Chủ tịch Công đoàn cơ sở Cty TNHH Sung Woo Vina: Anh cán bộ Công đoàn đầu chuyền
Chúng tôi biết Lê Văn Huân từ cuộc thi “Thực hiện tốt quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động để xây dựng quan hệ lao động hài hòa, bền vững” thuộc một Dự án do Báo Lao Động và Quỹ Châu Á thực hiện năm 2015. Huân sinh năm 1982 nhưng khi nói chuyện về hoạt động Công đoàn và người lao động, Huân như người có cả mấy chục năm kinh nghiệm đứng về phía người lao động.
Lê Văn Huân luôn gần gũi với người lao động để tạo niềm tin.
Lòng tin - yếu tố then chốt
Như Huân giới thiệu trong bài dự thi (được giải Nhất), Cty TNHH Sung Woo Vina là một doanh nghiệp 100% vốn Hàn Quốc, được thành lập năm 2008 trên địa bàn Khu công nghiệp Đình Trám, huyện Việt Yên (tỉnh Bắc Giang) hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, gia công xuất khẩu hàng may mặc. Sau gần một năm xây dựng và hoạt động, Công đoàn Cty đã được thành lập vào ngày 22.9.2009 với 128 đoàn viên ban đầu, đến nay có 800 đoàn viên. Công đoàn đã từng bước phát triển và thực hiện chức năng “đại diện và chăm lo bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng hợp pháp của người lao động”, tuy nhiên những việc đình công (ngừng việc tập thể) vẫn diễn ra trong ba năm liên tiếp (2009, 2010 và 2011) gây thiệt hại cho cả hai phía, ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh và vai trò của Công đoàn cơ sở. Vậy đâu là nguyên nhân và giải pháp nào để chấm dứt ngừng việc tập thể trái pháp luật tại doanh nghiệp trong ba năm qua.
Để làm rõ nguyên nhân và giải pháp mà Công đoàn cơ sở đã làm được chính là cùng các bên tham gia quan hệ lao động tổ chức đối thoại. Và, điều đặc biệt ở Cty TNHH Sung Woo Vina là Công đoàn vận dụng sáng tạo phương pháp “Đối thoại đầu chuyền”. Phương pháp này đòi hỏi mỗi cán bộ Công đoàn phải làm việc với tinh thần chủ động, đến gần hơn với người lao động để lắng nghe, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng người lao động; xử lý vấn đề khi mới phát sinh, khi vấn đề còn nhỏ, còn ở số ít.
Với Huân, dù đã có được lòng tin từ người lao động và chủ doanh nghiệp nhưng anh vẫn trăn trở về hai chữ “Lòng tin”. Làm thế nào để lòng tin ấy được duy trì, được khắc sâu. Gần 8 năm tham gia và hoạt động Công đoàn, trực tiếp là Chủ tịch Công đoàn cơ sở trong 2 doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài của tỉnh Bắc Giang, hơn ai hết, Huân hiểu lòng tin là yếu tố then chốt để phát triển đoàn viên - nhiệm vụ mang tính sống còn của tổ chức Công đoàn. Lòng tin được xây dựng không chỉ qua những việc làm cụ thể, được người lao động cảm nhận, đánh giá theo thời gian. Kết quả phát triển đoàn viên khẳng định tổ chức Công đoàn có hấp dẫn với người lao động hay không.
Điều gì diễn ra khi Việt Nam tham gia TPP?
Từ sau cuộc thi mà Huân đoạt giải Nhất ấy, giữa Huân và chúng tôi – những người chuyên viết lĩnh vực người lao động, hoạt động Công đoàn có mối quan hệ nhất định. Huân tham gia viết cho chuyên mục “Để trở thành cán bộ Công đoàn giỏi”. Bài viết của Huân được nhiều quan tâm bởi trong đó cán bộ Công đoàn, nhất là cán bộ Công đoàn cơ sở tìm thấy nhiều kinh nghiệm. Còn người lao động tìm thấy niềm tin ở cán bộ Công đoàn nếu họ làm được những điều như Huân trao đổi. Ở Huân, quan điểm luôn rõ ràng là Công đoàn phải đổi mới với tinh thần thực sự cho cơ sở và vì cơ sở. Mỗi cán bộ Công đoàn, nhất là Công đoàn cấp trên phải thực sự coi cấp cơ sở là nền tảng của tổ chức mình. Xây dựng cơ sở là xây dựng nền tảng.
Huân bảo trong các phạm trù cần đổi mới thì đổi mới con người là quan trọng nhất, phải trân trọng và tuyển dụng những cán bộ Công đoàn trưởng thành từ cơ sở, vào hệ thống Công đoàn với tinh thần cầu thị, không thể theo một kênh duy nhất qua con đường tuyển dụng công chức, viên chức. Huân lo lắng nếu không có chính sách tuyển dụng cán bộ Công đoàn cơ sở thì động lực phấn đấu, rèn luyện của cán bộ Công đoàn cơ sở sẽ bị triệt tiêu.
Câu chuyện đầu Xuân giữa chúng tôi bỗng như chùng xuống. Từ khi biết Huân tới giờ, tôi vẫn không lý giải được tại làm sao, cùng một lúc nắm giữ nhiều trọng trách: Trưởng phòng xuất nhập khẩu Cty, từng là Ủy viên Ban Thường vụ Công đoàn các Khu công nghiệp tỉnh Bắc Giang, Phó Bí thư chi bộ các doanh nghiệp Khu công nghiệp tỉnh, Chủ tịch Công đoàn cơ sở Cty, có quá nhiều việc, nhất là việc chuyên môn phải làm mà lúc nào Huân cũng nghĩ về công nhân, về Công đoàn. Huân nghe thắc mắc của tôi thì trả lời một cách trịnh trọng “Sức trẻ chị ạ. Em còn trẻ, rất trẻ nên phải tranh thủ cả trí óc và sức khỏe để lo cho người lao động”.
Chúng tôi từng có những buổi nói chuyện vài tiếng đồng hồ, chỉ về các quy định đình công đúng pháp luật. Câu chuyện đầu Xuân tưởng như quay về với nội dung ấy thì lại chuyển hướng khi Huân đặt câu hỏi: Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta tham gia TPP? Khi người lao động có thêm sự lựa chọn cho mình để gửi gắm niềm tin vào tổ chức đại diện cho bản thân? Huân hỏi tiếp: Khi ấy, những cán bộ Công đoàn cơ sở có năng lực, tâm huyết có còn gắn bó với tổ chức Công đoàn không và điều gì xảy ra khi rất nhiều công nhân đến nay vẫn mơ hồ về kiến thức pháp luật cũng như vai trò của các tổ chức đoàn thể, chính trị, xã hội? Liệu vị trí duy nhất hiện nay của tổ chức Công đoàn trong doanh nghiệp có còn đảm bảo không? Huân hỏi rồi tự trả lời: Những tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị của người lao động, của cán bộ Công đoàn cơ sở đã nêu lên và đã được lắng nghe nhưng điều quan trọng nhất, điều cần thiết nhất chính là sớm đưa những nguyện vọng đó trở thành hiện thực trong đời sống người lao động…
Lê Văn Huân đã trả lời thế nhưng những câu hỏi anh đặt ra cũng chính là băn khoăn của rất nhiều cán bộ Công đoàn cơ sở. Bản thân Huân dường như cũng thấy để tìm được câu trả lời cho những câu hỏi phải cần nhiều yếu tố. Trong đó quan trọng hơn cả là sức trẻ, là đầu óc có tư duy mới thực sự sống và hành động vì người lao động.