Cuba phản đối diễn văn của Tổng thống Mỹ Donald Trump

Những lời lẽ mạnh mẽ này được đưa ra sau cuộc gặp giữa hai đoàn Mỹ - Cuba tại Washington ngày 19.9 để bàn quan hệ song phương. Đây là một cuộc họp cấp cao đầu tiên giữa hai cựu thù Chiến tranh Lạnh từ khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống Mỹ hồi tháng 1.2017.

Cuộc gặp diễn ra cùng ngày ông Trump có bài diễn văn đầu tiên ở ĐHĐ LHQ, gọi Cuba là “quốc gia tham nhũng và bất ổn”. Ông Trump cũng nói sẽ không dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại của Mỹ đối với Cuba cho đến khi nào nước này “cải tổ triệt để”.

Cuba tuyên bố “phản đối mạnh mẽ” những lời lẽ của tổng thống Mỹ, phản đối chính sách mới của Mỹ đối với Cuba. Hồi tháng 6, ông Trump đã tuyên bố hủy một phần phục hồi quan hệ Mỹ-Cuba do vị tiền nhiệm Barack Obama khởi xướng.

Quan hệ Mỹ - Cuba đặc biệt lạnh lẽo từ sau tháng 8, khi Bộ Ngoại giao Mỹ nói 21 nhân viên Đại sứ quán Mỹ tại La Havana bị những triệu chứng lạ mà Bộ chỉ có thể mô tả là "những sự cố". Đó là các triệu chứng như bị mất thính giác, chấn thương não nhẹ. Một số nhân viên ngoại giao Canada cũng bị những triệu chứng tương tự.

Cuba bác bỏ mọi sự dính líu vào vụ này. Mỹ cũng không quy trách nhiệm cho Cuba dù Ngoại trưởng Rex Tillerson hôm 17.9 nói rằng đang xem xét khả năng đóng cửa Đại sứ quán Mỹ tại La Havana.

Trong bài phát biểu 41 phút ở ĐHĐ LHQ, ông Trump cũng tuyên bố Mỹ sẽ “hủy diệt Triều Tiên hoàn toàn” để bảo vệ Mỹ và đồng minh. Ông gọi lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un là "người tên lửa (rocket man) đang tự sát cùng chính quyền của ông ta" và chỉ trích Kim Jong-un là mối nguy hiểm nhất thế giới.

Ông Trump kêu gọi các nước thành viên LHQ gia tăng sức ép và cô lập, để buộc Triều Tiên phải từ bỏ những hành vi thù địch là theo đuổi chương trình vũ khí hạt nhân (VKHN) và tên lửa. Trước khi ông Trump phát biểu, Đại sứ Triều Tiên tại LHQ Ja Song-nam đã rời sảnh họp nhằm tẩy chay tổng thống Mỹ. Đoàn ngoại giao Triều Tiên được xếp hàng ghế đầu ở khu vực cử tọa.

Ông Trump cũng kêu gọi LHQ cương quyết phản đối Iran ngày càng ủng hộ "bọn khủng bố Hồi giáo cực đoan", gọi Triều Tiên và Iran là "hai mối đe dọa cho an ninh thế giới". Tổng thống Mỹ chỉ trích thỏa thuận hạt nhân Iran ký hồi năm 2015, cảnh báo Washington sẽ không thể tuân theo thỏa thuận này nếu Iran tiếp tục có các “hoạt động gây bất ổn”. Ông Trump bảo vệ Israel và chỉ trích Iran là "chế độ giết người".

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói rằng trong 30 năm sinh hoạt ở LHQ, ông chưa hề nghe một bài diễn văn can đảm và quả quyết như thế này.

Ông Trump cũng kêu gọi lãnh đạo các nước giúp phục hồi nền dân chủ ở Venezuela đang “có chế độ độc tài”.

Phản ứng lại, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro gọi ông Trump là “Hitler mới” của vũ đài chính trị quốc tế. Ông Maduro năm nay không dự ĐHĐ LHQ, nói: “Tay trùm ấy nghĩ ông ta là chủ nhân thế giới nhưng chớ nên dọa Venezuela”. Ông Maduro còn cáo buộc ông Trump từng dọa ám sát ông dù lãnh đạo Mỹ chưa hề nói thế.

Đảng Dân chủ ở Quốc hội Mỹ không hài lòng với bài diễn văn của ông Trump. Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein chỉ trích ông Trump mượn diễn đàn LHQ để "hù dọa chiến tranh". Bà nói: “Mục tiêu của ông ấy là đoàn kết thế giới thông qua các chiến lược hù dọa, nhưng thực tế ông ta chỉ càng làm nước Mỹ bị cô lập”.

Thượng nghị sĩ Edward J. Markey nói ông Trump “để trôi cơ hội nhấn mạnh chiến lược ngoại giao khi ưu tiên gia tăng những lời đe dọa”.

Ngày 20.9, người phát ngôn của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in nói rằng diễn văn của ông Trump cho thấy Mỹ tái khẳng định việc cần tăng sức ép tối đa chống lại việc Triều Tiên khiêu khích bằng tên lửa và hạt nhân.

Bảo Vĩnh (theo Reuters)