Chính phủ các nước thu được 26 tỷ USD từ các sáng kiến định giá các-bon năm 2015

Kết quả phân tích mô hình trong báo cáo Hiện trạng và xu thế Định giá các-bon 2016 cho thấy, tăng cường mua bán các-bon sẽ giúp giảm phát thải trên quy mô lớn với chi phí thấp hơn nhiều so với hiện nay.

Kết quả phân tích này được đưa ra dựa trên mục tiêu giảm thiểu các-bon nêu trong các kế hoạch quốc gia về biến đổi khí hậu trong khuôn khổ Thỏa thuận Paris – hay còn gọi là Đóng góp quốc gia (NDC).

Đến giữa thế kỷ này, thị trường các-bon quốc tế sẽ giúp cắt giảm 50% chi phí giảm thiểu biến đổi khí hậu toàn cầu.

WB cho biết, mục tiêu cắt giảm phát thải để đạt mục đích nhiệt độ chỉ tăng 2 độ C hay thấp hơn lên sẽ khó có thể đạt được với chi phí thấp nếu không tăng cường buôn bán các-bon.

“Càng tăng cường hợp tác thông qua buôn bán các-bon thì càng tiết kiệm được nhiều và càng có thể nâng cao kỳ vọng của các nước trong thời gian ngắn,” ông John Roome, Giám đốc Cao cấp về Biến đổi khí hậu, Ngân hàng Thế giới nói.

“Muốn hiệu quả, các chính sách định giá các-bon phải được phối hợp với tốt với các chính sách năng lượng và môi trường khác-điều đó đòi hỏi phải hợp tác trong nội bộ từng nước và giữa các nước.”

Báo cáo cho biết, Thỏa thuận Paris đạt được tại Hội nghị COP21 cuối năm 2015 đã đặt nền móng cho một sự hợp tác toàn cầu thông qua thị trường các-bon.

Trên 100 nước đang nghiên cứu đưa sáng kiến định giá các-bon vào trong cam kết NDC của mình, thông qua buôn bán các-bon trong nội bộ mỗi nước và giữa các nước, cấp tín chỉ quốc tế, đánh thuế các-bon và các biện pháp khác.

Theo khuôn khổ hợp tác mới này, một nước sẽ được hưởng lợi từ hoạt động giảm thiểu khi các hoạt động đó giúp một nước khác hoàn thành nghĩa vụ NDC của mình.

Báo cáo cho biết, các nước có chi phí giảm nhẹ thấp có thể thu được một khoản từ 2-5% GDP và dùng khoản tiền đó đầu tư nhằm đạt mục tiêu giảm phát thải vào năm 2050.

Báo cáo cũng cho biết, đà phát triển định giá các-bon ngày càng mạnh lên. Trong năm 2016, có 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, trên 20 thành phố, tiểu bang và vùng, trong đó có 7 trong số 10 nền kinh tế lớn nhất thế giới đã thực hiện định giá các-bon. Phạm vi điều chỉnh phát thải của các sáng kiến định giá các-bon đã tăng 3 lần trong thập kỷ vừa qua và tương đương 7 tỷ tấn dioxide carbon (GtCO2e), tức là khoảng 13% tổng lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu.

Ngoài ra, chính phủ các nước cũng thu được 26 tỷ USD từ các sáng kiến định giá các-bon trong năm 2015, tăng 60% so với năm 2014.

Trong năm nay đã có 2 sáng kiến định giá các-bon mới được khởi động: British Columbia áp giá lên phát thải từ các nhà máy khí hóa lỏng tự nhiên trong khuôn khổ thuế các-bon và Úc đã thực hiện cơ chế phòng vệ đối với Quỹ giảm phát thải. Theo đó, nhà chức trách yêu cầu các đơn vị, tổ chức có mức phát thải vượt mức cho phép phải mua tín chỉ để bù trừ vào khoản vượt mức của họ.

Sang năm 2017 có lẽ sẽ là năm có số lượng tăng trưởng các sáng kiến định giá các-bon để đối phó với tình trạng phát thải toàn cầu lớn nhất. Nếu Hệ thống Buôn bán Phát thải Quốc gia Trung Quốc (ETS) được thực hiện trong năm 2017 như dự định, thì đây sẽ là sáng kiến định giá các-bon lớn nhất thế giới, lớn hơn cả hệ thống ETS của EU. Ước tính ban đầu cho thấy khối lượng phát thải thuộc phạm vi điều chỉnh của các sáng kiến định giá các-bon sẽ tăng từ 13% lên 20-15% tổng lượng phát thải khí nhà kình toàn cầu.

Hồi tháng 4 năm nay, Hội đồng định giá các-bon cao cấp đã kêu gọi cộng đồng quốc tế nâng gấp đôi tỷ lệ lượng khí phát thải được điều chỉnh lên 25% vào năm 2020 và tiếp tục tăng gấp đôi mức đó lên 50% sau 1 thập kỷ nữa. Nguyên thủ các nước Canada, Chi lê, Ethiopia, Pháp và Đức cũng tham gia kêu gọi tăng mức cam kết này.

Định giá các-bon và Thỏa thuận Paris

Hầu hết các chính phủ trên thế giới - 189 nước đại diện cho 98% dân số toàn thế giới - đã cam kết giảm phát thải khí nhà kính trong khuôn khổ Thỏa thuận Paris đạt được tại Hội nghị COP21 tháng 12/2015.

101 nước đang xem xét đưa sáng kiến định giá các-bon vào chương trình hành động về biến đổi khí hậu hoặc cam kết Đóng góp quốc gia (NDC) của mình. Trên 90 nước trong số này đã thể hiện mong muốn tham gia vào cơ chế thị trường quốc tế sẽ được xây dựng trong thời gian tới trong khuôn khổ Thỏa thuận Paris.