Chứng khoán quí 4: xu thế tăng điểm được hỗ trợ

Cuối tuần qua, Vietcombank đã giảm lãi suất cho vay ngắn hạn về mức 6%/năm. Ảnh: Uyên Viễn

Thị trường chứng khoán (TTCK) đã có một quí 3 khá tích cực khi chỉ số VN-Index tăng 8,5% trong khi khối lượng giao dịch trên sàn HSX cũng có sự cải thiện đáng kể (tăng 23%).

Câu hỏi đặt ra là liệu TTCK có duy trì được xu thế tăng điểm trong quí 4 hay không?

Nhiều yếu tố tích cực hỗ trợ

Tính tới thời điểm này, có thể nhìn thấy một số yếu tố mang tính hỗ trợ cho TTCK trong quí cuối năm. Những yếu tố này không mới nhưng có thể sẽ được thúc đẩy mạnh hơn, giúp kéo dài kỳ vọng về xu thế tăng trung hạn của VN-Index.

Thứ nhất, lộ trình thoái vốn nhà nước, cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước gắn liền với việc nhanh chóng niêm yết ngay sau khi cổ phần hóa sẽ được Chính phủ đẩy mạnh hơn nữa trong quí 4. Quyết tâm của Chính phủ đã được thể hiện rõ trong những tuyên bố ở quí 3, vấn đề thị trường chờ đợi là hành động thực tế. Mới đây, Bộ Công Thương cũng đã quyết định thành lập Ban chỉ đạo và Tổ giúp việc ban chỉ đạo thoái vốn nhà nước tại Sabeco và Habeco - hai doanh nghiệp nổi tiếng vì sự chậm trễ lên sàn dù đã cổ phần hóa được chín năm. Nhà đầu tư sẽ theo dõi sát sao việc niêm yết của hai doanh nghiệp này, coi đó là cơ sở để kỳ vọng vào chủ trương “nói đi đôi với làm” của Chính phủ.

Thứ hai, sau khi bốn ngân hàng lớn điều chỉnh giảm lãi suất huy động vào cuối tháng 9, những tín hiệu đầu tiên về giảm lãi suất cho vay cũng đã xuất hiện. Vào cuối tuần qua,Vietcombank đã giảm lãi suất cho vay ngắn hạn về mức 6%/năm; LienVietPostBank giảm từ 1-1,5%/năm đối với các khoản vay ngắn hạn mới từ ngày 15-10; HDBank giảm lãi vay cho tất cả khách hàng doanh nghiệp lẫn cá nhân... Lãi suất cho vay giảm sẽ giúp các doanh nghiệp trên sàn giảm chi phí lãi vay, đặc biệt là những doanh nghiệp có hệ số vay nợ lớn, giúp các doanh nghiệp này cải thiện kết quả kinh doanh, qua đó tăng tính hấp dẫn khi đầu tư vào kênh chứng khoán.

Bộ Công Thương mới đây đã quyết định thành lập Ban chỉ đạo và Tổ giúp việc ban chỉ đạo thoái vốn nhà nước tại Sabeco và Habeco - hai doanh nghiệp nổi tiếng vì sự chậm trễ lên sàn dù đã cổ phần hóa được chín năm.

Thứ ba, diễn biến giá dầu là một yếu tố không thể bỏ qua khi nó tác động trực tiếp đến giá nhóm cổ phiếu có vốn hóa lớn là dầu khí. Thị trường vẫn đang chờ đợi khả năng Tổ chức các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) sẽ có thể thực thi thỏa thuận chính thức cắt giảm sản lượng vào tháng 11 tới. Mặc dù còn khá nhiều hoài nghi về khả năng này nhưng ít nhất trong ngắn hạn, giá dầu thô thế giới vẫn đang được hỗ trợ tích cực.

Nhận diện rủi ro

Mặc dù có nhiều yếu tố hỗ trợ nhưng không phải không có những rủi ro đối với VN-Index trong ba tháng cuối năm.

Dễ thấy và được đề cập nhiều nhất vẫn là rủi ro Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ tăng lãi suất. Khả năng này đang được nhà đầu tư thế giới đặt cược nhiều vào tháng 12 với xác suất tăng quanh mức 60% thay vì sẽ tăng ngay trong tháng 11. Lộ trình tăng lãi suất là khó có thể đảo ngược trước những tín hiệu hồi phục rõ ràng của kinh tế Mỹ hiện nay nhưng Fed cũng không muốn mạo hiểm tăng lãi suất sớm nhằm tránh những tác động bất lợi đối với thị trường tài chính trong trường hợp cuộc bầu cử tổng thống Mỹ cho những kết quả bất ngờ. Lãi suất đồng đô la Mỹ tăng sẽ kích thích dòng vốn FII rút ra, dẫn tới động thái bán ròng của khối ngoại. Tuy đây là hiện tượng không mới nhưng quy mô bán ròng của khối này tại từng thời điểm lại là điều khó lường, dẫn tới việc khó xác định mức độ ảnh hưởng tới chỉ số VN-Index.

Ngoài ra, những sự kiện mang tính bất ngờ như việc Samsung công bố dừng sản xuất sản phẩm Galaxy Note 7, thậm chí xem xét khai tử dòng điện thoại Note cũng có thể có những tác động đáng kể tới kinh tế Việt Nam, đặc biệt ở góc độ xuất khẩu. Xuất khẩu sụt giảm sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến nguồn thu ngoại tệ, từ đó có tác động lan truyền đến các cân đối vĩ mô khác. Nhà đầu tư thường không để tâm nhiều đến những rủi ro kiểu này từ sớm cho đến khi ảnh hưởng tiêu cực của chúng được biểu hiện rõ ràng. Khi vĩ mô có vấn đề, TTCK chắc chắn cũng sẽ gặp bất lợi.