Chiến sự Syria: Nước cờ 'trên cơ' của ông Putin với Mỹ
Tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa ký một đạo luật liên bang phê chuẩn thỏa thuận giữa Moscow và Damascus về việc triển khai Không quân Nga tới Syria trong vòng 49 năm tới. Đây được xem là một thắng lợi lớn của ông Putin.
Nga sẽ "làm chủ cuộc chơi"
Theo đó, Không quân Nga được phép sở hữu tài sản, bất động sản ở lãnh thổ Syria và tiến hành những biện pháp cần thiết, nhằm tối ưu hóa hoạt động tại quốc gia Trung Đông này. Văn kiện trên có hiệu lực pháp lý trong vòng 49 năm, sau đó sẽ tự động được gia hạn thêm 25 năm nữa.
Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Trên thực tế, thỏa thuận trên vốn được các quan chức cấp cao giữa Nga và Syria ký thông qua từ hồi tháng Một tại Thủ đô Damascus của Syria. Thỏa thuận tập trung vào việc Nga được phép sử dụng miễn phí một lô đất của căn cứ không quân Hmeymim, cùng một kho quân sự cho tới khi thỏa thuận hết hiệu lực. Căn cứ này là một trong những địa điểm chiến lược trong chiến dịch quân sự của Moscow tại Syria từ tháng 9/2015 tới nay.
Cũng theo thỏa thuận giữa hai bên, Nga sẽ được phép sử dụng căn cứ trên để tiến hành những cuộc không kích nhằm vào các lực lượng chống đối Tổng thống Bashar al-Assad. Phía Syria sẽ đảm nhiệm bảo vệ vòng ngoài của căn cứ và đảm bảo hậu cần kỹ thuật khu vực ven biển. Trong khi đó, Moscow được phép triển khai hệ thống phòng không, đảm nhiệm bảo vệ hệ thống vòng trong và duy trì an ninh tại khu vực đóng quân.
Theo phân tích của giới quan sát, việc Tổng thống Putin ký thông qua đạo luật trên cho thấy chiến lược và tầm nhìn dài hạn của Nga tại khu vực Trung Đông, cũng như sự trỗi dậy của Moscow sau nhiều năm dài, để Mỹ “làm chủ cuộc chơi” tại khu vực đầy bất ổn và biến động này.
Máy bay Nga tại căn cứ Hmeymim ở Syria.
Trên thực tế, Mỹ đang dần đánh mất vị thế của mình tại Trung Đông khi đang ngày càng thất thế ở vùng đất nơi đan xen những cuộc giao tranh nóng bỏng này. Tuy xét về sức mạnh quân sự thì Nga chưa thể so với Mỹ, nhưng dựa vào những chiến thuật và chiến lược đúng đắn, chuẩn xác, Moscow đang chứng tỏ được rằng ai mới là người thắng thế tại bàn cờ này.
Qua những diễn biến ở vùng Vịnh trong suốt thời gian qua, có thể thấy Nga đang “thu hoạch những trái ngọt đầu tiên” từ Qatar khi Doha tỏ rõ mong muốn được hợp tác với Nga và Iran khi đang bị cô lập, còn đồng minh Mỹ thì vẫn tỏ ra chần chừ và đưa ra những quan điểm không thống nhất.
Còn ở Syria, Washington đang ngày càng lúng túng và nhận về những bàn thua trông thấy trước Nga. Tự mang lại lợi thế, tự tạo dựng những mối liên hệ chặt chẽ với các quốc gia trong khu vực và cuối cùng là chiếm ưu thế trước Washington đã tạo nên những bước chiến lược vượt trội của ông Putin.
Lầu Năm Góc đã có những bước “thoái lui” đầu tiên. Ngày 27/7, các quan chức Mỹ cho hay, Washington sẽ cắt quan hệ và viện trợ đối với một nhóm nổi dậy tại Syria vì nhóm này thay vì chiến đấu chống khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), lại chuyển sang chống quân Chính phủ Syria.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa cho dừng chương trình đào tạo của CIA với các phiến quân đối lập Syria.
Đằng sau một đạo luật
Trước đó, Tổng thống Trump cũng vừa quyết định cho dừng chương trình đào tạo, huấn luyện binh sĩ và trang bị vũ khí của cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) đối với các phiến quân mà Washington gọi là “lực lượng đối lập ôn hòa”.
Việc Tổng thống Putin lựa chọn Trung Đông, mà cụ thể là Syria, để lấy lại vị thế là một quyết định đúng đắn. Bởi trong những thập kỷ Nga vật lộn với những khó khăn, Mỹ và đồng minh đã chiếm lĩnh nhiều khu vực địa chính trị, địa chiến lược trên toàn cầu. Chỉ có Trung Đông hiện đang là điểm yếu đối với Washington vào thời điểm hiện tại. Nắm bắt được điều đó là Moscow đã phần nào thể hiện được rằng mình đang “trên cơ” đối thủ.
Lựa chọn một căn cứ quan trọng như Hmeymim để đóng quân cũng là một quyết định đầy tính toán của Điện Kremlin. Nga hiểu rõ rằng, đôi khi phương tiện, khí tài hiện đại hay chiến lược thông minh sáng suốt cũng chưa chắc đã giúp Moscow giành ưu thế trước các đối thủ, nếu không có một căn cứ với binh sĩ Nga thường trực tại đó. Vì vậy, mục tiêu quan trọng mà Moscow hướng tới ở đây đó chính là vai trò hiện diện thường xuyên của quân đội Nga tại địa bàn.
Tóm lại, đạo luật liên bang cho phép Không quân Nga được triển khai ở Syria trong vòng nửa thế kỷ tới chính là dấu mốc lớn đối với lịch sử phát triển của quân đội Nga, với vị thế của một siêu cường. Nó đánh dấu mối quan hệ đồng minh thân tín của Moscow với Damascus, đồng thời là động lực quan trọng giúp Nga mở rộng tầm ảnh hưởng chiến lược của mình tại Trung Đông đầy tiềm năng.
