Cử nhân phải quay lại học trung cấp không thì... 'ra đường'

Hiện cả nước có hơn 200.000 cử nhân và trình độ trên cử nhân đang thất nghiệp. Theo thống kê của Bộ LĐTBXH, số cử nhân thất nghiệp ngày càng tăng cao. Trước thực trạng thất nghiệp tăng cao, các cử nhân đã phải chật vật làm đủ nghề để mưu sinh. Người làm công nhân, người bán trà đá, làm xe ôm, đi tiếp thị. Số khác thì chọn cách “liên thông ngược” – tức là quay lại học trung cấp, cao đẳng nghề để gia nhập thị trường lao động.

“Hiện nay dự báo cung - cầu lao động của chúng ta còn hạn chế, việc đào tạo chưa tương thích với nhu cầu sử dụng nên nhiều lĩnh vực đào tạo thừa. Vì vậy, dù lao động có trình độ, chuyên môn kỹ thuật cao nhưng vẫn thất nghiệp. Do đó mới có chuyện một bộ phận lao động học xong đại học dấu bằng xuống làm công nhân, hoặc một bộ phận khác quay lại học nghề với hy vọng sẽ tìm kiếm được việc làm” – ông Sâm phân tích

Theo ông Sâm, “liên thông ngược” là một điều đáng buồn cho các cử nhân và xã hội, bởi nó gây lãng phí thời gian và tiền bạc trong việc đào đạo. Tuy nhiên, nếu nhìn xa hơn thì đây lại có thể là tín hiệu mừng, bởi nó cho thấy thị trường cung – cầu lao động đang tự điều chỉnh theo hướng cân đối và phụ hợp với thị trường lao động. Điều này cũng cho thấy một thực tế là thị trường lao động đang cần nhiều lao động có kỹ năng nghề.

Ông Sâm cũng chỉ ra một ví dụ điển hình, hiện nay vào bất cứ doanh nghiệp nào ở các khu công nghiệp thì cũng đều thấy có tới 95% lao động sản xuất trực tiếp, số này chủ yếu họ tuyển lao động có chuyên môn kỹ thuật. Số còn lại, khoảng 5% là lao động gián tiếp tức làm hành chính, văn phòng… yêu cầu trình độ là đại học.

Cả nước còn hơn 200.000 cử nhân thất nghiệp, con số này được dự báo sẽ còn tiếp tục tăng nhanh (Ảnh Internet)

Trước đó trả lời báo chí, Thạc sĩ Lê Hồng Khanh - Phó hiệu trưởng trường Trung cấp y dược sĩ Hà Nội cho biết, trường có khoảng 1.000 học viên thì có khoảng 50% sinh viên đã có bằng đại học, hiện theo học văn bằng 2. Độ tuổi trung bình của sinh viên là 25, nhiều người ra trường thất nghiệp vài năm rồi đi học tiếp trung cấp.

Lý do họ đi "liên thông ngược" rất đa dạng, đa phần là trước đây đổ sô vào học nhóm ngành thời thượng như kinh tế, tài chính, ngân hàng, sư phạm… Sau này, nền kinh tế suy thoái dẫn đến việc làm khó khăn, các công ty tuyển dụng gắt gao, sa thải hàng loạt nên phải đi học để kiếm việc mới.

Ông Khanh dự đoán, vài năm tới xu hướng người đi học trung cấp để chuyển đổi ngành sẽ còn gia tăng nếu vẫn đào tạo đại học tràn lan như hiện nay. Về lâu dài, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ LĐTBXH cần có những quyết sách hợp lý để giảm bớt việc học sinh đổ sô vào các ngành học đã quá nóng, đến khi ra trường thì lại bão hòa, khó tìm việc.