Công chức phải sống được bằng lương

Thứ trưởng Trần Anh Tuấn. Ảnh: X.HẢI

Cải cách tiền lương, nhưng khi nói “tiền đâu” thì lại dừng

Hội thảo “Bối cảnh và khả năng cải cách tiền lương” nhằm đánh giá các kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân hạn chế của cải cách tiền lương từ năm 2004 đến nay; mối liên hệ giữa cải cách chính sách tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang đối với các vấn đề đặt ra hiện nay như: Việc sắp xếp tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế trong hệ thống chính trị; công tác phòng, chống tham nhũng; công tác cải cách hành chính; đổi mới cơ chế tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập và các chính sách có liên quan (bảo hiểm xã hội, ưu đãi người có công). Đồng thời, phân tích bối cảnh chính trị, kinh tế - xã hội của thế giới và Việt Nam, các thuận lợi, khó khăn, thách thức ảnh hưởng đến cải cách tiền lương ở nước ta trong giai đoạn tới để xác định vai trò và nguồn lực dành cho cải cách tiền lương trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước giai đoạn tới.

Với tham luận “Cải cách cơ bản chính sách tiền lương cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2011 - 2020. Vấn đề và giải pháp”, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ Thang Văn Phúc cho rằng tiền lương công chức hiện nay không phản ánh đúng giá trị sức lao động của họ - một loại lao động đặc biệt - lao động quyền lực. Do đó, các giá trị xã hội của người công chức bị giảm sút, làm cho hiệu lực thực thi công vụ thấp, dễ bị tổn thương và là mảnh đất của tình trạng quan liêu, tham nhũng có cơ hội phát triển đã trở thành vấn nạn của quá trình phát triển đất nước. Do đó, cần phải sớm cải cách cơ bản chính sách tiền lương hiện nay. Dẫn dụ một việc cụ thể về tiền lương công chức hiện nay không phản ánh đúng giá trị sức lao động của họ, ông Phúc nói: Lương của Thứ trưởng về hưu hiện nay không bằng lương của một ông Trung tá. Theo ông Phúc, dù đã nhiều lần bàn tới cải cách tiền lương, nhưng cứ khi nói tới “tiền đâu” thì lại dừng.

Còn tham luận của Phó chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Bùi Sĩ Lợi phân tích, sau hơn 20 năm, qua hai lần cải cách tiền lương, dù tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh song đời sống người hưởng lương ít được cải thiện.

Cũng theo ông Lợi, tình trạng công chức “sáng cắp ô đi tối cắp về” khá nhiều. Ông Lợi dẫn chứng, theo ước tính của các chuyên gia, có tới 30% công chức không làm được việc, tương đương 700 nghìn người, tiêu tốn 17 nghìn tỉ đồng từ ngân sách nhà nước mỗi năm. Bên cạnh đó, một bộ phận đội ngũ công chức hành chính, đặc biệt những người có chức vụ dù lương thấp nhưng thực tế thu nhập lại cao. Chứng tỏ có nhiều khoản thu nhập ngoài lương. Ví chính sách tiền lương hiện nay giống như “chiếc áo lâu ngày bị rách”, cần được thay thế nhanh để thay đổi diện mạo, PGS.TS Trần Xuân Cầu, nguyên Trưởng khoa Kinh tế và Quản lý nguồn nhân lực, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân nhấn mạnh: “Cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ công chức, viên chức đang được đặt ra rất cấp bách, cần giải quyết càng sớm càng tốt”.

Giảm bớt cán bộ “sáng cắp ô đi tối cắp về”

Đưa ra phương án đổi mới quản lý tiền lương, ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, bộ máy nhà nước phải được sắp xếp lại theo hướng gọn nhẹ, đa chức năng, không bị chồng chéo nhằm giảm bớt cán bộ “cắp ô”. Qua đó, cần đẩy mạnh xã hội hóa các dịch vụ công nhằm giảm bớt quỹ tiền lương viên chức từ ngân sách nhà nước, khoán biên chế và khoán chi hành chính hàng năm, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, công chức sao cho phù hợp với yêu cầu đặt ra.

Ông Lợi nhấn mạnh: Việc tinh giản biên chế bộ máy hành chính nhà nước phải được coi như một khâu đột phá quan trọng, tinh giản biên chế về số lượng nhưng phải chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ công chức.

Trao đổi với phóng viên, Thứ trưởng Bộ Nội vụ - Trần Anh Tuấn - cho biết, lương công chức thường ổn định nhưng, nhưng vào công chức mà để làm giàu thì rất sai lầm. Muốn cải cách tiền lương đạt được kết quả, Thứ trưởng Trần Anh Tuấn nhấn mạnh: Trước tiên phải thay đổi nhận thức về trả lương, phải phân biệt người làm tốt, người làm không tốt, lười biếng. Từ đó phải loại người không đáp ứng yêu cầu khỏi hệ thống công vụ, chỉ giữ lại người làm việc tốt, bên cạnh đó chính sách thu hút nhân tài.

“Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo tiền lương để công chức sống được bằng lương. Cải cách tiền lương phải có chính sách thu hút người có đủ năng lực, có thực tài vào nền công vụ để phục vụ nhân dân. Người có tài thực sự không nghĩ đến tiền, không đặt vấn đề tiền lương lên đầu tiên làm điều kiện, mà người ta cần môi trường làm việc để được cống hiến nhiều hơn. Còn vào công chức để làm giàu thì dễ phạm tội, không bị kỷ luật thì cũng bị truy tố”, ông Tuấn nhấn mạnh.

XUÂN HẢI