Chặng đường đến ghế chủ nhân Nhà Trắng của Hillary Clinton

Bà Clinton vận động tại New Hampshire cùng ông Khizr Khan, cha của binh sĩ Humayun Khan tử nạn ở Iraq.

Bà Hillary Clinton, tên đầy đủ là Hillary Rodham Clinton, sinh ngày 26.10.1947 tại Chicago, bang Illinois. Từ 1993–2001, bà Clinton là đệ nhất phu nhân khi chồng bà, ông Bill Clinton, lên làm Tổng thống thứ 42 của Hoa Kỳ.

Suốt tám năm sau đó, bà làm Thượng nghị sĩ trước khi đảm nhiệm vai trò Ngoại trưởng từ 2009-2013. Bà cũng là phụ nữ đầu tiên tại Mỹ được một đảng chính trị lớn tại Mỹ đề cử ra tranh chức Tổng thống.

Bà là con trưởng của gia đình ông Hugh và bà Dorothy Rodham. Thân phụ bà có cơ sở kinh doanh dệt may ở Park Ridge, Illinois, một vụ phụ cận Chicago. Bà Clinton từ nhỏ đã là một học sinh tiên phong, lãnh đạo các chương trình giới trẻ ở học đường và nhà thờ.

Sau khi tốt nghiệp từ trường Wellesley vào năm 1969, bà Hillary vào Trường Luật Yale.

Dù gặp ông Bill Clinton tại Trường Yale, nhưng hai người chọn hai hướng đi khác nhau sau khi tốt nghiệp năm 1973. Ông Clinton trở lại quê nhà Arkansas, còn bà Clinton ở Massachusetts.

Năm 1974, bà tham gia cuộc điều tra vụ bê bối chính trị Watergate có liên quan đến Tổng thống Richard Nixon. Khi nhiệm vụ của bà kết thúc với việc ông Nixon từ chức vào tháng 8.1974, bà đã có một quyết định mà nhiều người cho là bước rẽ quan trọng trong cuộc đời bà, đó là dời về Arkansas. Bà dạy học tại Trường Luật Đại học Arkansas, và sau khi kết hôn với ông Bill Clinton vào ngày 11.10.1975, bà gia nhập Hãng Luật Rose nổi tiếng ở Little Rock, Arkansas, nơi mà sau này bà trở thành một đối tác.

Sau khi ông Bill Clinton trúng cử Thống đốc Arkansas vào năm 1978, bà Clinton tiếp tục theo đuổi sự nghiệp của mình. Con gái của hai người, Chelsea Victoria, chào đời năm 1980.

Suốt nhiệm kỳ Thống đốc của ông Bill Clinton từ 1979–81 và 1983–92, bà Hillary Clinton tập trung vào các chương trình hỗ trợ trẻ em và những người bị thiệt thòi trong xã hội trong lúc vẫn hành nghề luật sư.

Bà từng nằm trong các ban quản trị của một số công ty luật danh tiếng và hai lần được vinh danh là một trong số 100 luật sư nhiều ảnh hưởng nhất của nước Mỹ vào năm 1988 và 1991 do Tạp chí Luật Quốc gia bình chọn.

Bà cũng làm chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Giáo dục Arkansas và sáng lập Hội Vận động cho trẻ em và các gia đình Arkansas. Bà được vinh danh Phụ nữ Arkansas năm 1983 và đoạt danh hiệu Bà mẹ trẻ Arkansas năm 1984.

Trong chiến dịch tranh cử của chồng vào năm 1992, bà Hillary Clinton đóng vai trò là một trong những cố vấn chính.

Trong chiến dịch này, ông Bill Clinton thỉnh thoảng nhắc tới từ “twofer”, nôm na nghĩa là một vị trí Tổng thống tuy một mà hai, ngụ ý rằng bà Hillary Clinton sẽ đóng vai trò quan trọng trong chính phủ của ông. Và quả vậy, bà Clinton điều động một đội ngũ nhân viên kinh nghiệm và lập phòng làm việc riêng ở Cánh Tây Nhà Trắng, một việc chưa từng có tiền lệ. Ông Clinton đã chỉ định vợ đứng đầu Đội đặc nhiệm về Chăm sóc Sức khỏe Quốc gia, một trọng tâm trong nghị trình lập pháp của ông.

Khi scandal tình cảm của ông Clinton với thực tập sinh Nhà Trắng, Monica Lewinsky, bị đưa ra ánh sáng, bà Clinton lại bị chú ý. Trong vụ này, bà trung thành đứng bên chồng, dù ông Clinton đã thừa nhận có mối quan hệ ‘trên mức tình cảm’ với Lewinsky sau buổi đầu bác bỏ mọi tố cáo.

Năm 1999, bà Hillary Rodham Clinton tạo bước đột phá với chiến dịch tranh cử khi ghế Thượng nghị sĩ Daniel Patrick Moynihan đại diện bang New York bỏ trống. Để đáp ứng nhu cầu đại diện cho tiểu bang, bà đã rời thủ đô Washington, D.C., vào đầu năm 2000, và mua một căn nhà tại Chappaqua để dọn tới sống ở New York. Sau chiến dịch tranh cử đầy cam go, bà đã đánh bại đối thủ Cộng hòa Rick Lazio, trở thành người phụ nữ đầu tiên dành được một văn phòng dân cử.

Sau khi tuyên thệ ngày 3.1.2001, Thượng nghị sĩ Clinton tiếp tục đẩy mạnh cải cách chăm sóc y tế cộng đồng và cổ súy cho quyền lợi trẻ em . Bà từng góp mặt trong một số ủy ban chuyên trách ở Thượng viện, kể cả Ủy ban Quân vụ.

Sau vụ tấn công khủng bố 11.9.2001, bà Clinton ủng hộ cuộc tiến công do Mỹ dẫn đầu ở Afghanistan nhưng cực lực chỉ trích cách Tổng thống George W. Bush xử lý cuộc chiến Iraq.

Năm 2003, cuốn hồi ký về những năm tháng tại Tòa Bạch Ốc của bà Hillary nhan đề ‘Lịch sử Sống’ phát hành với số bán kỷ lục; bà từng nhận 8 triệu đô la ứng trước cho cuốn sách này. Năm 2006, bà tái đắc cử một cách dễ dàng vào Thượng viện.

Trong chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2008, bà Clinton không vượt được ông Barack Obama để trở thành ứng cử viên được đảng Dân chủ đề cử tranh chức Tổng thống.

Tuy nhiên, sau khi vào Tòa Bạch Ốc, ông Obama đã chọn bà làm Ngoại trưởng vào tháng 12 cùng năm và được Thượng viện xác nhận vào đầu năm 2009.

Nhiệm kỳ Ngoại trưởng của bà Clinton được nhiều người ca ngợi là đã giúp cải thiện các mối quan hệ ngoại giao của Mỹ. Bà được mệnh dnah là Ngại trưởng Mỹ công du nhiều nhất, đã ghé thăm 112 quốc gia trên khắp thế giới. (Theo VOA)

N.V