Chánh án TANDTC: Tòa án các cấp đã nỗ lực phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ được giao

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình báo cáo tại Quốc hội sáng nay (28/10)

Báo cáo về công tác năm 2016, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết: Trong năm, Tòa án các cấp đã nỗ lực phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, trong đó hoàn thành hầu hết các yêu cầu, chỉ tiêu mà các Nghị quyết của Quốc hội đề ra. Các Tòa án đã triển khai sâu rộng và nâng cao công tác tranh tụng tại phiên tòa; chất lượng xét xử tiếp tục được bảo đảm và có tiến bộ.

Trên 4 ngàn vụ án được giải quyết năm 2016

Cụ thể, trong năm 2016, các Tòa án đã giải quyết 432.441 vụ án các loại trong tổng số 463.152 vụ án đã thụ lý (đạt tỷ lệ 93,4 %); số vụ án còn lại hầu hết còn trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật . So với cùng kỳ năm trước, số vụ án đã thụ lý tăng 36.424 vụ ; đã giải quyết tăng 33.383 vụ; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án giảm so với 2015.

Công tác giải quyết xét xử các loại án tiếp tục có những chuyển biến tích cực, hạn chế ở mức thấp nhất số lượng các vụ án để quá hạn luật định do lỗi chủ quan của Thẩm phán; đưa ra xét xử nghiêm minh các vụ án về tham nhũng và nhiều vụ án lớn, trọng điểm được dư luận quan tâm. Trong quá trình giải quyết vụ án, các Tòa án cũng chú ý áp dụng các biện pháp kê biên tài sản và các biện pháp tư pháp, các hình phạt bổ sung nhằm thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc gây thiệt hại.

Tòa án các cấp đã triển khai sâu rộng việc nâng cao chất lượng tranh tụng tại tất cả các phiên tòa xét xử, đảm bảo cho những người tham gia tố tụng thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của mình; các phán quyết của Tòa án căn cứ chủ yếu vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa và trên cơ sở xem xét toàn diện, khách quan các chứng cứ của vụ án. Vì vậy việc xét xử các vụ án hình sự, cơ bản đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, trong năm 2016 chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Các trường hợp Tòa án trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung đều đảm bảo có căn cứ, đúng pháp luật và được Viện kiểm sát chấp nhận chiếm tỷ lệ cao.

Đẩy nhanh tiến độ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm

Về công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; TANDTC và TAND các cấp đã giải quyết 4.151/13.624 đơn. Quá trình giải quyết, các Tòa án đã tập trung rà soát, phân loại để xem xét, giải quyết các đơn sắp hết thời hạn kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, đảm bảo không để các vụ việc quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật. Việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt tỷ lệ chưa cao nguyên nhân là do số lượng đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm thuộc thẩm quyền xem xét, giải quyết của Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án nhân dân cấp cao ngày càng gia tăng.

Chánh án cho biết, để đẩy nhanh tiến độ công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, thời gian qua lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao đã chỉ đạo sửa đổi, bổ sung quy trình xử lý đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định, nhưng cũng đảm bảo về tiến độ giải quyết. Chỉ đạo các Tòa án rà soát, phân loại để tập trung giải quyết các vụ việc sắp hết thời hạn kháng nghị. Thành lập đoàn kiểm tra công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm tại các TAND cấp cao để nắm bắt kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc. Yêu cầu các Tòa án này chủ động phối hợp với các Viện kiểm sát nhân dân cấp cao rà soát chính xác số lượng đơn phải xem xét, giải quyết; thực hiện tốt công tác phối hợp giữa 02 cơ quan trong công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm.

Trách nhiệm trong bồi thường oan sai

Về công tác bồi thường theo Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, các Tòa án đã thụ lý 08 yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm của Tòa án; đã giải quyết dứt điểm 02 vụ. Lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao cũng đã chỉ đạo khẩn trương giải quyết các vụ việc còn lại, trong đó có một số vụ việc oan sai được xét xử từ nhiều năm trước nhưng trong thời gian gần đây mới phát hiện bị oan và dư luận rất quan tâm, như vụ việc của Ông Huỳnh Văn Nén ở Bình Thuận hay vụ việc của Ông Trần Văn Thêm ở Bắc Ninh. Các Tòa án cũng đã thụ lý giải quyết 22/32 vụ án dân sự khởi kiện các cơ quan nhà nước bồi thường yêu cầu bồi thường theo quy định của Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước .

Công tác tổ chức cán bộ được TANDTC rất chú trọng. Trong thời gian qua, TANDTC tập trung vào việc kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh đạo của các Tòa án. Trên cơ sở quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2014, Tòa án nhân dân tối cao đã tổ chức các kỳ tuyển chọn Thẩm phán sơ cấp, Thẩm phán trung cấp, Thẩm phán cao cấp và thi nâng ngạch từ Thẩm phán sơ cấp lên Thẩm phán trung cấp, từ Thẩm phán trung cấp lên Thẩm phán cao cấp. Việc tổ chức thi tuyển chọn Thẩm phán được thực hiện theo hướng mở rộng nguồn có đủ điều kiện theo quy định để lựa chọn những người có trình độ, năng lực tốt nhất để bổ nhiệm làm Thẩm phán.

Đặc biệt, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện công vụ của cán bộ, công chức tiếp tục được tăng cường. Việc xử lý cán bộ, công chức vi phạm được TANDTC thực hiện nghiêm túc theo các quy định của pháp luật và quy định của Tòa án.

Nhiệm vụ trọng tâm năm 2017

Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, để hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị của Tòa án, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và các chỉ tiêu, yêu cầu mà các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội đề ra, các nhiệm vụ trọng tâm công tác Tòa án trong thời gian tới được xác định là:

Tiếp tục quán triệt và triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc Nghị quyết và các văn kiện của Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng và các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp. Thực hiện tốt công tác tổng kết thực tiễn xét xử và đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật, trong đó chú trọng việc triển khai áp dụng án lệ.

Đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án, thực hiện tốt nguyên tắc tranh tụng, đảm bảo các phán quyết của Tòa án phải đúng pháp luật, đảm bảo công lý, bảo vệ các quyền con người, quyền công dân. Khắc phục triệt để việc để các vụ án quá thời hạn xét xử do lỗi chủ quan của Tòa án; phấn đấu không để xảy ra việc xét xử oan hoặc bỏ lọt tội phạm. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm.

Tích cực tham gia hoàn thiện hệ thống pháp luật thông qua việc chủ trì xây dựng các Dự án luật, pháp lệnh được phân công soạn thảo; xây dựng, ban hành các Nghị quyết của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật cũng như việc triển khai phát triển án lệ. Trước mắt cần chủ động tổ chức triển khai thực hiện tốt các Luật mới được Quốc hội thông qua có liên quan tới hoạt động của Tòa án.

Kiện toàn tổ chức cán bộ của các Tòa án theo mô hình Tòa án 04 cấp. Khẩn trương hoàn thiện Đề án vị trí việc làm trong các Tòa án nhân dân trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét quyết định để làm cơ sở xác định biên chế cho các Tòa án. Tập trung công tác xây dựng Đảng và xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức Tòa án các cấp trong sạch, vững mạnh. Tiếp tục làm tốt công tác tuyển dụng cán bộ, quy hoạch, bổ nhiệm để kiện toàn đội ngũ cán bộ, đặc biệt là bổ nhiệm đủ Thẩm phán Tòa án nhân dân các cấp còn thiếu.

Tiếp tục đầu tư xây dựng, cải tạo trụ sở làm việc và trang cấp các trang thiết bị làm việc cho các Tòa án đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; củng cố và hiện đại hóa cơ sở vật chất phục vụ hoạt động đặc thù của Tòa án các cấp. Đẩy mạnh các phong trào thi đua ; tổ chức thực hiện tốt Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Tiếp tục thực hiện việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết TW4...

Mai Thoa