Chưa tái định cư đã... di cư

Khu vực bị sạt lở tại khu tái định cư xã Vạn Thọ huyện Đại Từ.

Dự án khu tái định cư xã Vạn Thọ, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, được UBND tỉnh ký quyết định 2390/QĐ-UBND, ngày 27/10/2014, phê duyệt, với diện tích 3,19 ha, có tổng vốn khái toán ban đầu 16 tỉ 119 triệu đồng, nhằm ổn định cho 35 hộ dân “nằm” dưới cốt 46,25, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Đây là một trong chuỗi phân khúc thuộc dự án đầu tư tổng thể bố trí ổn định dân cư vùng bán ngập hồ Núi Cốc; do Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên làm chủ đầu tư, Công ty CP tư vấn xây dựng phát triển hạ tầng miền Bắc tư vấn thiết kế; Công ty CP xây dựng Huy Hùng giám sát và hai Công ty xây dựng giao thông 2; Công ty CP xây dựng Đức Thụ thi công.

Theo báo cáo của chủ đầu tư, dự án được khởi công từ tháng 9/2015 đến nay đã hoàn thành được trên 80% khối lượng xây lắp các hạng mục công trình. Tuy nhiên, chỉ sau cơn mưa lớn ngày 22/4-/016 đã làm sạt lở đất nghiêm trọng 4 khu vực với tổng chiều dài 350m, rộng 10m2.

Trước thực trạng mất an toàn nghiêm trọng, UBND tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo di dời 2 hộ dân đang sống tại khu vực có nguy cơ sạt lở và tạm dừng các đơn vị thi công, đồng thời yêu cầu chủ đầu tư báo cáo nguyên nhân sạt lở, quy trách nhiệm đối với đơn vị thi công lập phương án khắc phục hậu quả.

Ngày 16/5/2016 chủ đầu tư Dự án có văn bản báo cáo lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên đã xác định nguyên nhân: “Do tình hình thời tiết diễn biến ngày càng bất thường, phức tạp khó lường, điển hình trận mưa lớn ngày 22/4/2016 trên khu vực xây dựng khu tái định cư”.

“Đồng thanh” với chủ đầu tư, Công ty CP tư vấn xây dựng cơ sở hạ tầng Thái Nguyên, đơn vị tư vấn khảo sát đánh giá các yếu tố kỹ thuật của hiện trạng công trình đã có báo cáo… rất chuyên môn: “Nguyên nhân xảy ra hiện tượng sạt lở gồm tổ hợp nhiều nguyên nhân về địa hình, địa mạo, địa chất, kiến tạo địa chất, thủy văn trên mặt”(?)… Với những báo cáo của những đơn vị tham dự trực tiếp, khi Dự án chưa xong đã bị sạt lở nghiêm trọng, trách nhiệm lại “đẩy” cho… Trời và đất.

Trong khi nhiều người dân sinh sống lâu đời ở vùng kế cận dự án cho biết “chưa bao giờ thấy hiện tượng sạt lở đất sau mưa lớn nhiều ngày. Việc xẻ núi, san ủi mặt bằng làm mất nền móng đất đai nên khi mưa lớn gây sạt lở. Thậm chí “kéo” cả đất ở khu mộ chí của dân liền kề”.

Sau khi xảy ra sạt lở đất ở khu vực dự án ngày 24/4/2016 đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh Thái Nguyên đã tiến hành xác minh và có văn bản báo cáo: “Do thời điểm tiến hành khảo sát thiết kế, lập dự án đầu tư xây dựng công trình khu tái định cư vào mùa khô, đơn vị tư vấn chưa khảo sát đầy đủ phía trên đất dự án xây dựng khu tái định cư có hồ chứa nước không xác định được mạch nước ngầm, tại nhiều vị trí dọc mái ta luy, địa chất rời rạc nên chưa đưa ra phương án biện pháp phòng tránh sạt lở là xây dựng kè mái ta luy ngay từ ban đầu”. Lãnh đạo UBND tỉnh Thái Nguyên cũng đã chỉ rõ trách nhiệm thuộc về đơn vị khảo sát địa chất.

Như vậy, Dự án khu tái định cư xã Vạn Thọ huyện Đại Từ chưa xong, chỉ sau cơn mưa lớn đã bị hư hại nghiêm trọng, tiến độ thi công bị đình đốn và việc “vạch tội chỉ tên đúng địa chỉ” cũng đã được làm rõ. Nhưng thật lạ thay, khi chủ đầu tư và ngành chức năng lại… tham mưu cho UBND tỉnh: Bổ sung khoảng 14 tỷ đồng cho Dự án để khắc phục hậu quả (?) làm “đội” vốn đầu tư lên gấp đôi (trên 30 tỷ đồng). Nếu điều này được UBND tỉnh bút phê thì lãng phí lại “chồng” thêm mất mát…

Vi Quốc Trần