Cơ hội thoái vốn

Cơ hội bán vốn nhà nước đang lớn, và có thể còn lớn hơn một khi thị trường phục hồi, thông thường là sau Tết Nguyên đán nếu nhìn vào lịch sử. Trong ảnh là dây chuyền sản xuất sữa nước của Vinamilk tại nhà máy ở Bình Dương. Ảnh: Minh Tâm.

Chẳng có một lý do cơ bản nào đủ sức giải thích cho điều này ngoài những nguyên nhân xa xôi như bầu cử Tổng thống ở Mỹ, khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có thể tăng lãi suất, trong khi những yếu tố vĩ mô lại vẫn tiếp tục ủng hộ VN-Index tiến về ngưỡng 700 điểm.

Thanh khoản các ngân hàng vẫn dồi dào dù lãi suất qua đêm tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng có nhích nhẹ so với tháng trước. Lãi suất trúng thầu trái phiếu chính phủ tiếp tục hạ kể cả với các kỳ hạn dài 10, 15 năm. Kho bạc Nhà nước đã không còn phát hành trái phiếu kỳ hạn năm năm. Tỷ giá ổn định và sẽ không có biến động nào đáng kể cho đến hết năm khi nguồn cung đô la Mỹ vẫn đang lấn lướt cầu. Dự báo của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho thấy tăng trưởng GDP sẽ cao hơn 7% trong quí cuối cùng của năm và lạm phát sẽ ở mức dưới 5%.

Một số công ty chứng khoán nhận định thị trường đang đi theo chu kỳ suy yếu và có khả năng thiết lập đáy vào cuối tháng 12, tức trước Tết Âm lịch. Sự giảm giá thêm kể từ mức hiện tại đối với cổ phiếu có thể không nhiều, nhưng giá tăng là điều khó xảy ra. Thị trường đang và sẽ lình xình cho đến khi tâm lý nhà đầu tư bắt nhịp với những sự kiện có tính dấu mốc với chứng khoán như việc Nhà nước thoái hết vốn ở tám công ty niêm yết cùng với bán vốn ở Habeco, Sabeco.

Hai ngày đầu tuần này, khối lượng khớp lệnh của Habeco trên UpCom đã tăng và ngày 8-11 đã có gần 120.000 đơn vị được chuyển nhượng, tức xấp xỉ 6% lượng cổ phiếu mà nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ nắm giữ, có thể giao dịch. Với mức giá 144.700 đồng/cổ phiếu, giá trị vốn hóa của Habeco đã vượt ngưỡng 1,5 tỉ đô la Mỹ, P/E khoảng 38 lần, đã cao hơn nhiều mức P/E bình quân 25 lần của các nước khu vực đối với doanh nghiệp trong ngành bia. Thị trường đã bắt đầu xuất hiện dự báo giá cổ phiếu của Sabeco có thể lên tới 200.000 đồng căn cứ vào thị giá Habeco.

Lúc này liệu đã là thời điểm tốt nhất để Nhà nước thoái vốn khỏi hai tổng công ty kinh doanh rượu, bia, nước giải khát chưa? Nếu giá đã đến mức vượt xa sự mong đợi, thì việc thoái vốn càng phải được tiến hành càng sớm càng tốt. Đại diện Hose cho biết Sabeco đã làm việc với sở về việc niêm yết, thực hiện các thủ tục, đã chọn được nhà tư vấn niêm yết nhưng vẫn chưa chốt được giá khởi điểm ngày chào sàn cũng như ngày giao dịch đầu tiên. Mà chưa chốt được giá khởi điểm, thì chưa thể nộp hồ sơ niêm yết hoàn chỉnh. Chốt giá nào, Sabeco đang đợi ý kiến của cơ quan chủ quản là Bộ Công Thương.

Chuyện thoái vốn nhà nước ở Vinamilk và những công ty niêm yết khác cũng đang dần nguội. Số lượng các nhà đầu tư và đối tác chiến lược đăng ký mua cổ phiếu Nhà nước bán không ít, nhưng mua ở mức giá nào là chuyện khác. Đừng nghĩ họ sẽ mua với bất cứ giá nào.

Một quan chức chứng khoán nhớ lại hồi IPO Đạm Phú Mỹ, đã có ý kiến thắc mắc sao Nhà nước bán rẻ thế? Lúc ấy đã có ý kiến phản biện rằng với số tiền thu được từ IPO Đạm Phú Mỹ, Nhà nước có thể xây một doanh nghiệp sản xuất phân bón quy mô tương tự, hiệu quả kinh doanh tương tự mà giá thành thấp hơn. Như vậy IPO Nhà nước có lợi, chứ không thiệt hại gì. Thị trường sau này đã chứng minh phản biện trên là đúng bởi sau Đạm Phú Mỹ, chúng ta đã có Đạm Cà Mau và khi cổ phần hóa Đạm Cà Mau, Nhà nước đã phải “khéo léo” lắm mới bán được hết tỷ lệ cần bán.

Các đợt bán vốn của Nhà nước chắc chắn sẽ phải gọi vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài vì giới đầu tư cá nhân và tổ chức trong nước khó có thể cáng đáng nổi việc tiêu thụ hết vài tỉ đô la Mỹ cổ phiếu. Dòng tiền nội chảy vào chứng khoán không phải vô hạn. Ngay cả khi thị trường đi xuống, lượng tiền ký quỹ cũng khoảng 1 tỉ đô la Mỹ. Chứng khoán đang sống một phần nhờ tiền margin. Còn tiền nhàn rỗi trong dân, thử hỏi có bao nhiêu phần trăm sẵn sàng để mua cổ phiếu Sabeco, Habeco, Vinamilk... mà Nhà nước bán ra?

Cơ hội bán vốn nhà nước đang lớn, có thể còn lớn hơn một khi thị trường phục hồi, thông thường sau Tết Âm lịch nếu nhìn vào lịch sử. Chuẩn bị sẵn sàng đón cơ hội lớn và tận dụng nó trong thoái vốn là cả một nghệ thuật cộng thêm chút may mắn. Chúng ta không thể để cơ hội đó vuột qua như đã từng vuột qua trong quá khứ cách đây 9-10 năm.