Cô gái không biết El Nino là gì: VTV cũng sai

El Nino là hiện tượng khí hậu

Những ngày qua, cộng đồng mạng liên tục chia sẻ phần thi trong chương trình Ai là triệu phú phát sóng tối 22/11 của cô gái 9X - Phạm Thị Quyên - kỹ sư của một công ty Nhật.

Kết thúc phần thi của mình, người chơi dừng chân ở câu hỏi số 8, nhận 2 triệu đồng tiền thưởng.

Điều đáng chú ý trong câu hỏi đầu tiên, chương trình đưa ra câu hỏi: El Nino là gì? - A: Một loại dương xỉ; B: Một điệu nhảy; C: Một khu rừng ở châu Phí; D: Một hiện tượng thời tiết.

Thế nhưng, theo một số ý kiến các thành viên trên mạng, tất cả các đáp án của chương trình đều sai và không chính xác.

Để biết rõ hơn về khái niệm này, Đất Việt đã nhờ các chuyên gia về biến đổi khí hậu, chuyên nghiên cứu hiện tượng này phân tích rõ.

Trao đổi cụ thể, PGS.TS Lê Anh Tuấn - Phó Viện trường Viện nghiên cứu biến đổi khí hậu (Đại học Cần Thơ) cho biết: "El Nino nếu đúng chuỗi tồn tại của nó thì đó là hiện tượng khí hậu, còn trong El Nino sẽ tồn tại một số hiện tượng với thời gian ngắn thì đó là thời tiết.

Qua chuỗi El Nino mà nhiều đợt xuất hiện lặp lại theo chu kỳ thì cái đó là khí hậu, còn hiện tượng trong EL Nino gây ra như ít mưa, khô hạn, bốc hơi...giai đoạn đó là thời tiết. Có nghĩa khí hậu là cái gì trong giai đoạn dài, còn thời tiết là trong giai đoạn ngắn.

Câu hỏi và đáp án của chương trình Ai là triệu phú

Chu kỳ của El Nino là một hiện tượng liên quan đến vấn đề khí hậu, còn biểu hiện của El Nino trong một giai đoạn ngắn trong tháng đó, ngày đó, nhiệt độ cao hơn, thấp hơn đó là thời tiết".

Nói rõ hơn về El Nino, theo TS Tuấn, đây là tiếng Tây Ban Nha, được bắt đầu sử dụng bởi các ngư dân ở dọc bờ biển Ecuador và Peru để chỉ hiện tượng một dòng hải lưu ấm xuất hiện khoảng Giáng sinh và kéo dài khoảng vài tháng. Trong khoảng thời gian này cá ít đi, do đó các ngư dân thường ở nhà để sửa chữa các ngư cụ.

Trong một số chu kỳ El Nino, hiện tượng dòng hải lưu ấm này làm gián đoạn mùa đánh cá đến tận tháng 5 hoặc tháng 6 năm sau. Trải qua nhiều năm, thuật ngữ El Nino được sử dụng để chỉ hiện tượng dòng hải lưu ấm và các ảnh hưởng của nó không chỉ đối với các ngư dân ở Ecuador, Peru mà còn đối với các ngành nghề khác nhau trên toàn thế giới.

Dễ hiểu hơn thì El Nino là hiện tượng phá vỡ điều kiện bình thường của hệ thống đại dương - khí quyển ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương gây nên những ảnh hưởng đến thời tiết trên qui mô toàn cầu.

Nhận định về câu hỏi trong chương trình đặt ra "El Nino là gì", ông Tuấn cho rằng, đây là một câu hỏi không đầy đủ, tại vì người đặt câu hỏi ra cũng không cần rõ mình muốn nói trong một giai đoạn dài hay ngắn. Mình muốn hỏi thì phải nói rõ là trong một giai đoạn dài hay ngắn, tại vì hiện tượng còn liên quan đến thời gian nó xuất hiện.

"Câu hỏi chưa được rõ ràng, chưa được đầy đủ, mà đây là lĩnh vực không phải ai cũng biết, ai cũng tìm hiểu vì nó khá chuyên sâu. Thực tế, trong một câu hỏi trắc nghiệm, cái khó là câu hỏi phải ngắn, nhưng ngắn phải đầy đủ nghĩa, thì câu trả lời mới hợp lý.

Câu hỏi của chương trình này đặt ra tôi thấy nó cũng như kiểu nửa chừng. Ví dụ nếu đặt ra câu hỏi Em khỏe không? câu hỏi này rất khó trả lời, bởi vì, khỏe ở thời điểm nào, nó hoàn toàn khác với việc đặt câu hỏi: Hôm nay có khỏe không, nghĩa là khỏe phải ở trong một giai đoạn nào đó", ông Tuấn cho biết.

Câu hỏi của chương trình chưa chính xác

Trong khi đó, cũng đưa ra quan điểm về vấn đề trên, chuyên gia mạng lưới sông ngòi, TS Đào Trọng Tứ cho biết: "Khí hậu là một hiện tượng tổng quát của các vấn đề mưa, gió, bão, lốc, lạnh, nóng...Còn thời tiết là ở những thời điểm tức thời, thời tiết hôm nay, ngày mai, sáng chiều, nghĩa là trong thời gian ngắn.

Nó là biến chứng của khí hậu trong một không gian thì gọi là thời tiết, thời tiết chỉ là hiện tượng, còn khí hậu là chung, như biến đổi khí hậu là thay đổi các chỉ số, nhiệt độ, luân chuyển trong không khí...

Chính vì thế, El Nino là một hiện tượng khí hậu nhưng lại gây ra các loại hình thời tiết khác nhau, nó là tác động làm khí hậu thay đổi".

Bên cạnh đó, theo ông Tứ, El Nino phải là một hiện tượng của thiên nhiên, do vấn đề vận chuyển luồng khí, luồng hải lưu lạnh ở phía Tây bán cầu, làm cho Tây bán cầu rất lạnh, làm cho Đông bán cầu nóng, làm cho một bên mưa nhiều, còn một bên khô hạn kéo dài.

Còn La Nina theo tiếng Tây Ban Nha nghĩa là hiện tượng nghịch đảo của El Nino. Là hiện tượng vùng biển ở khu vực nhiệt đới Thái Bình Dương lạnh đi một cách bất thường.

"Khi con người tác động đến bầu khí quyển, tầng bình lưu, tầng ozon, mặt trời chiếu trực tiếp xuống nhiều hơn, gây nên vấn đề nóng, hiệu ứng, làm trái đất nóng lên, băng thì ran ra, nước biển dâng lên, quá trình hấp thụ nhiệt, nước biển nở ra tạo thành hiện tượng nước biển dâng.

El Nino thường diễn ra không đều đặn, nhưng nằm trong một chu kỳ từ 2-7 năm. Mỗi đợt El Nino có cường độ và biên độ thời gian khác nhau", ông Tứ phân tích.

Nói về nữ kỹ sư không biết El Nino là gì trong một cuộc thi, theo vị chuyên gia trên, câu hỏi này vô cùng khó, đây là vấn đề nghiên cứu sâu của các chuyên gia môi trường, biến đổi khí hậu. Đến các nhà khoa học, còn chưa hiểu hết được hiện tượng này, vì nó là những khái niệm mới phát triển, ngay trong câu hỏi của chương trình đáp án còn chưa chính xác.