Chính sách Syria của ông Trump giống kế hoạch cũ của bà Hillary?

Ngày 16/12, Tổng thống mới của Mỹ Donald Trump đã phát biểu rằng ông đang hướng đến việc thiết lập “khu vực an toàn” tại Syria. “Chúng tôi sẽ cho xây dựng các khu vực an toàn tại Syria và sẽ kêu gọi các nước vùng vịnh chi trả cho dự án này”, ông Trump phát biểu trong sự kiện cảm ơn cử tri tại thành phố Orlando, bang Florida (Mỹ).

Quân nổi dậy Syria tập trung tiến về thành phố al-Bab, phía bắc Syria, thuộc sự kiểm soát của IS vào tháng 10/2016.

“Chúng ta cần một hướng đi mới trong chính sách đối ngoại. Chúng ta đã quá nhiều lần tiến hành can thiệp quân sự không cẩn thận trong nhiều năm qua. Thay vì tái thiết các quốc gia bên ngoài, chúng ta cần phải xây dựng lại chính mình”, ông nhấn mạnh.

Sau khi ông Trump đắc cử, Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã trả lời phỏng vấn trên truyền hình rằng nếu ông Trump tham gia cuộc chiến chống khủng bố cùng Nga, Syria và Iran, ông sẽ trở thành đồng minh của họ.

Về vấn đề này, nhà phân tích chính trị người Nga Vyacheslav Matuzov trả lời hãng tin Sputnik rằng ông Trump đã nêu ra một vấn đề cực kỳ quan trọng.

“Syria đã bị tàn phá nặng nề và những người gây ra nó phải có trách nhiệm tham gia vào công cuộc tái thiết. Phát biểu của ông Trump cho thấy Nga và Mỹ có thể sẽ có cùng quan điểm trong việc giải quyết khủng hoảng nhân đạo do chính quyền Obama và một số quốc gia Ả Rập gây ra”, ông Matuzov nói.

Cựu quan chức ngoại Nga cũng nhấn mạnh rằng, “Syria đang cần sự hỗ trợ tài chính, đặc biệt là từ các quốc gia Ả Rập vốn có quan hệ khá thân thiết. Syria là một phần của Liên đoàn Ả Rập”. Đồng thời ông cho rằng ông Trump sẽ không xem lại quan hệ ngoại giao với Ả Rập Xê út, vốn là đồng minh lâu năm của Mỹ trong khu vực Trung Đông. “Sẽ không có lợi cho Mỹ khi họ xem lại quan hệ của mình với các quốc gia Ả Rập hàng đầu”, ông Matuzov nhận định.

Theo chuyên gia người Nga, phát biểu của ông chủ yếu là nhằm gây một chút sức ép đối với lãnh đạo Ả Rập Xê út, đồng thời gửi thông điệp tới Riyadh rằng họ phải tuân theo định hướng chính sách đối ngoại mới của Washington.

Kế hoạch thiết lập vùng an toàn của ông Trump khiến người ta gợi nhớ đến kế hoạch thiết lập vùng cấm bay tại Syria của bà Hillary Clinton. Một năm trước, nhà phân tích địa chính trị Tony Cartalucci viết trên một tạp chí rằng những “vùng an toàn” hay “vùng cấm bay” này có thể là công cụ để chia rẽ Syria.

Ông dẫn lời Chủ tịch Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR) Richard Haas, khi ông này đã đưa ra một kế hoạch nhằm tạo ra “những khu vực tách biệt an toàn” ở Syria. “Một quốc gia như Syria trong tương lai gần sẽ cần những vùng biệt lập, bởi cả Mỹ hay các quốc gia khác mong muốn khôi phục một chính phủ Syria nhằm kiểm soát toàn bộ lãnh thổ đất nước”, ông Haas nói.

Về phần mình, ông Matuzov tin rằng kế hoạch thiết lập vùng an toàn chỉ phát huy tác dụng khi chính quyền Damascus được quyền kiểm soát chúng. “Việc thiết lập các khu vực này không được nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ hợp pháp tại Syria. Tôi tin rằng chúng phải có mục đích trước tiên là bảo vệ người dân khỏi các tổ chức khủng bố”, ông nói.

Anh Tuấn (lược dịch)