Cấp phép ca khúc: Cục Nghệ thuật biểu diễn phải xin lỗi công khai

Sáng 23-5, bên hành lang Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ông Phạm Tất Thắng đã có trao đổi liên quan đến việc Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch - VH-TT-DL) công bố danh sách hơn 300 bài hát được phổ biến rộng rãi, trong đó đáng chú ý nhất có ca khúc Tiến quân ca - Quốc ca Việt Nam do nhạc sĩ Văn Cao sáng tác.

Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng Quốc hội, ông Phạm Tất Thắng trao đổi bên hành lang Quốc hội

Ông Thắng bày tỏ: "Khi tôi nghe thông tin cấp phép ca khúc thì cảm thấy ngạc nhiên và hơi bất ngờ. Việc cơ quan quản lý thực hiện giải pháp nghiệp vụ là việc bình thường, nhưng khi Cục Nghệ thuật biểu diễn cho phổ biến 300 bài hát, nhiều bài là của tác giả cách mạng, được hát mấy chục năm nay thì rõ ràng có vấn đề về mặt quản lý".

Cụ thể, tác phẩm "Tiến quân ca", theo ông Thắng, không còn là bài hát thông thường, mà thành tài sản chung của đất nước, của dân tộc, được khẳng định trong Hiến pháp. "Đã được khẳng định trong Hiến pháp là đạo luật quan trọng nhất rồi thì có cần cơ quan cấp cục phổ biến bài hát như vậy không? Bài hát được sử dụng trong các hoạt động mang tính nghi lễ, từ đại hội đến chào cờ, quan trọng nhất được ghi nhận trong Hiến pháp, được gia đình nhạc sĩ có nghĩa cử hiến tài sản đó cho quốc gia thì liệu cần cấp phép nữa không?"- ông Thắng đặt câu hỏi.

Dẫn thêm ví dụ, ông Thắng cho hay đợt kỷ niệm 30-4 vừa rồi, bài "Như có Bác trong ngày đại thắng" là tiếng reo vui sau bao năm chia cắt, gắn với hình ảnh vị lãnh tụ của chúng ta nhưng giờ mới được phép lưu hành. Như vậy, đặt ngược lại vấn đề thì rõ ràng cả dân tộc hát mấy chục năm vừa qua là hát "chui"?

"Liệu ngành quản lý nghệ thuật biểu diễn có cần quan tâm đến tất cả bài hát hay không khi đặt điều kiện hạn chế, liệu có cần rà soát lại tất cả hay không? Những tác giả cách mạng, bản thân họ được giải thưởng Nhà nước, giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật cho những cụm công trình, trong đó có những bài hát đó thì có cần được cấp phép hay là mặc nhiên công nhận, để dành thời gian rà soát lại những bài hát khác"- ông Thắng nêu ý kiến.

Ông cũng lưu ý khi cơ quan quản lý ban hành quyết định thì phải cân nhắc đến hiệu quả, đặc biệt, khía cạnh nào đó là hậu quả, vì nó liên quan đến văn hoá, nhân văn, thậm chí về mặt chính trị.

Về mặt quản lý, ông Thắng cho rằng có những bài hát như "Tiến quân ca", "Như có Bác trong ngày vui đại thắng" cùng nhiều tác giả, tác phẩm mặc nhiên được công nhận. Các cụm công trình của họ được giải thưởng và đơn vị xem xét là Hội đồng thẩm định cấp quốc gia có uy tín và chặt chẽ hơn nhiều so với việc thẩm định một cách hành chính của Cục Nghệ thuật biểu diễn.

"Cái cần quan tâm là tác nghiệp của cục trong chức năng nhiệm vụ và nguồn lực có hạn thì xử lý như thế nào cho nó phù hợp, vào việc xác định cần tập trung"- ông Thắng đề nghị lưu tâm.

Hơn nữa, ở góc độ khác, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng đánh giá việc đề nghị cấp phép gây "cảm giác là khi sử dụng phải xin phép, liên quan đến xin - cho, cấp phép, xin phép, một dạng giấy phép con" và dù hiểu theo góc độ nào thì cũng rất khó chấp nhận.

Góp ý về cách ứng xử của Cục Nghệ thuật biểu diễn với công chúng trong trường hợp này, ông Thắng nhấn mạnh: "Công bố bằng hình thức thế nào thì xin lỗi cũng phải bằng hình thức như thế. Tôi còn cho rằng cần có hình thức phù hợp hơn vì đây là một sai phạm ảnh hưởng đến dư luận xã hội, ảnh hưởng đến văn hóa xã hội hiện nay. Vì thế cần có công bố rõ ràng, cũng như kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan. Nếu là sai phạm của cá nhân, do năng lực trình độ, trách nhiệm thì phải có xử lý phù hợp và phải công bố rộng rãi với nhân dân, cử tri".

Ông Nguyễn Thái Bình

Về vấn đề này, ông Nguyễn Thái Bình, Chánh Văn phòng Bộ VH-TT-DL, cho biết Bộ VH-TT-DL đã chỉ đạo Cục Nghệ thuật biểu diễn nghiêm túc, rút kinh nghiệm và có cách làm chuyên nghiệp hơn.

"Tuy nhiên, do cách gọi, phương pháp làm của cục chưa được rõ gây nên bức xúc cho người dân. Nếu như trước khi công bố danh sách 300 ca khúc nói trên, cục có thông cáo báo chí hoặc tổ chức cuộc họp báo với các báo để truyền thông tới khán giả, công chúng về mục đích, ý nghĩa của việc làm này thì tôi nghĩ đã không xảy ra những chuyện đáng tiếc như sự việc vừa qua" – ông Bình cho hay.

Th.Dương