Cổ phần hóa Công ty CP Xây lắp Điện lực 1: Hàng nghìn mét vuông đất vàng ven hồ Tây bị 'bốc hơi'?

Quyết định lạ của chủ tịch EVN NPC
Công ty CP Xây lắp Điện lực 1 (CTCPXLDL 1) tiền thân là Xí nghiệp Xây lắp điện thuộc Công ty Điện lực 1 ( nay là Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc), được tiến hành cổ phần hóa từ năm 2005.
Kể từ thời điểm đó, vốn điều lệ của Công ty ổn định ở mức 8 tỷ đồng, tương ứng 800.000 cổ phần. Trong đó Nhà nước là cổ đông lớn nhất với tỷ lệ sở hữu 48,31% bao gồm Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc (EVN NPC) chiếm 29,21% và Công đoàn EVN NPC nắm giữ 19,1%.
Đầu năm 2016, CTCPXLDL 1 bất ngờ có tờ trình ĐHĐCĐ thường niên 2016 về chủ trương thông qua kế hoạch tăng vốn điều lệ từ 8 tỷ đồng lên 40 tỷ đồng nhằm bổ sung nguồn vốn cho công tác sản xuất kinh doanh của công ty.
Theo đó, tương ứng với tỷ lệ vốn góp đang sở hữu, EVN NPC được quyền góp thêm 9,372 tỷ đồng; Công đoàn EVN NPC được quyền góp thêm 6,112 tỷ đồng nhằm đảm bảo quyền lợi và “tiếng nói” tại doanh nghiệp này.
Ngày 25/4/2016, EVN NPC đã có công văn số 1553/EVN/NPC-TCKT do Chủ tịch HĐQT Thiều Kim Quỳnh ký giao nhiệm vụ cho người đại diện phần góp vốn của NPC tại CTCPXLDL 1 biểu quyết tại ĐHĐCĐ công ty. Theo đó, EVN NPC không mấy mặn mà với việc tiếp tục góp thêm vài tỷ đồng tiền vốn vào đây để bảo toàn tỷ lệ vốn nhà nước.
Cụ thể, công văn 1553 chỉ rõ “đối với phần vốn EVN NPC được quyền góp tăng thêm tương ứng tỷ lệ nắm giữ 29,21%, EVN NPC sẽ không góp thêm nhưng sẽ xem xét chuyển nhượng quyền mua tăng thêm theo quy định”.
Về 19,1% vốn góp Công đoàn được quyền mua thêm, chủ tịch Công đoàn EVN NPC Nguyễn Văn Tiệp ngày 06/5/2016 có công văn số 69/TB-CĐNPC về việc giới hạn thời hạn đăng ký góp vốn tới ngày 16/5/2016. Quá thời hạn trên coi như cán bộ, công nhân viên không có nhu cầu tham gia góp vốn. Với văn bản này, như vậy nhân viên thuộc diện “ưu đãi” chỉ có đúng … 10 ngày để chuẩn bị tiền nếu muốn thành cổ đông!.
Khi CTCP XLDL 1 hoàn thành việc tăng vốn lên 40 tỷ đồng, tỷ lệ vốn của EVN NPC tại đây sẽ bị giảm đáng kể từ mức 48,31% xuống chỉ còn 9,7%, tính riêng vốn Nhà nước sẽ chỉ còn vỏn vẹn 5,8%.
Một vấn đề đáng lưu ý trong công văn 1553/EVN/NPC-TCKT do chủ tịch Thiều Kim Quỳnh ký, EVN NPC cũng không nêu căn cứ ý kiến chỉ đạo từ cơ quan chủ quản sở hữu 100% vốn – Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), mặc dù theo quy định pháp luật, đây là điều bắt buộc, mà đã đưa ra quyết định chỉ dựa trên “nội dung thẩm tra của Ban chuyên môn tại EVN NPC”.
Trong khi đó, quy chế quản lý vốn và người đại diện của EVN tại công ty con, công ty liên kết quy định, EVN quản lý vốn đầu tư vào công ty con, công ty liên kết thông qua người đại diện. Người đại diện thực hiện các chỉ đạo của EVN, thay mặt EVN thực hiện quyền của cổ đông, quyền của chủ sở hữu công ty tại công ty con, công ty liên kết”. Quy chế này cũng quy định HĐTV hoặc Chủ tịch công ty con do EVN nắm giữ 100% vốn điều lệ thực hiện theo ủy quyền của EVN, chịu trách nhiệm quản lý vốn đầu tư vào công ty con, công ty liên kết theo các quy định hiện hành để bảo toàn, phát triển vốn đầu tư của công ty.
Đất vàng thầm lặng
Trong bối cảnh EVN nói chung và EVN NPC nói riêng phải thực hiện tái cơ cấu danh mục đầu tư, khoản đầu tư với giá trị ghi sổ 2,3 tỷ đồng của EVN NPC tại CTCP XLĐL 1 luôn được đánh giá cao nhờ hiệu quả mang lại hàng năm.
Xét về tài chính, tổng tài sản của CTCP XLDL 1 đạt mức 113 tỷ đồng (tính đến hết 30/06/2014) – cao hơn gấp nhiều lần so với số vốn của doanh nghiệp đang sở hữu.
CTCP XLDL 1 có vai trò thực hiện các dự án xây lắp điện trên địa bàn các tỉnh thành phía Bắc – đúng với ngành nghề kinh doanh chính của EVN NPC và liên tục đưa về các hợp đồng có giá trị như Gói thầu số 1 Xây lắp lưới điện trung áp nông thôn Thái Nguyên, xây lắp đường dây và TBA các xã tại Lục Ngạn, Bắc Giang, …
Việc liên tục thi công các gói thầu lớn một phần nhờ thương hiệu của EVN NPC với tỷ lệ sở hữu gần 50% trước đây.
Ngoài ra, tài sản vô hình – tiềm lực ngầm của doanh nghiệp bao gồm quyền sử dụng hai khu đất rộng 3.350 m2 và 8.109 m2 tại An Dương – Tây Hồ (Hà Nội)được dùng làm tài sản thế chấp tại ngân hàng vay tiền cấp vốn đầu tư cho các dự án thi công cũng chính là lợi thế của CTCP XLDL 1.
Hai khu đất Nhà nước giao cho CTCP XLDL 1 sử dụng làm trụ sở và kho bãi đều là những khu đất ‘sạch’ rộng rãi hiếm hoi còn sót lại ở khu vực quận Tây Hồ, ngay giáp hai hồ điều hòa lớn nhất Thủ đô là hồ Tây và hồ Trúc Bạch. Theo các trang tin rao bán bất động sản, những lô đất tương tự trên đường An Dương với diện tích nhỏ hơn rất nhiều hiện đang được rao bán với giá lên tới 130-150 triệu đồng/ m2.
Tạm tính trung bình với mức giá 100 triệu đồng/m2, thì với các khu đất thuộc quyền CTCP XLDL 1 đang sở hữu, doanh nghiệp này cũng nắm trong tay tổng giá trị tài sản cả vô hình và hữu hình lên tới 1.200 tỷ đồng, trong đó phần quyền lợi của nhà nước hiện tại là 116 tỷ đồng (9,7%), so với con số 580 tỷ đồng (48,31%) trước khi tăng vốn.

Không để lợi ích nhóm thao túng
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu tiếp tục bán vốn Nhà nước, bán hết ở những doanh nghiệp không cần nắm giữ nhưng không để lợi ích nhóm thao túng, thất thoát vốn, tài sản Nhà nước. Ban Chỉ đạo đổi mới doanh nghiệp, người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty phải chịu trách nhiệm về thực hiện kế hoạch tái cơ cấu và không để mất vốn, tiêu cực.