Càng nổi tiếng càng dễ sút hỏng 11m: Sai lầm biểu tượng

Aguero liên tục sút hỏng phạt đền trong thời gian gần đây

"Bỏ lỡ 2 quả penalty có thể khiến người ta liên tưởng một chút tới yếu tố tinh thần", Koeman nhận xét, sau khi chứng kiến Kevin de Bruyne và Aguero sút hỏng penalty trong trận hòa 1-1 giữa Everton và Man City. "Có thể là đối với Aguero. Tôi không biết rõ, bởi đây không phải lần đầu anh ấy bỏ lỡ như vậy".

Koeman có quyền đặt câu hỏi như vậy, bởi trong sự nghiệp của mình, cựu trung vệ tuyển Hà Lan và Barca hiếm khi sút hỏng 11m. Vấn đề là, Aguero đã sút hỏng tới 4 quả 11m trong mùa này, gồm 2 lần ở vòng sơ loại Champions League trước Steaua Bucharest, 1 lần với tuyển Argentina và gần nhất là trước Everton.

Và vấn đề cũng là, các chân sút hàng đầu châu Âu có xu hướng sút hỏng 11m nhiều hơn. Tính đến trước khi Neymar, Insigne và Lacazette sút hỏng penalty ở lượt trận này của vòng bảng Champions League, trước đó, chỉ có 4/11 quả penalty gần đây được thực hiện thành công tại giải đấu đỉnh cao cấp CLB.

Những người cười tươi trên chấm 11m là: Alejandro Dominguez (10.12.2013), Zlatan Ibrahimovic, Lionel Messi (18.2.2014), Hulk (25/2/2014). Những người "chết trên chấm phạt đền" gồm Vladimir Weiss, Cristiano Ronaldo, Josue, Mesut Ozil, David Alaba, Thomas Mueller và Simon Rolfes.

Buồn thay, xu hướng đó không phải là ngoại lệ ở Champions League, mà còn lây lan sang các giải vô địch ở châu Âu, như một loại virus chưa tìm ra chủng ngừa.

Họ rõ ràng là những tài năng không thể phủ nhận trên sân bóng, và xứng đáng được các HLV và đồng đội tin tưởng trao trọng trách thực hiện penalty. Nhưng điều gì xảy ra trong đầu họ, khi tự đẩy mình vào những khoảnh khắc xấu hổ đó?

Một nhóm nghiên cứu tâm lý gần đây đã chỉ ra rằng: Khi một cầu thủ thực hiện hỏng penalty, nguyên nhân chính là vì anh ta lặp lại đúng sai lầm đã mắc phải trước đó, bất kể cố gắng tránh né điều đó ra sao.

Đó cũng là lý do Koeman nhận xét rất thẳng thắn, rằng "Aguero đã hình dung ra việc mình đá hỏng penalty từ trước khi sút bóng". Và điều này thực sự được chứng minh bằng khoa học và các con số thống kê thực tế: khi Aguero đặt bóng vào chấm đá phạt, số liệu thống kê cho thấy số lần sút hỏng của anh khi đá về phía tay phải là 3, những lần sút bóng về phía tay trái hoặc sút lên góc cao cầu môn bên tay phải đều thành công.

Messi đá hỏng phạt đền khiến Argentina lần thứ 2 liên tiếp thua Chile ở chung kết Copa America

"Tôi đã hình dung trong đầu khi Leo lững thững đi lên, thực hiện cú sút của mình, anh ấy tự nhủ với bản thân là 'nhằm vào góc trái, cố đừng sút vào cột'. Và mọi thứ diễn ra đúng như thế", Jorge Sampaoli, cựu HLV tuyển Chile, chia sẻ.

Messi sút hỏng penalty. Tuyển Chile thắng Argentina 4-2 bằng đá luân lưu (2016) - lần thứ 2 Messi và đồng đội thất bại trên chấm phạt đền, tại các trận chung kết Copa America 2015 và 2016.

Cần biết rằng, Messi đã thực hiện thành công quả đá luân lưu của mình ở trận chung kết Copa America 2015, với cú sút bằng chân trái về phía tay phải của mình. Nhưng trong một trận đấu căng thẳng, có tính chất quan trọng, trong bầu không khí sôi động, cuồng nhiệt tiếng reo hò của hàng chục ngàn khán giả, biết trong đầu mình chuẩn bị sút bóng trước con mắt của hàng triệu người khác, dù là Messi hay Ronaldo hay Neymar hay Aguero cũng sẽ có xu hướng sút bóng về phía mà anh ta dự định không sút - khoa học gọi đó là "Sai lầm biểu tượng".

Tính đến ngày 19.10.2016, lấy 2 cầu thủ được coi là xuất sắc nhất thế giới hiện tại là Cristiano Ronaldo và Lionel Messi làm ví dụ, chúng ta sẽ có được bức phác họa ban đầu về nguyên do vì sao các ngôi sao sân cỏ lại có xu hướng sút hỏng penalty nhiều hơn.

Tại Barca, Messi đảm nhiệm 72 quả penalty, thành công 55 lần, sút hỏng 17 lần, đạt tỉ lệ thành công là 76,39%; tại Argentina, anh sút hỏng 3 lần, thành công 15 lần. Hiệu suất thành công là 77,78% (70 thành công/90 lần).

Với Cristiano Ronaldo, tại Manchester United, con số thành công là 19 lần, sút hỏng là 4 (82,61%); tại Real Madrid, các con số tương ứng là 65 - 11 - 85,53%; tại tuyển Bồ Đào Nha là 7 - 4 - 63,64%. Hiệu suất thành công là 82,73% (91/110).

Ronaldo có hiệu suất sút phạt đền thành công cao hơn Messi

Ở những trận đấu vòng bảng hay có tính chất ít quan trọng hơn, áp lực lên các cầu thủ lĩnh trọng trách thực hiện penalty rõ ràng thấp hơn nhiều so với những trận đấu mang ý nghĩa knock-out. Đó là một kết luận.

Nhưng kết luận quan trọng và ý nghĩa hơn chính là khi bước lên thực hiện cú sút penalty, cầu thủ cùng lúc thực hiện 2 quá trình: các bộ phận cơ thể phải ngắm hướng sút, lùi bước lấy đà, chạy đà và sút; cùng lúc đó, trí não của anh ta trải qua quá trình đấu tranh "Tôi không biết phải sút hướng nào" hay "Tôi lo lắng" hay "Cứ bình tĩnh" và "Đừng tỏ ra lo lắng"...

Có điều, càng cố che giấu tâm lý bị áp lực bằng vẻ mặt bình thản bao nhiêu, càng cố gắng tránh lặp lại những cú sút hỏng trước đó bao nhiêu, anh ta càng có xu hướng bị tâm trí của mình kéo gần tới biểu tượng sai lầm, tồn tại trong não như một vết hằn tâm lý bấy nhiêu.

Và điều đó giải thích vì sao các ngôi sao sút hỏng penalty nhiều.

Lời khuyên dành cho các ngôi sao sân cỏ? Hãy làm đúng như Ronald Koeman đã luôn thực hiện khi còn khoác áo Barcelona hay tuyển Hà Lan: "Tôi luôn nhắm vào một điểm chính xác trong khung thành và cố sút bóng đúng vào vị trí đó" - nhớ kỹ, đó là lời khuyên của một chuyên gia sút phạt đền thành công.

Và đó cũng là lời khuyên của các nhà khoa học tâm lý và khoa học thể thao vương quốc Anh, dành cho các đội tuyển Anh, Bắc Ireland, xứ Wales khi tham dự EURO 2016 vừa qua.

Aguero, Messi, Ronaldo, Insigne, Balotelli..., các anh nhớ rồi chứ?

Thành Lương