ không ai đầu tư. Những người tiêu dùng điện nhiều sẽ đầu tư vào. Người làm công nghệ thấp, tiêu dùng điện năng không hiệu quả để đầu tư vào... dẫn đến đất nước phải trả giá cho nền kinh tế dựa trên công nghệ thấp. Trong khi giá cao một chút buộc người sản xuất, người tiêu dùng phải tiết kiệm. Giá cao khiến họ phải thay đổi công nghệ và cũng khiến nhà đầu tư sẵn sàng đầu tư vào ngành điện.

"Mỗi năm cần 6-8 tỉ USD đầu tư, giá thấp thì khó khiến nhà đầu tư tham gia cuộc chơi này. Do đó, tái cơ cấu nhất thiết phải đặt ra, yêu cầu doanh nghiệp cải thiện công nghệ", ông Thiên tái khẳng định

Tuyết Nhung