Chuẩn bị lấy ý kiến thay đổi phương thức lễ Cầu trâu, Cướp phết

Sở VHTTDL Phú Thọ cho biết, dự kiến, ngày 9/11 tới, Sở VHTTDL tỉnh sẽ tổ chức hội thảo, lấy ý kiến các nhà khoa học và nhân dân về việc thay đổi phương thức tổ chức thực hành lễ hội Cầu trâu và cướp Phết tại địa phương.

Lễ hội Cầu Trâu (xã Hương Nha, Tam Nông, Phú Thọ) được tổ chức đêm mùng 9 rạng ngày mùng 10 tháng Giêng hàng năm để tưởng nhớ về công đức của nữ tướng Xuân Nương (thời Hai Bà Trưng).

Việc đập đầu trâu đến chết trong lễ Cầu trâu là không đúng nghi thức xưa (ảnh soha.vn)

Tuy nhiên, sau nhiều năm không được tổ chức, lễ hội Cầu trâu mới được người dân khôi phục một vài năm trở lại đây đang bị lên án vì tính bạo lực. Tại lễ hội, một con trâu đực khỏe sẽ bị dùng búa đánh vào đầu cho đến chết.

Sau khi trâu được lột da, người ta chôn 4 chiếc cọc rồi căng da trâu làm cảnh “nồi da nấu thịt” tái hiện việc mổ trâu khao quân của nữ tướng Xuân Nương.

Người ta còn cắt 12 miếng thịt trâu ngon ở bắp làm 12 quả đài xinh để tế thần. Sáng mùng 3 tháng Giêng (nay là sáng mùng 10) người dân tổ chức lễ “chạy chài”.

Lễ gồm thịt và lòng trâu đặt trên mâm tre. Sau đó, nhà sát đội ra bến Gềnh để cúng. Trên đường đi lễ về, người dân thi nhau tranh cướp lễ vật. Người dân quan niệm, nếu ai cướp được lễ vật thì năm đó làm ăn phát đạt, con cháu thuận hòa, gặp nhiều may mắn.

Tuy nhiên, theo ông Đặng Đình Thuận, Phòng nghiệp vụ văn hóa, Sở VHTTDL Phú Thọ, theo nghiên cứu của Sở, những tục, hèm này không có trong lịch sử. Ông Thuận cho biết: “Trong thời gian qua, Sở đã nghiên cứu, khảo sát và tham khảo ý kiến từ các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu ở Viện Văn hóa nghệ thuật Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam... và được biết, không có căn cứ nào để thực hiện nghi thức Cầu trâu bằng việc đập vào đầu trâu cho đến chết. Trong lịch sử, người xưa chỉ dùng búa dí vào đầu trâu 3 lần thực hiện tục hèm”.

Tính chất bạo lực trong việc tranh cướp Phết đang bị dư luận lên án tại lễ hội Phết Hiền Quan (ảnh Hồng Hà)

Cũng theo ông Thuận, trong hội thảo lần này, BTC sẽ đưa ra các ý kiến của các nhà khoa học và tuyên truyền đến người dân về tục hèm Cầu trâu xưa kia. Từ đó, BTC sẽ xin ý kiến người dân, đặc biệt là các cụ cao niên ở địa phương về việc tổ chức nghi thức Cầu trâu trong lễ hội này.

Đối với lễ hội cướp Phết (Phết Hiền Quan), Phú Thọ cũng sẽ thực hiện xin ý kiến các nhà khoa học và nhân dân về hình thức thực hành lễ hội sao cho đảm bảo văn minh, tránh hiện tượng tranh cướp phản cảm như thời gian vừa qua./.

Hồng Hà