Cơn bão thâu tóm công ty ngoại của Trung Quốc đang chững lại

Đồng Nhân dân tệ đang được chính phủ Trung Quốc kiểm soát gắt gao hơn bao giờ hết

Tuy nhiên, cuộc vui nào cũng đến lúc dừng lại, cuộc thâu tóm lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc cũng đang dần kết thúc, chóng vánh như lúc nó bắt đầu.

Sau khi khiến cả thế giới choáng váng với số thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) ở nước ngoài bằng số tiền kỉ lục 246 tỷ USD trong năm 2016, giờ đây, những doanh nghiệp Trung Quốc lại đang phải đối mặt với sự kiểm soát ngặt nghèo từ chính phủ cùng với sự thận trọng gia tăng của những đối tác nước ngoài.

Theo Bloomberg, giá trị các vụ thâu tóm doanh nghiệp ở nước ngoài của công ty Trung Quốc trong 4 tháng đầu năm nay giảm tới 67%, mức giảm mạnh nhất kể từ giai đoạn đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2009.

Những nhà phân tích của Bloomberg cũng chỉ ra rằng, những quy định mới từ chính phủ Trung Quốc khiến cho việc chuyển tiền ra nước ngoài khó khăn hơn trước đây rất nhiều, trong khi tiền lại đóng vai trò quan trọng nhất trong bất cứ thương vụ nào. Ngoài ra, phía người bán cũng đặt ra những trở ngại mới sau khi hàng loạt thỏa thuận với phía Trung Quốc bị hủy bỏ. Một số bắt buộc các công ty Trung Quốc phải nộp những khoản tiền phạt lớn nếu rút khỏi thỏa thuận, một số doanh nghiệp khác lại chấp nhận mức giá thấp hơn nhưng để đổi lấy sự an toàn, điều mà ở thời điểm này rất ít người mua Trung Quốc có thể cung cấp cho họ tại thời điểm này.

Việc hạn chế dòng vốn chạy ra nước ngoài sẽ ổn định tỷ giá đồng Nhân dân tệ , những nó cũng sẽ bỏ đi một cây cột chống hữu hiệu hỗ trợ cho giá tài sản trên toàn cầu. Năm ngoái, với giá trị M&A ở nước ngoài tăng 137%, đưa Trung Quốc lên vị trí thứ hai thế giới về thâu tóm doanh nghiệp ở nước ngoài, chỉ sau Mỹ.

Làm nguội lại cơn điên cuồng mua sắm đang trở thành ưu tiên hàng đầu của Bắc Kinh. Từ nay đến hết tháng 9, kế hoạch của những nhà chức trách sẽ là hạn chế các thương vụ mua sắm ở nước ngoài trị giá từ 1 tỷ USD trong những lĩnh vực không phải là nòng cốt của công ty bên mua. Bắc Kinh cũng sẽ cấm hầu hết những khoản đầu tư từ 10 tỷ USD và hạn chế những khoản mua sắm ở nước ngoài vượt quá 1 tỷ USD của các doanh nghiệp quốc doanh.

Chính sách này gây trở ngại cực kì lớn, ngay tới cả những thương vụ đã được thông báo cũng gặp rất nhiều khó khăn. Hồi tháng 4 vừa qua, công ty phát triển địa ốc Shandong Tyan Home đổ lỗi cho các biện pháp kiểm soát vốn đã làm đổ vỡ thỏa thuận trị giá 1,3 tỷ USD của công ty này về việc mua lại cổ phần của tập đoàn Barrick Gold trong một mỏ khoáng sản ở Australia.

Ngoài ra, thương vụ trị giá 1 tỷ USD mua lại xưởng phim Dick Clark Productions từ tập đoàn Dalian Wanda của tỷ phú Wang Jianlin cũng đổ bể hồi tháng 3, với nguyên nhân được tiết lộ là bên mua gặp khó khăn khi chuyển tiền khỏi Trung Quốc.

“Các biện pháp kiểm soát của chính phủ đã gây những ảnh hưởng lớn đến hoạt động M&A ở nước ngoài của Trung Quốc”, ông Joseph Gallagher, trưởng bộ phận M&A khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Credit Suisse Group, nhận định. “ Những vụ thâu tóm lớn sẽ không còn xảy ra trong năm nay nữa”.

Võ Quyền